99
–İndi də çay içək.
Solmaz ağlamsındı.
–Mən çay istəmirəm. Dondurma istəyirəm.
Mən dedim:
–Mən də bayaq içdim. İstəmirəm. Sürəyya sən çayını iç.
Sonra çıxaq bir az gəzək.
Sürəyya dedi:
–İlyas, bu gün sən bizsiz çıx. Solmazla mən yaman
yorulmuşuq. Bir az dincələk.
–Yaxşı.
Mən həsir papağımı qoyub küçəyə çıxdım. Dəniz bağına
girdim. Bağ adamla dolu idi. Bağın otrasında təzə düzəldilmiş
fəvvarələr rəngbərəng və çox incə idilər. Külək onları
sındırmaq, yıxmaq istəyirdi, amma yalnız əyə bilirdi. Sonra
mən bağdan çıxdım və uzun zaman şəhəri dolaşdım. Bir də
əlimi cibimə atıb "Kazbek" qutusunu açanda gördüm ki,
axırıncı papiros qalıb. Evdən çıxanda qutunun yarısı doluydu.
Nəhayət mən qərara gəldim.
Nizami küçəsindən burulub "Bahar" meydanına çıxdım.
Mən telefon avtomat butkasına yanaşdım. İçəridə iki qız
danışırdı. Qızlar bərkdən şaqqıldayıb gülürdülər. Eynəkli bir
kişi budkaya yanaşdı. Əvvəl içəridəki qızlara, sonra mənə
baxdı və təəccüb içində çıxıb getdi. Küçənin o biri tərəfindəki
boş telefon butkasına girdi.
Trolleybus gəlib dayanacağında durdu. Qarşı tərəfdən
adamlar düşməyə başladı. Qadınlardan biri büdrədi. Kişi onun
qolundan tutub kömək elədi. Trolleybusun dal qapısı açıldı.
Adamlar növbəylə minməyə başladı. Uzaqdan radio səsi
gəlirdi. Qarayevin "Leyli Məcnun" əsərinin axırı eşidilirdi.
Sonra son xəbərlər verməyə başladılar. Ayrı–ayrı sözləri
seçmək olurdu. "Buzovnaneft… Fərhad Məmmədov… İllik
plan…"
Mən qol saatıma baxdım. Saat 9-a beş dəqiqə işləyirdi.
Budkanın pəncərəsini döydüm. "Beş dəqiqədir danışırsınız" –
downloaded from KitabYurdu.org
100
dedim və yazını göstərdim: "üç dəqiqədən artıq danışmaq
qadağandır". Qızlar başlarını yellədilər və işarəylə "bu saat, bu
saat qurtardıq" – deyə izah edirlər. Sonra yenidən
şaqqıldamağa başladılar. Əslinə qalsa mən istəyirdim ki, onlar
elə hey danışsınlar, danışsınlar ki, telefon azad olmasın. Lakin
onlar telefonun dəstəyini asdılar və gülə-gülə çıxdılar. Qızların
birinin uzun hörükləri vardı. O birisinin çənəsinin üstündə
balaca xalı vardı. Xallı qız dedi: "Bağışlayın" onlar mənə
baxanda xoş bir təbəssümlə gülümsündülər. Bu təbəssüm mənə
aid deyildi. Kiməsə, başqasına aid olan bir gülüşün hələ
üzlərindən silinib atılmamış qalıqları idi.
Mən budkaya keçdim və əlimi ciblərimə salıb çoxlu xırda
pul çıxartdım. Mən istəyirdim ki, bu pulların içində 15
köpüklük olmasın. Ovcumun içindəki pullara baxdım. 20
köpük, 10 köpük, 5 köpük… Üç dənə də 15 köpük vardı. Biri
bir qədər əyilmişdi, avtomata yaramazdı. İkisi düz idi.
Hardansa yadıma düşdü: Tbiri əyri, biri düz". Mən üç şahılığı
telefonun yarağına saldım. Dəstəyi götürdüm. Səs gəldi:
"Duuuu…" Mən üç nömrəsini çəkdim. Sonra 2. Sonra 5…
Aparat qeyri–müəyyən bir sükuta qərq oldu. Başıma qəribə
axmaq fikirlər gəlirdi. "Görəsən məhkəmə salonunda hökm
oxunma ərəfəsində də belə qeyri-müəyyən bir sükut olurmu?"
Mən bilirdim ki, indi O çəksəm və sonra da bir nömrəni
çəksəm telefondan səslər eşidiləcəkdir. Əvvəl: "Duuuu…
Pauza. Duuuu… Pauza. Duuuuu…" Sonra bir çıqqıltı. Elə bil
tum çırtlayırlar. Sonra da bir səs. Həyatda mənə hər şeydən
əziz olan bir səs: "Bəli".
Görəsən o yenə də "Bəlimi" deyir? Yoxsa "allo". Bəlkə də
"dinləyirəm". Ya da başqa bir söz. Kim bilir?
Mən telefonu asdım. Üç şahılıq telefonun cibciyinə düşdü.
Mən onu götürdüm. Şalvar cibimə qoydum və evimizə
qayıtdım.
Kağızları vərəqləyib yazdığım axırıncı cümləni oxudum:
"Şəfqət dolu gözlər. Təəssüf dolu gözlər. Məlul gözlər…"
downloaded from KitabYurdu.org
101
Mən yazmağa başladım:
"Birdən Vüsal hiss elədi ki, heç bir vaxt Dənizəni unuda
bilməyəcəkdir. Başa düşdü ki, o qadını hələ də sevir və
sonacan sevəcəkdir. Başa düşdü ki, bütün bu şeylərlə – bu
ahənglə, bu dinclik, sakitliklə – nə qədər özünü aldatsa da onun
qəlbində bir yara qövr eləməkdədir və bu yara da nə Pərişanın
nəvazişləriylə, nə də balaca Xəyalın şirin ləhcəsiylə sağalan
deyil. Bu yaranın sağalması Dənizə gələnə qalıb. Ya da Vüsal
Dənizənin yanına gedənə. Vüsal bilirdi ki, getsə məxfi
getməyəcək. Getsə açıq-aşkar gedəcək. Onda ailəsindən
keçməliydi. Ailə! Bu mücərrəd məvhum deyildi. Bu Pərişanın
doluxsunmuş gözləriydi… Pərişan… Dənizə… məhəbbəti
daşdan-daşa dəyəndən sonra Təsəllisiylə, Nəvazişiylə,
Mehriylə, Şəfqətiylə ona sığnaq olmuş Pərişan… Bir də balaca
Xəyal…Qurd dilli, qıvırcıq saçlı Xəyal… Ciyər parası…
Bu ayrılmaz üçlük dağılmalı, ailə əbədi pozulmalı idi…
Bütün məsuliyyət ancaq və ancaq Vüsalın üstünə düşürdü.
O qərar verməli idi. Bir tərəfdən Dənizə… Yuxularının
bayramı… Sevdiyi insan… hamıdan, hər şeydən artıq sevdiyi
qadın… O biri tərəfdən borc… məsuliyyət… və bu sözlərin
dalında duran bir cüt doluxsunmuş göz… qıvrıcaq saçlar…
gülüşü qarət olunmuş uşaq dodaqları.
Bəlkə adamlar elə ona görə tam xoşbəxt ola bilmirlər ki,
həmişə kiminsə ya nəyinsə qarşısında məsuliyyət duyurlar,
borclarını ödəməyə çalışırlar. Elə bir insan həyata haradasa,
başqa bir dünyada düşdüyü borclarını qaytarmaqçün, heç bir
zaman boyundan atılmayacaq, əbədi və əzəli bir məsuliyyət
duymaqçün gəlirlər. Elə bil, bu həyatda hər şeydən, hər şeydən,
hətta insanın bəxtiyarlığından belə yüksəkdir. Əlbəttə, hamı
bunu inkaredilməz bir həqiqət sayır. Hamı bir ağızdan deyir:
"Özün haqqında düşünmə"… Elə bil mən əvvəl də yaşamışam
və o biri həyatda öz xoşbəxtliyimi artıqlamasıyla almışam, bu
həyatda vəzifəm isə başqasının qeydinə qalmaqdır. Ya da elə
bil bu həyatda elədiyim yaxşılıqların,fədakarlıqların əvəzi
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |