A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər



Yüklə 2,48 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/168
tarix28.06.2018
ölçüsü2,48 Mb.
#52388
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   168

 65 

birdən fikirləşdim ki, qızı nahaq tək qoydum. Nə biləsən orda 

kim olacaq.  

Sürücü böyük həvəslə razılaşdı: 

–Əlbəttə, əşi... insan çiy süd əmib... 

Mən ona papiros təklif etdim. Spiçka çəkib papirosunu 

yandırdım. Sonra papirosumu da odladım.             

–Hə, – dedim, – fikirləşdin ki, işim sabaha da qalsa olar. 

Qoy gedim nişanlımın yanında olum.  

Mən özüm öz dediklərimə  səmimi surətdə inanırdım. 

İnanırdım ki, hər  şey məhz mən danışdığım kimidir. Yaxud 

mən dediyim kimi olacaq.  Fərqi yoxdur. 

Sürücü yenə mənə baxdı və yenə də bic-bic güldü. 

–Tamamilə doğrudur, – dedi. Sonra zarafatyana əlavə etdi. – 

Onu da deyim ki, nişanlın səninçün yaman darıxıb. Lap 

burnunun ucu göynəyir. 

Mən inamla dedim: 

–Bəs necə ki, əlbəttə! – Sonra təəccüblə soruşdum: – Bəs 

sən hardan bilirsən? 

Sürücü mənalı-mənalı baxdı: 

–Necə yəni hardan, papirosundan, – dedi. 

Mən anlamadım. 

O, izah etdi. 

–Gör papirosun necə alışıb. El içində söz var, əlamət var: 

deyir papirosun bir tərəfi yananda, bir yanı alışanda, bu o 

deməkdir ki, kimsə səninçün yaman, yaman darıxır. 

Yağış azalmışdı. Küçə adamla dolu idi. Axı, bu gün bazar 

axşamıydı. Adamlar kinolara, teatrlara, konsertlərə tələsirdilər. 

Bəziləri də elə belə küçədə gəzməyə çıxmışdılar. 

Havada bahar iyi duyulurdu. Soyuq idisə də, bu mart soyuğu 

idi, baharın ərəfəsi. 

Könlümdə də mart idi. Baharın ərəfəsi. 

Musiqi səsi gəlirdi. Aydın, təmiz eşidilirdi. Sanki radio 

dalğaları uzaq şəhərdən Bakıya qayıtmışdılar.  İşıqforun yaşıl 

bəzəkləri bütün yol boyu sapa düzülmüşdü. 



 66 

Mən qəribə bir duyğu keçirirdim. Nədənsə, mənə elə gəlirdi 

ki, mağazadan qiymətli və çox kövrək bir güldan oğurlamışam. 

Bunu başqaları öz qiymətinə, öz dəyərinə, qanuni yolla pul 

verib alacaqdılar. Mən isə bir an içində  xəlvətcə bu güldanı 

götürüb qaçmışam. Mən hey qaçır, qaçır, qaçıram, hara 

qaçıram – bilmirəm. Qorxuram ki, tələsdiyim, həyəcanım, 

təlaşım, nigaranlığım nəticəsində büdrəyib yıxılam, güldanı 

sındıram. Qorxuram ki, məni haqlayalar, güldanı tutub əlimdən 

alalar. Qorxuram ka, ürəyim partlaya, yıxılam, öləm, güldanı 

aparıb çatdıra bilməyəm. Amma büdrəməsəm də, məni 

haqlamasalar da, yıxılıb ölməsəm də hara gedirəm? Hara 

qaçıram? Hansı ocağa pənah aparıb, hansı evdə  sığnaq 

tapacağam? Hara? Hara? 



Qapıda tanımadığım bir qız dayanmışdı. 

– Kimi istəyirsiniz? 

Otaqda bir həngamə, bir vur–çatdasın vardı ki, ağız deyəni 

qulaq eşitmirdi. Musiqi, səs–küy, qədəhlərin, çəngəl-bıçağın 

cingiltisi... 

–İçəri keçin. 

İçəri keçmək sərhəddi keçmək deməkdi. Calayiyaş olmaq 

deməkdi. Gənclik dilində danışanlar içində  əcnəbi, sevinc, 

şuxluq dəryasında tənhalıq adası olmaq deməkdi. 

Birdən mən otağın açıq qapılarından Nərgizi gördüm. O 

rəqs edirdi. Yaşıl paltarının yaxasına bayaqkı al qırmızı 

güllərdən biri sancılmışdı. Çiyinləri çılpaq idi. O müasir qızdı. 

Saçları gödək, danışıq tərzi, düşünüş tərzi, yaşayış tərzi müasir. 

Zövqü müasir, gülüşü müasir, şüuru müasir, geyimi müasir. 

Amma indi o qədim bir rəqs oynayırdı. Qədim bir Qarabağ 

rəqsi. Onun oyununda qəribə bir ahəng vardı. Sümüklərinin, 

əzələlərinin plastikası iləmi, üzündəki ifadənin işvəkarlığı 

iləmi, hərəkətlərinin  şirin, naz qəmzəsi iləmi, deyə bilmərəm, 

amma nə iləsə bu rəqs xəyalımda heç bir vaxt görmədiyim 

keçmişləri, çox qabaqlar yaşamış  gəlinlərimizi, qızlarımızı 



 67 

canlandırırdı. Heç bir vaxt kişi üzünə çıxmayan, kişi nəzəriylə 

oxşanmayan, sığallanmayan, qanadlanmayan gəlin-qızların 

qədim həsrəti bu axşam kişilər-gənclər içində rəqs edən müasir 

qadının bütün hərəkətlərinə, bütün varlığına aşılanmışdı. Bu 

gün kişilər içində rəqs edən bu qız sanki əsrlərlə qara çadralar 

altında boğulan qadınlıq hissinin ən kövrək,  ən xəfif,  ən inçə 

gizlinlərindən, sirlərindən, intizarlarından danışırdı. 

Birdən mən başa düşdüm ki, artıq mənə heç bir şey lazım 

deyil. Artıq nə istəsəm bayağılıq olardı. Bu obraz, bu nigaran 

duyğulardan başqa mənə heç nə lazım deyildi. Bu təsəvvür, bu 

xəyal yaddaşımın, xatirələrimin,  əbədi, vəfalı, həmdəmi 

olacaqdı. Ayrı mənə heç nə, heç kim lazım deyildi. Qız xəbər 

aldı: 


–Axı, sizə kim lazımdır? 

–Heç kəs, – dedim. – Bağışlayın, yanılmışam, səhv 

gəlmişəm, azmışam. 

–Aaa. 


Axırıncı pilləni düşənəcən musiqi səsi aydın eşidilirdi. 

Yorğun ahəngli sərkərdan bir melodiya sanki öz aramını, 

sakitliyini, sonunu axtarırdı, tapa bilmirdi. 

Küçəyə çıxdım. Taksi getmişdi. 

Nə  fərqi var! Piyada gedə bilərdim, ya da ayrı taksi tuta 

bilərdim. Bəlkə təsadüfən bayaqkı taksiyə rast gələ bilərdim. 

Eh! Taksini qaytarmaq çox asandır... 

 

1961 

 

 



 68 

BAYRAM HƏSRƏTİNDƏ 

 

Fatma xala dovğa bulayırdı. Məstan pişik tənbəl-tənbəl 



döşəmənin üstünə  sərələnmişdi.  İri divar saatının kəfkiri 

sağdan-sola, soldan-sağa var-gəl eləyirdi. Küçədən qutab satan 

arvadın cır səsi eşidilirdi: 

–Qutab var a! Qutab var a! 

Bürkü idi. Kimsə radionu bərkdən qurmuşdu. Muğamat 

konserti verilirdi. Hərdənbir küçədən keçən maşınların səsi 

eşidilirdi. Həyətdəki iri şah tutun altında bir dəstə ali məktəb 

tələbəsi imtahana hazırlaşırdı. Aşağı qonşular dalaşırdılar. 

Yuxarı qonşular paltar sərirdilər. Sağ  tərəfdəki qonşular 

bərkdən  şaqqıldayıb gülürdülər. Sol tərəfdəki qonşular evdə 

yox idilər. Həyətdə  uşaqlar oynayırdılar. Bir oğlan və bir qız 

ipi tutmuşdular, başqa bir qız ipin üstündən o yana, bu yana 

tullanırdı. Kimsə həyətdəki kranı bağlamağı unutmuşdu, su hey 

axır, axırdı. Nimdaşalan həyətə girib bir qədər qışqırdı. Ona 

köhnə, paslı çaydanı təklif elədilər. Bir qədər danışdılar, çənə-

boğaz oldular. Sövdəlari baş tutmadı. Nimdaşalan çıxıb getdi. 

Fatma xala bir əlini dovğanı buladığı qaşıqdan ayırmadan o biri 

əli ilə qazana bir çimdik duz atdı. 

Gülarə  dərsdən qayıtdı. Fatma xala indicə  qızının: "Yenə 

dovğa, yenə yemək, yatmaq, sabah yenə  dərs" – deyib 

deyinəcəyini gözləyirdi. 

Amma Gülarənin gözləri gülürdü. Həmişə günün bürkü, 

əzici, tənbəlləşdirici vaxtında radio həzin musiqi verib adamı 

daha da qüssələndirir, yorğunlaşdırırdı. Bu gün də radio çalırdı. 

Həmişəki kimi həyətdə  uşaqlar oynayır, qutab satan arvad 

bağırır. 

Bu gün də  hər günkü kimi idi. Amma Gülarənin gözləri 

gülürdü. O gəlib anasını qucaqladı. Dovğanın çürüməsindən 

qorxan Fatma xala əlini qaşıqdan ayırmadan, qanrılıb qızının 

alnından öpdü. 

–Hə, neçə beş almısan? 



Yüklə 2,48 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   168




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə