92
Onların balaca eyvanında gül-çiçək əlindən tərpənmək
olmurdu.
…8 il bundan əvvəl soyuq bir mart axşamı Vüsal Pərişanla
ilk dəfə görüşə gələndə üç tər bənövşə gətirmişdi. Vüsalın
etirafına ehtiyac qalmamışdı. Bənövşələr onun yerinə hər şeyi
Pərişana dedilər. Soyuq martın ilk günlərində bir gəncin bir
qıza bağışladığı ilk bahar müjdəçiləri – tər bənövşələr, toy ya
da matəm çiçəkləri təkin heç bir izah tələb etmirdilər; onlar
özləri izah idilər. Sonra Vüsal Pərişanı öpdü, sonralar onlar
evləndilər və Vüsal tez–tez nişanlısına, arvadına cürbəcür
çiçəklər, güllər gətirirdi. Hər çiçək onlar üçün bir xatirə, bir
tarix idi. Elə tarix ki, o yalnız ikicə nəfərə aiddir və onu heç
kəsə nə izah etmək olar, nə də onu heç kəslə bölüşmək olar. Elə
çiçəklər də vardı ki, onlar yalnız Vüsalçün əziz idi, Pərişançün
yox. Nədənsə Vüsal zanbağı bütün çiçəklərdən artıq sevirdi.
Çiçəklərdən başqa hər şeydə onların zövqləri, fikirləri, istəkləri
bir-birinə uyğun idi.
Vüsal şalvarının balaca cibciyindən açarı çıxarıb qapını
açdı.
Qapı layları marçıltıyla öpüşüb ayrıldılar. Bu səs nə qədər
tanış idi. Həmçinin yarım qaranlıq dəhliz. Bu dəhlizdəki
mixəyi asqılıq. Onun sınıq güzgüsü. Asqılıqdan asılmış yaşıl
alınlıq. Onu Xəyal başına örtərdi. Qara şərf. Pərişanın şərfi.
İndi asqılığın bu iki sakininin yanına üçüncü əlavə olunacaqdı.
Vüsalın həsir şlyapası. Qışda həmin bu asqılıqda axşamlar yan-
yana üç palto asılardı. Göy, mavi, qırmızı. Vüsal, Pərişan,
Xəyal. Yayda asqılıq çılpaq olurdu. Yalnız bir alınlıq, bir şarf,
bir şlyapa.
Vüsal bu saat balaca Xəyalın "Atam gəldi, atam gəldi" –
deyə çığıraraq ona tərəf qaçacağını bilirdi. Amma onu heç kəs
qarşılamadı. O asqılığa baxdı. Asqılıq lüt-anadangəlmə idi.
Vüsal otağa keçdi. Pərişanla Xəyal evdə yox idilər. O
təəccübləndi. Onun işdən gəldiyi vaxt idi. Nahar vaxtı…
Birdən yadına düşdü. Axı bu gün Xəyalın rəfiqəsinin ad
downloaded from KitabYurdu.org
93
günüdür. Pərişanla Xəyal ora gediblər. Deyəsən gündüz saat
ikiyə çağırmışlar. İndilərdə qayıdarlar.
Vüsal bərk acımışdı. Amma nahar eləmədi. "İndi gələrlər bir
yerdə yeyərik". Onlar həmişə bir yerdə nahar eləyirdilər. İndi
yarım saat–bir saat üstündə ailənin bu gözəl ənənəsini pozmağa
dəyərdimi? Vüsal bir stəkan çay süzdü, yumşaq kürsüdə
rahatlanaraq qəzetlərə baxdı. Sonra yadına düşdü ki, bu gün
idarədə baxmışdır. O radionu qurdu. Onların radiosu yaman
gec qızırdı. Yəqin harasısa xarabdır.
Vüsal mühəndis idi. Arvadı Pərişan uşaq həkmi idi. Qızı
Xəyal ikinci sinfə keçmişdi. Onlar xoşbəxt idilər.
Bu kiçik ailədə elə bir ahəng, elə bir həmrəylik vardı, ərlə
arvad bir-birlərinə qarşı o qədər həssas idilər ki, heç nə, heç
kim bu evin sakitliyini poza bilməzdi. Heç nə, heç kim. Vüsal
düşündü: əlbəttə, heç kəs. Onların özlərindən savayi. Onların
özlərindən? Yəni kimdən?
