Açıq Cəmiyyət İnstitutu‐Yardım Fondu
Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında
Yüklə 206,54 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında Qanunun
- ÖZGƏNİNKİLƏŞDİRİLMƏNİN QAYDALARI
- “Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında” Qanun
- Yuxarıda göstərilən alınmanın təsirlərinə məruz qalan şəxslər itirdikləri torpaqla bağlı kompensasiya və digər yardımlarla təmin edilirlər.
- Bu kateqoriyaya aid olan şəxslər daşınmaz əmlak istisna olmaqla, yalnız onların köçürülməsi ilə bağlı yardımla və
8
Qanunun 56‐cı
maddəsində kompensasiyanın qiymətləndirilməsində nəzərə alınmalı olan amilləri göstərir. Bunlar:
• iddiaçılara ödəniləcək kompensasiya elə prinsipə əsaslanmalıdır ki, torpaqlarını tərk etmələrinin və başqa yerə köçürülmələrinin tələb olunması ilə bağlı və onun nəticəsində zərər və narahatlıq çəkən bütün şəxslərin əmlakları, dolanışıq üçün vasitələri, gəlirləri, yaşayış standartları, onların məruz qaldıqları zərər və narahatlığın baş verdiyindən sonra ağlabatan müddətdə, köçürülənədək malik olduqları şəraitdən əlverişsiz şəraitə düşməmələri baxımından bərpa edilsin; • ödəniləcək kompensasiya qiymətləndirilərkən mövcud inflyasiya; • torpağın bu Qanunun 58‐ci maddəsinə əsasən müəyyən edilmiş bazar qiyməti; • alınmanın təsirinə məruz qalan şəxsdən torpağın müəyyən hissəsinin alındığı hallarda alınan torpağın həmin şəxsin saxlanılan (alınmayan) torpağından ayrılması nəticəsində şəxsə dəyə biləcək zərər; • alınmanın təsirinə məruz qalan şəxsdən torpağa sahibliyin əldə edilməsi nəticəsində həmin şəxsin digər daşınar və ya daşınmaz əmlakına, yaxud həqiqi gəlirinə dəyən və ya dəyə biləcək zərər; • alınma nəticəsində şəxs yaşayış, həyata keçirdiyi sahibkarlıq fəaliyyətininin və ya iş yerini dəyişməyə məcbur edilmişdirsə, belə yerdəyişmədən irəli gələn bütün xərclər və itkilər.
9
Qanunvericilik zərurət yarandıqda hökumətə dövlət ehtiyacları üçün torpaqları satın almaq hüququ verir. “Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında” Qanunun 4‐cü maddəsinə əsasən torpağın alınmasına əsas verən dövlət ehtiyacı yarandıqda “...dövlət ehtiyacları üçün tələb olunan hər hansı torpaq və ya paylı mülkiyyətdə olan torpaqda müvafiq pay (paylar) mülkiyyətçi (mülkiyyətçilər) ilə razılaşma əsasında, belə razılıq əldə edilmədikdə isə, məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında məcburi qaydada dövlət tərəfindən kompensasiya ödənilməklə bu Qanuna uyğun olaraq alına bilər”. Qanunun tələbinə görə “Dövlət, alınmanın təsirinə məruz qalan şəxslərlə razılıq əldə etməkdə və həmin torpaq üçün bazar qiymətini və ya bərpa qiymətini ödəməkdə bütün səylərindən istifadə etmək öhdəliyini daşıyır və bu öhdəliyi yerinə yetirənədək bu Qanunda alınma ilə bağlı müəyyən edilmiş müvafiq səlahiyyətlərdən istifadə edə bilməz”. Hansı torpaqlar alına bilər? Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında Qanunun 5‐ci maddəsinə əsasən aşağıdakı torpaqlar dövlət ehtiyacları üçün alına bilər. İstifadədə, icarədə olmasından və torpaq sahəsindən istifadəyə dair müəyyən edilmiş yüklülüklərdən (məhdudiyyətlərdən) asılı olmayaraq aşağıdakı torpaqlar bu Qanuna uyğun olaraq dövlət ehtiyacları üçün alına bilər: • xüsusi mülkiyyətdə olan torpaqlar; • bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqlar; • Dövlət mülkiyyətində olan torpaqlar üzərində istifadə və icarə hüquqları dövlət ehtiyacları üçün geri alınır. 10
“Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında” Qanun torpaqların alınmasının təsirinə məruz qalan şəxslərin dairəsini müəyyənləşdirir. Qanuna görə: • Torpağın və ya onun müəyyən hissəsinin alınması nəticəsində öz torpağından köçürülən və həmin torpaqda yaşamaq və ondan istifadə hüququnu itirən, • torpağının və digər əmlakının miqdarının, dəyərinin və ya faydalılığının azalmasına məruz qalan, • sahibkarlıq fəaliyyətini tam və ya qismən davam etdirmək iqtidarında olmayan, • iş yerini itirən, • ümumi istifadə imkanlarını əldə etməkdən məhrum olan, • əmlakının, yaxud da yaşamaq üçün vasitələrinin hər hansı digər itkisi və azalmasına məruz qalan şəxs alınmanın təsirinə məruz qalan şəxs hesab edilir.
Qanunun tələbinə görə belə şəxs qanunla müəyyən edilmiş qaydada və yuxarıda verilən abzasda nəzərdə tutulan itki və məhrumiyyətlər nəzərə alınmaqla kompensasiya almaq hüququna malikdir. Torpağa mülkiyyət hüququna dair dövlət reyestrindən çıxarışı (kupça) və ya pay torpağa dair Dövlət Aktı olan şəxslərdən əlavə aşağıda göstərilən şəxslər də alınmanın təsirinə məruz qalanlar kateqoriyasına aiddir: • torpaqla bağlı dövlət qeydiyyatına alınmış mülkiyyət, istifadə və ya icarə hüquqları olan, habelə qanunvericiliklə dövlət qeydiyyatı tələb olunmayan qanunauyğun istifadə və ya icarə hüquqları olan şəxslər; • siyahıya alma dövründə yazılı sənədlərlə təsdiq edilən torpaqla bağlı qanuni, lakin dövlət qeydiyyatına alınmamış mülkiyyət, istifadə və ya icarə hüquqları olan şəxslər.
11 Yadda saxlayın ki, “Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında” Qanun qüvvəyə minənədək torpaq üzərində mülkiyyət, icarə və ya istifadə hüquqlarının əmələ gəlməsi üçün əsas olan dövlət orqanının və bələdiyyənin aktlarının və müqavilənin qanunvericiliyin tələblərinə riayət etməməklə qəbul edilməsi və ya bağlanması şəxsin torpaqla bağlı hüquqlarının qanunsuz hesab edilməsi üçün əsas ola bilməz.
Alınmanın təsirinə məruz qalanlar həmçinin aşağıdakılardır: • ikinci əldən icarəyə verən qismində icarəçi, üçüncü şəxslərə istifadəyə verən qismində istifadəçi və ya istifadəçi ilə şifahi və ya yazılı həqiqi sübutla təsdiq edilən razılaşma əsasında torpağı qısa müddətli istifadə edən şəxslər; • torpağa hüququnun yaranmasına səbəb olan, qanun tərəfindən tanınan uzun müddətli istifadə əsasında torpaqda yaşayan şəxslər; • yaşadıqları torpaqla bağlı qanuni hüquqları olmayan şəxslər.
olmaqla, yalnız onların köçürülməsi ilə bağlı yardımla və köçürülmə zamanı həmin şəxslərin daşınar əmlakına vurulmuş zərərin ödənilməsinə yönəlmiş yardımlarla təmin edilirlər. Yuxarıda göstərilən və alınmanın təsirinə məruz qalan hər hansı şəxsin ailə üzvləri qismində torpaqda yaşayan şəxslər də alınmanın təsirinə məruz qalan şəxslər hesab edilirlər. Torpaqları dövlət ehtiyacları üçün alan orqan “Torpaqların dövlət ehtiyacları üçün alınması haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar əlavə Yüklə 206,54 Kb. Dostları ilə paylaş:
|