6-mavzu:
O’lchash natijalarining yakuniy ko’rinishini taqdim etish.
O’lchash natijalarini yaxlitlash va yozib borish. O’lchash vositalarining
metrologik xarakteristikalari. Qiyoslash oralik intervallari. O’lchovlarni
qiyoslash. Qiyoslash usullari va vositalari. O’lchash vositalarini
metrologik tavsiflari.
Reja
1.
O’lchash natijalarining yakuniy ko’rinishini taqdim etish.
2.
O’lchash natijalarini yaxlitlash va yozib borish.
3.
O’lchash vositalarining metrologik xarakteristikalari.
4.
Qiyoslash oralik intervallari.
5.
O’lchovlarni qiyoslash. Qiyoslash usullari va vositalari.
6.
O’lchash vositalarini metrologik tavsiflari.
Ma’ruzachi: Akhrorbek Ermatov
O’lchanayotgan kattalikning tasvirlanishi Noaniqlikni baholash kontekstida
“o’lchash kattaligini tasvirlash” aynan o’lchanayotgan nafaqat bir ma’noli narsaning
ifoda
qilinishini, balki o’lchash kattaligini u bog’liq bo’lgan parametrlar bilan
bog’lovchi mikdoriy ifodalanishini taqdim etishni ham talab etadi. Bu parametrlar
boshqa o’lchash
kattaliklari, to’g’ridan-to’g’ri o’lchanmaydigan kattaliklar yoki
konstantalar bo’lishi mumkin. SHuningdek namuna
tanlash bosqichi metodikaga
kiritilganmi yoki yo’qmi aniq belgilanishi lozim. Agar u kiritilgan bo’lsa, u holda
namuna tanlash metodikasi bilan bog’liq bo’lgan noaniqlikni baholash ham zarur.
Bu barcha axborotlar metodikaga hujjatda bo’lishi lozim. Analitik o’lchashlarda
ayniqsa foydalanilayotgan metodga bog’liq bo’lmagan natijalarni olishuchun
mo’ljallangan va bunga mo’ljallanmagan o’lchashlar o’rtasidagi farqni o’tkazish
muhim. Oxirgilari ko’pincha empirik metodlar kontekstida ko’rib chiqiladi. O’V
birlamchi, davriy,
navbatdan tashqari, inspektsion va ekspert qiyoslashdan
o’tkaziladi.
Ishlab chiqarishdan yoki ta’mirlashdan chiqqan va import bo’yicha
keltiriladigan O’V birlamchi qiyoslashdan o’tkaziladi. O’V
ning har bir nushasi
birlamchi qiyoslashdan o’tkaziladi. O’V yalpi ishlab chiqarilganda tanlab qiyoslash
ruxsat etiladi. Tanlab
birlamchi qiyoslash qoidalari, o’tkazish tartibi bu O’V ni
qiyoslash metodikasida ko’rsatiladi.
Ekspluatatsiyada turgan yoki operativ saqlanayotgan O’V qiyoslashlararo
oraliq vaqtlardan keyin davriy qiyoslashdan o’tkaziladi.
Davriy qiyoslash vaqti
o’lchash vositasining bu davr ichida yaroqliligini ta’minlashni hisobga olgan holda
aniqlanadi va belgilanadi.