A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vaqif Səmədoğlu
328 Mən özümün eynən bu cür "aeroflot" təyyarəsindəki "birinci dərəcəli" yerimi, sərinləşdirici içkiləri, yun şalı, jurnal- qəzetləri, xüsusi təlim görmüş stüardessaların nəzakətli davranışını xatırladım.... Onu da xatırladım ki, bizim ölkəmizdə "siniflər" bölgüsü ancaq təyyarələrdə qalıb, yaşadığımız cəmiyyətdə hamı bərabərdir və bütün idarələr, təşkilatlar, nazirliklər, komitələr, ittifaqlar, agentliklər və s., o cümlədən, bizim bu şanlı "Aeroflot" hansı dərəcə ilə hara, haradan uçmasından, getməsindən, üzməsindən asılı olmayaraq hər bir sovet vətəndaşının ləyaqət və şərəfinə ciddi hörmət etməlidir... Axı, hər şey nəticə etibarı ilə insan şəxsiyyəti, onun özünə hörməti, şəxsi ləyaqət hissiylə bağlıdır. Məhz, öz peşəsinə hörmətdən gələn ləyaqət hissi namuslu fəhləyə zay məhsul buraxmağa, bənnaya əyri-üyrü ev tikməyə, cərraha xəstəsinə başdansovdu tikiş vurmağa, kolxoz sədrinə "pripiska" ilə məşğul olmağa, şairə isə açıq-aşkar "xaltura" yazmağa imkan verməz. Hər bir adam, ilk növbədə, şəxsiyyət yalnız bundan sonra bu və ya digər peşənin nümayəndəsi olduğu kimi, onun məninin əsası da insan ləyaqətidir, insan heysiyyətidir. İnsanlarda ləyaqət hissinin korşalması bütövlükdə cəmiyyətə çox ciddi mənəvi ziyan vura bilər. Xidmət sahəsində, nəqliyyatda, məişətdə insan ləyaqəti faktoruna etinasızlıq yalnız zora tapınan, məzlum, gözüqıpıq, heysiyyətdən məhrum insan tipinin yaranmasına gətirib çıxara bilər... ...Həmin gecə təyyarədə uşağa su verdilər. Yorğun, tabsız- taqətsiz, amma insan ləyaqətini itirməmiş sərnişinlər bildirdilər ki, əgər stüardessa bu dəqiqə uşağa su verməsə, onun familiyasını göstərməklə lazımi yerə kollektiv şikayət məktubu yazacaqlar. Hədə-qorxu öz təsirini göstərdi, uşağa su verdilər. Uşaq doyunca su içib sakitləşdi. Bizimsə bundan artıq tələblər sürməyə cəsarətimiz çatmadı. Yəqin sərnişinlərdən hər biri ürəyində fikirləşirdi: "Səhərə kimi birtəhər dözərik,
329 susuzluqdan ölməyəcəyik ki..." Giley-güzarsız dözməyin özü də bir ləyaqətdir. Səhər tezdən əməlli-başlı dincəlmiş, yuxusunu almış (bunu kinayəsiz yazıram: öz mürəkkəb işini dəqiq yerinə yetirmək üçün ekipajın yaxşı dincəlməsi vacib şərtdir) ekipaj təyyarəni göylərin ənginliyinə qaldırdı. Lakin bundan əvvəl, ekipaj üzvlərinin ardınca təyyarəyə öndəki trapla üzləri tərtəmiz qırxılmış üç sərnişin də qalxdı. Birinci salonun birinci cərgəsində əyləşdilər. Onlardan biri tanışım çıxdı. O vaxtlar böyük vəzifə sahibi idi. Məni görüb təəçcübləndi: —Sən də bu reyslə uçursan? Bəs hardaydın ki, səni görmədim? Mən son gün ərzində başıma gələnləri qısaca ona danışdım. Vəzifəli tanışım səmim-qəlbdən dilxor oldu: —Heyf, heyf ki, sənin burda olduğunu əvvəlcədən bilməmişəm, Vaxtımızı çox şən keçirdik. Maraqlı televiziya verilişinə baxdıq, şam elədik, şəhərə getdik, sonra da birbaşa uçuşa gəldik, az qala yatıb qalmışdıq... Heyf ki, heyf ki, sənin burda olduğunu bilməmişəm... Yaradıcılığı bütün dövrlər üçün müasir və aktual olan C.Məmmədquluzadənin bir felyetonu yadıma düşdü: 1923-cü ildə yazdığı felyetonda o, günlərin bir günü dəmiryol kassasında uzun bir növbə görməsindən söhbət açır. Camaat bilet növbəsində durubmuş. Başqa bir açıq kassa da varmış və bu "bilet sandığının" qabağında heç kəs yoxmuş. Qocaman yazıçını başa salırlar ki, ikinci kassa məsul işçilər üçündür. C.Məmmədquluzadə fikirli-fikirli deyir: "Bəs ən yaxşısı bu deyilmi ki, bir ayrıca, məsul işçilər üçün məxsusi dəmir yolu çəkələr ki, "qeyri-məsul" bəndələrə də dəmir yolu ilə gedib- gəlmək qismət olsun? Məgər onları cənab allah yaratmayıb?". Mən çox şadam ki, əzab içində gözlədiyim vaxt tanışımla rastlaşmamışam və o məni özüylə televizor, kondisioner, yumşaq kreslolar və uçuş haqqında dəqiq məlumat olan yerə aparmayıb...
330 Heç getməzdim də… Belə bir vəziyyətdə olsa-olsa, ancaq bununla fəxr edə bilərəm…
331 MƏN, SƏN, O VƏ TELEFON
Oxşamaz bir–birinə amma hamısında insan səsi... ...pis günlər oxşamaz bir–birinə birində özün susarsan, birində telefon. Vaqif Səmədoğlu
Dünən sənin telefonun öldü. Ölən yalnız adamlar olmur ki... Telefon nömrələri də ölür. Ömrün boyu çox rəqəmləri unudacaqsan: pasportunun nömrəsini, axırıcı işində aldığın maaşını, dostunun avtomobilinin nömrəsini, aya qədər olan məsafəni, yaşadığın şəhərin əhalisinin sayını. Başqa rəqəmləri. Hamısını unudacaqsan. Bircə bu beş rəqəmdən savayı. Bu beş rəqəm, özü də məhz bu ardıcıllıqda səninçün ən əziz hədiyyə idi. Beş rəqəm, onun səsi və telefon dəstəyindən gələn bənövşə ətri.
Bəzən mən qara telefonun dəstəyini elə qaldırırdım, elə bil royalın qapağını qaldırıram. Bəzən bu qara dəstəyi elə qoyurdum, elə bil tabutun qapağını örtürəm. İndi bu nömrə yoxdur. Yəni ki, var, amma mənimçün yoxdur. Mənimçün bu nömrə indi yasaq ərazidir. Barmağımın altında telefon dairəsində yerləşən bu beş rəqəm indi mənim üçün keçilməz bir məsafədir – kilometrdir, millər, parseqlər. Mən bu məsafənin beşdə dördünü keçə bilərəm – dörd rəqəmi yığa bilərəm, amma heç vədə son rəqəmi – beşincini yığmayacağam. Sənin nömrən bağlı qapıdır – açarını itirmişəm.
Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|