Abġd tahġRLĠ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məhəmməd BAHARLI, Əziz AZƏRĠ
328 Tanınmış tədqiqatçı Abid Tahirlinin Azərbaycan mühacirət problemi, xüsusilə mühacirət mətbuatı ilə bağlı araşdırmaları ölkəmizdə olduğu kimi, xaricdə də böyük maraq doğurur. Bu günlərdə müəllifin ünvanına Almaniyanın Halle şəhərindəki məşhur Martin Lüter Universitetindən bildiriş daxil olmuşdur. Orada qeyd olunur ki, A.Tahirlinin beş kitabı – «Azərbaycan mühacirəti», «Sözlə yarananlar, sözü yaşadanlar», «Azərbaycan mühacirət mətbuatı» (1-ci və 2-ci hissələr), «Azərbaycan mühacirət mətbuatında publisistika» Universitetin kitabxanasının kataloquna salınmışdır. Abid 1988-ci ildən Xaricdə Yaşayan Həmvətənlərlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti – «Vətən» Cəmiyyəti yaranandan onun orqanı «Odlar yurdu» qəzetində əvvəlcə müxbir, sonra böyük müxbir, məsul katib, redaktor müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1992-1993-cü illərdə «Vətən» Cəmiyyəti Avropa və Amerika ölkələri şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir. 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin məsul işçisi, birinci dərəcəli dövlət qulluqçusudur. Abid Tahirli Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Filologiya elmləri namizədidir. Heç şübhəsiz ki, bu yaxınlarda onun doktorluq dissertasiyası müdafiə etməsinin də şahidi olacağıq. Mətbuatda yüzlərlə publisistik yazısı, 150 elmi məqaləsi işıq üzü görmüş Abid Tahirli bu gün öz yaradıcılıq axtarışları daha fəal şəkildə davam etdirməkdədir. Biz bu yazımızda görkəmli alim və jurnalistin fəaliyyətindən qısa söhbət açdıq. Əlli illik yubileyi günlərində Abidsevərlərin cərgəsinə qoşulub onu ürəkdən təbrik etmək bizim üçün çox xoşdur. Şübhəsiz ki, Abid çoxlarının əlçatmaz saydığı mövzuları əvvəlki həvəs və sevgi ilə yenə davam etdirəcək və biz də, inşallah, onun yüz illiyində bütün bunlar barədə geniş söhbət açacağıq. Məhəmməd BAHARLI, Əziz AZƏRĠ «Azərbaycan müəllimi» qəzeti, 2 dekabr 2005 Azərbaycan mühacirət mətbuatının fədakar tədqiqatçısı Azərbaycan mühacirəti haqqında son illərdə dəyərli tədqiqat işləri yazılmış və yazılmaqdadır ki, bu da çox təqdirəlayiqdir. Alimlərimizin bir sıra tabular üzündən məşğul ola bilmədikləri və yaxud qeyri-intensiv məşğul ola bildikləri, elmi-ədəbi ictimaiyyətə, Azərbaycan xalqına təqdim edə bilmədikləri mühüm bir mövzu – Azərbaycan mühacirəti mövzusu geniş bir tədqiqat müstəvisində öyrənilir və bu təbiidir. Azərbaycanın da daxil olduğu post-sovet məkanında ötən əsrin 60-cı illərindən başlayan «yumşalma», 80-ci illərin sonundan isə «demokratikləşmə və 329 aşkarlıq» dövründə həyata keçirilən tədbirlər, əslində sovet imperiyasının tükənməkdə olan ömrünü uzatmağa xidmət edən ictimai-siyasi, iqtisadi proseslər idilər, lakin istər-istəməz həmin faktorlar xalqımızın milli-mənəvi intibahında yeni bir mərhələnin başlanğıcına da təkan verirdi və onun qarşısını almaq artıq mümkün deyildi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, erməni soyqırımı, Stalin repressiyaları, Azərbaycanın mühacirət irsi və s. kimi problemlər ətrafında milli maraqlarımıza cavab verən çoxsaylı elmi tədqiqatlar məhz bu illərdən aparılmağa başlamışdır. Lakin, ötən təqribən 20 ilə yaxın bir müddətdə günümüz üçün aktuallıq kəsb edən bu mövzulara aid onlarla kitabın, yüzlərlə elmi-publisistik məqalələrin yazılmasına baxmayaraq, bu proses bütün aktuallığını saxlamaqdadır. Bəri başdan deyək ki, «müasir Azərbaycan mühacirətinin yaradıcılıq axtarışları bədii aspekti ilə deyil, elmi-nəzəri və publisistik aspekti ilə seçilir. İyirminci yüzildə Azərbaycan ədəbiyyatının mühüm bir qolu mühacirətdə yaranmışdır. Əsrin başlanğıcında (sonralar isə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və II Cahan savaşı illərində) irtica və təqiblərdən yaxasını qurtararaq, Türkiyə və çeşidli Avropa ölkələrinə sığınan Azərbaycan mühacirəti fərqli bir ədəbi məktəbini əsasını qoymuş, bu təməl üzərində çox zəngin olan bir ədəbiyyat yaratmışdır. Müasir Azərbaycan mühacirəti oturuşmadığı üçün daha çox mətbuata önəm vermiş və bu sahədə müəyyən uğurlar əldə etmişdir. Buna görə də, mühacirətin yaradıcılıq axtarışları bədii aspekti ilə deyil, elmi-nəzəri və siyasi-publisistik çaları ilə seçilir, ədəbiyyatşünaslıq istisna olmaqla, ədəbiyyat sahəsində onun fəaliyyəti nəzərə çarpacaq imzalarla müşayiət olunmur» (Sultanlı V. Ədəbi-nəzəri illüstrasiyalar. Bakı, Azərnəşr – 2000, səh.27.). Bu baxımdan, publisistikamızın layiqli qələm sahibi, mühacirət irsimizin tanınmış araşdırıcısı Abid Tahirlinin son tədqiqat işlərindən olan iki hissəli «Azərbaycan mühacirət mətbuatı» əsəri (Bakı, Qapp-Poliqraf»-2002; Bakı, «Ozan»-2003) öz elmi sanbalı və nəzəri konseptuallığı ilə diqqəti cəlb edir. ... Abid Tahirli 1980-ci illərin sonu, 90-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan müstəqil mətbuatının flaqmanlarından olan «Odlar yurdu» qəzetində redaktor müavini, daha sonralar «Vətən» cəmiyyətində Avropa və Amerika ölkələri şöbəsinin müdiri işləmişdir. İş təcrübəsində onun mətbuat tariximiz, mühacirət irsimizlə bağlı əldə etdiyi faktlar, topladığı materiallar, bu mövzulara həsr etdiyi elmi, publisistik məqalələr Abid Tahirlinin elmi yaradıcılığının əsas kursunu da müəyyənləşdirmiş oldu. Tədqiqatçının namizədlik dissertasiyasının yazıçı- publisist, naşir, redaktor, tərcüməçi Ceyhun Hacıbəylinin həyat və yaradıcılığına həsr olunması da təsadüfi deyildir. Elmi tədqiqatını Azərbaycan mühacir irsinin, xüsusən mühacir mətbuatımızın tədqiqinə həsr edən Abid müəllimin nəzəri, təcrübi professionallığı, bəziləri kimi işə həvəskar deyil, əsl sənətkar kimi yanaşması onun hər bir əsərinin əsl səviyyə göstəricisidir. Onun 2002-ci ildə işıq üzü görmüş «Azərbaycan mühacirət mətbuatı» kitabının I fəslində Azərbaycan mühacirlərinin İstanbulda nəşr etdikləri «Yeni Qafqasya», «Odlu yurd», «Azərbaycan yurd bilgisi», Parisdəki «Azərbaycan», Berlindəki «İstiqlal» nəşrləri, onların tarixi, mövzusu və ideya istiqaməti, yazarları, Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|