A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
171 sadiq qalmış, onu bulayan, bu bayraqla örtülən cinayətləri və dəhşətləri bilə–bilə bayrağını ləkəsiz görmüşdü. Həmişə bər–bəzəkli geyinən, yaraşıqlı gənc rəssam Əfrasiyab xaricdən alıb gətirdiyi və çox xoşladığı modalı ala– bəzək qalstukunu ilk dəfə türmədə taxmış, sonra özünü həmin o qalstukla asmışdır. Onun meyitini görənlər Əfrasiyabın vaxtilə qəşəng sifətinin eybəcərliyindən və tanınmazlığından dəhşətə gəlmişlər. Neftçi Beydulla silah tapmadığından damarlarını dişləyərək ölmüşdür. Beşinci ildən partiya üzvü, namuslu çekist və əsl kommunist Nuri Vəliyev həqiqətin yoxlanılması üçün bir məktub yazmış və günahsız olduğu haqqında Leninin qəbrinə and içmişdi. Lakin Leninin məqbərəsi susmuşdu. Onu iki tüfəngli əsgər qoruyurdu. Bütün bunlar Leninsiz olurdu. Leninsizlikdən olurdu. Böyük Leninin adıyla onun silahdaşlarını tələf edirdilər. Kommunist ideallarından danışa–danışa kommunistləri güllələyirdilər. Bu insanların, bu diri–diri basdırılmışların səsi qulağımdadır. Bu səs gecələr məni yatmağa qoymur. Kimdən intiqam alım? "Millət uğrunda" özlərinə şöhrət qazanıb üç otağını yeddi edənlərə əl çalan bu bədbəxt millət neçin onun qeyrəti yolunda təkcə otağını belə qara, soyuq, rütubətli məhbəs kamerasına dəyişənləri unudur? Məsələ onların adına küçə, ya su budkası qoymaqda deyil. Məsələ onların böyük faciələrindən dərs almaqdadır. Onların ulu igidlikləri qarşısında diz çökmək, inqilab yolunda çarpışa–çarpışa əksinqilabda ittiham olunaraq güllənənlərə pərəstiş etmək, iztirabın vicdanını bir dəqiqə, bir an susmağa qoymamaq... Birdən qonağım uşaq kimi məsum bir səslə dedi: –Yaxşı, mən istedadsızam, mən bir heçəm, zibiləm. Axı o istedadlı idi, onun gələcəyi vardı. O ədəbiyyata, mədəniyyətə, xalqa çox şey verə bilərdi. O gözəl sənətkar ola bilərdi. –Kim? Cavab vermədi. Susdu. Aralığa ağır, zindan kimi ağır, əzici, müdhiş bir sükut çökdü. Bir, iki, beş dəqiqə keçdi. Mən artıq 172 heç bir cavab gözləmirdim. Birdən o sonsuz bir həsrət duyulan ölü bir səslə: –O mənim arvadım idi, – dedi. Yenidən aralığa ağır, əzici, qatı bir sükut çökdü. Mən onun üzünə baxırdım. Üzü qırış–qırışdı. Sanki onun üzünü iztirabın kotanı şumlamışdı. Bayaqdan bəri min dəfə ifadəsi dəyişən bu çöhrə indi nə isə mənə agah olmayan, yalnız onun özünün duyduğu və yaşadığı xatirələr aləminin təsirilə yumşalır, işıqlanır, mehriban və nəvazişli olurdu. O danışmağa başladı, həzin, yumşaq, sevincli bir səslə danışmağa başladı. O, mənə müraciət eləmirdi. Sanki mən heç otaqda yox idim. Mənə elə gəlirdi ki, o, bəlkə heç danışdığını duymur. O eşidilməkçün danışmırdı. O xəyalına gələn dumanlı xatirələri sözlərlə bürümək, ifadələrlə, cümlələrlə aydınlaşdırmaq, konkretləşdirmək, duyulacaq etməkçün danışırdı. –Yağış yağırdı. Leysan deyildi. Amma hər halda güclü yağışdı. Kişi təzə ağ kostyum geymişdi. Bilmirəm zalım oğlu pencəyi nə cür tikdirmişdisə çiyinləri bax bu endə, köksü bax belə qabarıq durmuşdu. Di gəl ki, yağış başladı. Vallah, bu pencək islanıb bir cür büzüşdü, bir cür balacalaşdı. Kişi cücəyə döndü. Sən demə zalım oğlu elə arıq imiş ki, özü qəsdən elə pencək tikdirib pəhlivana oxşasın. Yağış bunu islatdı, döndü cücəyə. Hələ arvad necə islanmışdı. Gəlib poçtun içərisinə girəndən bir saat sonra da üstündən şorhaşor su axırdı. Vay allah, adamlar neçə qaçırdılar. Yağış birdən gəldi deyən heç kəs evinə çata bilmədi. Hamı görürsən birtəhər özünü poçta salıb gözlüyürdü. Mən elə əvvəlcədən poçtaydım. Gəldim görüm Bakıdan kağız-zad yoxdur ki, yağış başladı, bayıra çıxa bilmədim. Amma yağış adamları nə günə salırdı. Vallah, bir eybəcərləşdirirdi ki, nə deyim. Bilmirəm neçin bu xatirələr ona belə gülməli gəlirdi. Dəqiqəbaşı sözünü kəsib xəfif-xəfif gülümsünürdü. Uşaq kimi məsum və şən gülümsünürdü. –Hə, yağış hamını eybəcərləşdirmişdi, çirkinləşdirmişdi.
173 Amma ona yağış da yaraşırdı. Saçlarının qıvırcıqlarından sallanmış yağış damcıları kiçildilmiş, miniatürləşdirilmiş üzüm salxımlarına bənzəyirdi. Saçına, qaşına, kirpiyinə düşüb qalmış yağış damcıları mirvariyə, inciyə oxşayırdı. Yanaqları, biləkləri, əlləri paltarı üzərində sürüşən yağış damcıları xırda dağ çiçəklərini andırırdı. Yağış onun al yanaqlarını daha yumşaq və saf eləmiş, qıvırcıq saçlarını pərişanlandırmış, zil qara qaş və kirpiklərini hamarlayıb parlatmış və elə bil qara su olub gözünün gilələrinə yığılmışdı. Yağış onu hər budağından narın çiçək, yaxud xırda meyvə sallanan ağaca oxşadırdı. Deyirlər gözələ al da yaraşır, şal da. Yağış hamını, o cümlədən gözəlləri də çirkinləşdirmiş, yazıqlaşdırmış, bürüşdürmüş, eybəcərləşdirmişdi. Amma ona yağış da yaraşırdı. O da yağışdan gizlənən bütün adamlar kimi poçtaya girdi. Yağış onu bəzəyirdi, o isə yağışdan qaçırdı. Poçtada gizlənənlər içində o hamıdan zəifdi. Lakin hamıdan məğrurdu. O, poçtaya qaça–qaça, töyşüyə–töyşüyə girmədi. O, yağış altında qalmaq istəmirdi. Amma yağışdan oğru kimi qaçmaq da istəmirdi. O, poçta aramla girdi. Büzüşmüş, qorxa–qorxa göyə baxan, qapıdan uzaqda dayanmağa çalışan, bir–birinə sıxılan adamlara baxıb gülümsündü. And olsun allaha, onun bu gülüşünü ölənəcən unuda bilməyəcəm. O burda hamıdan gənc, hamıdan gücsüz, hamıdan incəydi. Lakin bu yağışdan gizlənən adamlara bir ana kimi baxıb güldü. Güclü ana uşağının zəifliyinə, əlacsız və bacarıqsız hərəkətlərinə baxan kimi nəvaziş və təəssüflə baxdı, gülümsündü. Sonra bir qıraqda dayanıb nə haqqında isə düşünməyə başladı. O xeyli dalğındı. Şuşada yağış yaman çox çəkir. Yağışın qurtarmasını gözləmək axmaqlıq olardı. Adamlar yağışın zəifləyəcəyini gözləyirdilər. Kimsə ondan nə isə soruşdu. O öz məlahətli səsiylə ona mehriban bir cavab verdi. Kimsə zarafatyana bir şəkildə ona sataşdı. O, sərt və kəskin bir cavabla zarafatcıl adamı yerində oturtdu.
Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|