6-dars. Dars mavzusi

Texnik glyukoza: tarkibida kamida 99,5% kamaytiruvchi moddalar mavjud va amalda sof uglevoddir.
Saxaroza-lavlagi yoki qamish shakar. Texnik saxaroza tarkibida glyukoza va fruktozadan tashkil topgan disaxarid bo'lgan kamida 99,75% saxaroza mavjud.
Laktoza-sut shakar, faqat sutda mavjud. Laktoza zardobdan olinadi, u pishloq, tvorog va boshqalarni ishlab chiqarish jarayonida hosil bo'ladi.laktoza – glyukoza va galaktozadan iborat disaxarid.
Kraxmal-96-97% polisakkaridlardan iborat, shuningdek tarkibida minerallar va yog ' kislotalari mavjud. Kraxmal polisakkaridlari ikki xil – amilaza (10 – 20 %) va amilopektin (80 – 90%). Amilaza zanjirlari D-глюкозы, связанных 1 va 4 uglerod atomlari orasidagi p-glikozid bog'lari bilan bog'langan D-glyukoza qoldiqlaridan iborat. Amilopektin glyukoza polimeridir, ammo uning molekulasi 1-6 uglerod atomlari orasidagi bog'lanishlar mavjudligi sababli tarvaqaylab ketgan. Kraxmal kartoshka yoki makkajo'xoridan olinadi. Amilolitik fermentlar ta'sirida kraxmal glyukozaga parchalanadi, so'ngra glikolitik yoki pentoza fosfat yo'llari bo'yicha ishlab chiqaruvchi tomonidan yo'q qilinadi.
Makkajo'xori uni makkajo'xori donalarini maydalash orqali olinadi (ko'pincha sanoatda kraxmal u bilan almashtiriladi). Makkajo'xori uni arzonroq xom ashyo hisoblanadi. Unda quyidagilar mavjud:
Kraxmal 67-70 %,
Uglevodlar (tolalar, pentozanlar, eriydigan uglevodlar) 10 %,
Oqsillar 12 %,
Kul 0,9 % ni tashkil qiladi.
Makkajo'xori unidagi kul elementlari orasida eng ko'p fosfor, kaliy va magniy ionlari mavjud.
Pekmez-uchinchi kristallanishdan keyin santrifüjda saxaroza kristallarini ajratish natijasida hosil bo'lgan bachadon eritmasi bo'lgan shakar ishlab chiqarish chiqindilari. Pekmez-quyuq jigarrang rangdagi qalin, yopishqoq suyuqlik. Pekmezning tarkibi o'zgaruvchan bo'lib, lavlagi etishtirishning tuproq va iqlim sharoitiga, uni qayta ishlash texnologiyasiga, pekmezni tashish va saqlash sharoitlariga qarab farq qilishi mumkin. Pekmez tarkibida: qattiq moddalar 75 – 82 %,
saxaroza 45-50 %,
umumiy azot 1,2 – 2,2 %,
kul 6-10 %.
Pekmez kulida juda ko'p kaliy, magniy, kaltsiy, temir mavjud, ammo fosfor nisbatan kam. Pekmez tarkibida bir qator aminokislotalar, b vitaminlari va organik kislotalar mavjud.
Yashil pekmez-kraxmaldan glyukoza ishlab chiqarish chiqindilari. Tarkibida kamida 76% kamaytiruvchi moddalar, kul – 3,5% dan ko'p bo'lmagan, quruq moddalar – kamida 50%, shakar – 3,5 %. Yashil pekmezning kul elementlarining asosiy qismi xlorid kislotani soda bilan zararsizlantirish natijasida hosil bo'lgan natriy xloriddir.


Azot bilan oziqlanish.

Mikroorganizmlarning azotli oziqlanishi uglerodga yaqinlashadi, garchi u hajmi jihatidan ikkinchisidan past bo'lsa. Azot organizmlarning hayotiyligini ta'minlaydigan hujayra tarkibiy qismlarining bir qismidir. Biologik faol moddalarni ishlab chiqaruvchilar uchun azotli oziq-ovqat manbalari noorganik va organik kelib chiqadigan turli xil azot o'z ichiga olgan moddalardir. Mineral azot manbalari ammoniy va nitrat kislota tuzlari hisoblanadi. Makkajo'xori ekstrakti va soya uni azotning organik manbalari sifatida ishlatiladi.

Makkajo'xori ekstrakti-makkajo'xoridan kraxmal ishlab chiqarish chiqindilari. Bu quyuq jigarrang rangdagi qalin suyuqlik bo'lib, u po'stloq suspenziyaga ega yoki deyarli bir xil. Makkajo'xori ekstrakti tarkibiga quyidagilar kiradi:
azot umumiy 6-8 %,
ammiak azot 1 - 3 %,
protein azot 0,8-2 %,
uglevodlar 0,1-10 %,
organik kislotalar 15-20 %,
kul 24% dan oshmaydi.
Kulning asosiy elementlari fosfor, kaliy, magniy. Makkajo'xori ekstrakti tarkibida b vitaminlari, ba'zi o'sish moddalari, biostimulyatorlar mavjud.
Soya uni soya fasulyesi maydalanganda, shuningdek soya yog'i chiqarilgandan keyin hosil bo'lgan soya keki va ovqatidan olinadi. Soya uni yog'siz, yarim yog'siz va yog'siz bo'linadi. Bundan tashqari, soya uni deodorizatsiya qilingan (bug ' bilan ishlov berilgan) va yodlanmagan bo'lishi mumkin. Bug ' bilan ishlov berish raf umrini oshirishga imkon beradi va deodorizatsiya qilingan un 1 yil davomida saqlanishi mumkin, va deodorizatsiya qilinmagan un 1,5 – 2 oy davomida saqlanishi mumkin. Soya unining asosiy tarkibiy qismlaridan azot o'z ichiga olgan moddalar fermentatsiya jarayonlarining alohida ahamiyatiga ega. Soya unining azoti oqsillar tarkibida bo'lib, 40,5% ni tashkil qiladi. Soya unidagi oqsillarga qo'shimcha ravishda uglevodlar 25% gacha, organik kislotalar - 1,5 %, kul – 4,5 – 6,5 %. Yog'siz un tarkibida 19,5% yog ' mavjud. Kul tarkibiga kaliy, magniy, kaltsiy ionlari, shuningdek bir qator iz elementlari kiradi.


Mineral oziqlanish.

Mineral tarkibiy qismlar mikroorganizmlar hayotida muhim rol o'ynaydi. Ularning hujayradagi tarkibi nisbatan kichik, ammo funktsiyalari juda muhimdir. Mikroorganizmlar hujayralaridagi mineral komponentlar osmotik bosimni, oksidlanish-qaytarilish sharoitlarini va pH qiymatini tartibga solish uchun zarurdir. Ular protoplazmaning hidrofilligini o'zgartiradi, shuningdek hujayralarning strukturaviy materialining bir qismi bo'lgan plastik rol o'ynaydi.

Mineral elementlar biopolimerlar – oqsillar va nuklein kislotalarning fazoviy tuzilishini shakllantirishda ishtirok etadi.
Mineral elementlarning asosiy funktsiyalaridan biri fermentativ katalizda ishtirok etishdir. O'sish muhitining mineral tarkibi hujayra yuzasida elektr zaryadlarining tarqalishini hosil qiladi. Odatda mikroorganizmlarning hujayralari salbiy zaryadga ega. Muhitga elektrolitlar qo'shilsa, u kamayadi va qo'shilgan antiionning valentligi qanchalik yuqori bo'lsa. Hujayralarning elektr potentsialining o'zgarishi ularning fiziologik faoliyatini o'zgartirishi, hujayra membranasining selektivligiga ta'sir qilishi, hujayralarning flokulyatsiyasi va flotatsiyasiga olib kelishi mumkin.


5. Faol biologik printsipni etishtirish.