Magistrantların XV Respublika Elmi konfransı, 14-15 may 2015-ci il
68
2)
u
x
f
u
x
B
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
1
0
0
1
0
funksiyaları ixtiyari
U
u
i
D
x
i
,
,
,
1
,
0
,
,
üçün arqumentlərinin küllüsünə nəzərən kəsilməzdirlər və
0
,
0
,
,
,
,
0
0
0
0
0
0
0
b
a
b
a
u
x
f
p
p
-sabitlərdir,
n
p
;
3) bütün
U
u
D
x
i
,
,
üçün
U
u
u
x
B
u
x
f
x
R
,
,
,
,
,
,
,
,
,
:
,
,
,
0
0
0
0
çoxluğu qabarıq və qapalıdır. Onda (1),(2) sərhəd məsələsinin həlləri coxluğunda təyin olunmuş
u
z
J ,
funksionalının minimum məsələsində optimal idarəetmə var.
NEYTRAL TĠPLĠ DĠFERENSĠAL - FƏRQLƏRLƏ TƏNLĠYĠN HƏLLĠNĠN
QĠYMƏTLƏNDĠRĠLMƏSĠ
Bağırova N.S.
Sumqayıt Dövlət Universiteti
İşdə
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
t
f
t
Bx
t
Ax
t
Cx
t
x
dt
d
, (1)
tənliyinin
0
),
(
)
(
t
t
t
x
, (2)
başlanğıc şərtini ödəyən həllinin qiymətləndirilməsi məsələsinə baxılır. Burada
B
A
C
,
,
sabit ədədlərdir
və
0
C
.
Əvvəlcə göstərilir ki, əgər
)
( t
funksiyası
0
,
r
parçasında kəsilməzdirsə, onda (1), (2)
məsələsinin
,
r
-da yeganə həlli var. Daha sonra aşağıdakı teorem isbat olunur:
Teorem. Fərz edək ki,
)
,
(
f
x
(1)-(2) məsələsinin həllidir. Onda elə sabit a və b ədədləri var ki,
onlar üçün aşağıdakı bərabərsizlik ödənilər:
0
,
)
(
)
,
(
0
t
ds
s
f
ae
t
x
t
bt
,
burada
)
(
max
0
r
.
Magistrantların XV Respublika Elmi konfransı, 14-15 may 2015-ci il
69
III BÖLMƏ
MEXANĠKA
YĠV BĠRLƏġMƏLƏRĠNDƏ YARANAN ÇATIġMAMAZLIQLARIN ARAġDIRILMASI
Teymurlu E.E.
Sumqayıt Dövlət Universiteti
Texnaloji prosesə uyğun olaraq, muftaları boruya tam bağlayan zaman əvvəlcədən yivin
parametirlərinə nəzarət edilir. Bu əməliyyat aşağıdakı ardıcıllıqla həyata keçirilir.
Borunun uclarında yiv açılır. Sonra isə nəzarət stoluna verilir. Lazimi ölçüdə kalibr götürülərək
(kalibrin çəkisi 2,5
5,0 kq olur), borunun yiv hissəsinə bağlanılır.Metal xətkeş vastəsilə gərilmə ölçülür
(gərilmə mufta və boru yivləri arasındaki fərqə deyilir).Ölçmədən sonra kalibr açılır və yerə
qoyulur.Gərilməyə görə boru və mufta nömrələndirilir. Bu əməliyat hər bir boru üçün yerinə yetirilir .
Gərilmə boru və muftada
10mm-dək olmalıdır. Bu prosesi həm avtomatik həmdə ipdidai üsulla
aparmaq olar. Avtomatik üsulla gərilmənin ölçülməsi aşağıdakı kimi yerinə yetirilir.Gərilməni avtomatik
ölçən cihazın kinematik görünüşü sadə və hazırlanması iqtisadi cəhətdən əlverişlidır . Boru diyircəklər
vastəsilə dayağadək verilir və sonradan pinevmatik və ya mexaniki məngənələr vastəsilə sıxılır. Boru
sıxıldıqdan sonra verilən siqnala əsasən gərilmə ölçən cihaz işə düşür. Pinevmatik silindirə hava verilir.
Teleskopik ştok arabacığını istiqamətləndirici üzrə borunun givli hissəsinə itələyir. Bu zaman vericilərin
siqnallarına əsasən silindirə hava verilməsi dayanır və elektirik mühərriki işə salınır.Reduktorun vastəsi
givli kalidr borunun yivli hissəsinə bağlanır.Kalibr və bənd arasında elastikliyi yaratmaq üçün rezin
təbəqə qoyulmuşdur.Gərilmə avtomatik ölçülərək elektron göstərici cədvəlində verilir. Gərilməni
cədvəldən başqa cihaz üzərində yerləşdirilmiş üç rəngli lampaya görədə təyin etmək olur:
1.Əgər gərilmə çoxdursa bu zaman vericinin siqnalına əsasən elektron göstərici cədvəlində
qırmızı lampa yanır.
2. Əgər gərilmə normaldırsa bu zaman elektron göstərici cədvəlində göy lampa yanır.
3.Əgər gərilmə zəifdirsə bu zaman elektron göstərici cədvəlində sarı lampa yanır.
Buradaki gərilmədən aslı olaraq mufta seçilir. Burada gərgin gərilməyə zəif gərilməli mufta, zəif
gərilməyə isə gərgin gərilməli mufta seçilir. Gərilmə yoxlanıldıqdan sonra elektirik mühərriki əkis tərəfə
fırladılır və kalibr açılır. Pinevmatik silindirə hava verilir. O arabacığını əvvəlki vəziyyətinə gətirir.
Alınan nəticələr cədvələ köçürülür və yoxlama üç dəfə təkrar edildikdən sonra orta qiymət çıxarılır.
Gərilmələrin orta qiyməti aşagıdakı düsturla hesablanır:
mm
n
L
Lor
4
4
16
BORULARIN YĠVLƏRĠNĠN GƏRĠLMƏSĠNĠN ANALĠZĠ
Şirinov E.Q.
Sumqayıt Dövlət Universiteti
Hal-hazırda dərin neft və qaz quyularının qazılmasında bəzi obyektiv məhdudiyyətlər qarrşıya
çıxır.Buna səbəb dərin quyuların qazılmasında əsasən boru qıfılları üzrə vidələrin oxboyu qüvvəyə
dözmədikləri üçün iş qabiliyyətlərini itirirlər.Məlum oluğu kimi, dərin quyuların qazılmasında boru
qıfıllarının konstruksiya-ları texnoloyi iş prosesində yaranan deformasiyalara uyğunsuzlüğunu
tədqiqatlarda göstərilmişdir.Bunları nəzərə alaraq, praktikada həlli gözlənilən bu mühüm problemin çox
aktual olmasına əsasən Respublikamızda olduğu kimi, bir çox xarici ölkələrin müəssisələrində qisməndə
olsa elmi-tədqiqat işləri aparılır.
Dostları ilə paylaş: |