Balaca Xəyaldan? Vüsal gülümsündü. Əlbəttə yox.
Pərişandan? Yox. Vüsal bilirdi ki, Pərişan heç bir vaxt
onların səadətinə, dincliyinə xələl gətirə biləcək bir iş etməz.
Bəs onda kimdən? Vüsalın özündənmi?
Elədir. Vüsalın özündən. Onun qəlbinin heç bir vaxt
yuxlamayan xatirələrindən…
Pərişana qədər olmuşlardan…
Yox, daha doğrusu bir nəfərdən… Bircə nəfərdən… Bir
qadından…
Radio nəhayət qızdı. Səs bərkiyib bütün otağı tutdu. Konsert
idi.
Kimsə, bir qadın müğənni həzin səslə "humayun"
oxuyurdu… Pəsdən. Aramla. Bir qədər yorğun.
Tutuşdu qəm oduna şad gördüyün könlüm
Müqayyəd oldu ol azad gördüyün könlüm…
Qəmdən, qüssədən ələmdən yoğrulmuş musiqi… Qərib
payız axşamları kimi məhzun, qış gecələri kimi uzandıqca-
uzanan…
downloaded from KitabYurdu.org
94
Elə bil şərqin bütün dərdləri bu musiqi, bu ölümsüz sözlərdə
yavaş–yavaş, bəm səslə axıb gedirdi. Lakin birdən–birə hər şey
dəyişdi. Rəng başladı. Muğamatın dahiyanə musiqi
dramaturjisi: əzəmətli bir matəm, sonra qayğısız şənlik.
Adamı əzən incidən, qəlbini sıxıb–sıxıb ağrıdan kədər,
həsrət gecələrindən sonra sevinc səhərləri, bahar oyanışı, şadlıq
şəlaləsi… Könülləri kövrəldən ağıları əvəzləyən şux, şıltaq kef
nəğmələri… Yenidən bu şənliyin, şuxluğun yerinə qayıdan
möhtəşəm müsibət, qəmginlik, fəryad, zarıltı və yenə də şadlıq,
sevinc – yeni rənglər, diringlər, oyun havaları…
Bir-birini əvəz edən təzadlı hisslər, həyat kimi. Axı həyatda
da kədər bəzən ona görə daimi olur ki, onun sevinc tənəffüsləri
var. Həmişə qəmgin olmaq olmaz. Həmişə şad olmaq da
mümkün deyil. Muğamatın bizə verdiyi ən böyük dərs bu
deyilmi? Kədər də sevinc kimi keçəridir – əsrarəngiz
musiqimizin ulu fəlsəfəsi bu köhnə həqiqəti bizə yenidən
xatırlatmırmı?
Vüsal musiqi haqqında, yalnız tək bir musiqi haqqında
düşünmək istəyirdi və düşünə bilmirdi. Musiqi sevdiyin qadın
kimidir. Bəlkə də şəxsən onun özü haqqında düşünmürsən,
amma bütün fikirlərin – bam-başqa, müxtəlif, özgə fikirlərin,
bütün hisslərin, həyəcanların, bir sözlə bütün varlığın həmişə
onunla dolu olur. Ayrı şeydən danışırsan onu eşidirisən.
Başqasına baxırsan – onu görürsən.
Vüsal özünə yaxşı bələd idi. O, bilirdi ki, ailəsinin sabit
xoşbəxtliyinin pozulması haqqındakı fikirlər və musiqinin
yorğun, qılığagirici ahəngi – onun, Vüsalın fikirləri,
duyğularını müəyyən bir yerə – haradasa, şüur, yaddaş, hiss
yorğanının altında bir gözü açıq mürgüləyən bir şeyə, bir
obraza, bir xatirəyə, mehriban bir gülüşün uzaqlardan eşidilən
son əks–sədasına gətirib çıxaracaqdır. Səhər oyanışlarını
acılaşdıran əbədi itirilmiş şirin bir yuxu, keçmişin get-gedə
dumanlanan, unudulmağa başlanan və heç bir vaxt büs-bütün
unudulmayacaq bir səhifəsi… Bir qoxu… Qırıq bir səs. Heç
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |