Ağa Musa Nağıyev haqqında əlavə məlumatlar
Yüklə 257,86 Kb. Pdf görüntüsü
|
112 113 MİLYONЧUNUN O BİRİ DЦNYASI (Ağa Musa Nağıyevin dörd məzarı) H əyatın belə bir qanunu var: - İnsan dünyaya gəldiyi gün- dən ömrünün sonunadək uzun və yaxud qısa yol gedir. Bu za- man kəsiyində həyatda necə iz qoyacağı isə insanın özündən asılıdır. Görünür dünyanın yükünü çiyinlərində daşımaq Tanrı tərəfindən ancaq “Seçilmiş” insanlara tapşırılır. Necə ki, o vaxt H.Z.Tağıyev deyib: - “Tanrı mənə dövlət verib və bu biçarələri mənə tapşırıb”. İnsanlar həmin “seçilənləri” xeyriyyəçi adlandırıblar. Bunlar irəlidə adları çəkilən mesenatlarımız – xeyriyyəçi- lərimiz olub. Ağa Musa Nağıyevin arzusu: 100 bina tikdirmək, vəsiyyəti isə oğlu İsmayılın yanında - Kərbəlada dəfn olunmaq idi. Arzusuna çatmağa tikdirmədiyi 2 bina qalmışdı, ömür vəfa etmədi... Vəsiyyətinə isə əməl etmək mümkün olmadı. Yalnız vəfa- tından 80 il keçdikdən sonra, 1998-ci il də, milyonçunun “Əma- nət” qəbri rahatlıq tapdı. 1919-1998-ci illərdə məcburi olaraq onun məzarının dörd dəfə yerini dəyişilir. Beləki, 4 mart 1919-cu ildə Ağa Musa dünyasını dəyişərkən, əlacsızlıq ucbatından qardaşı Ağa Əli cəsədi “Çəmbərəkənd” qəbiristanlığında dəfn edir. “Əmanət” qoyulan baş daşı Kərbəla yolu gözləməli olur. Artıq Nağıyevlər nəsli çoxdan müflisləşib. 1931-ci ildə bu yerdə Kirovun adına park salındığından, Ağa Əli bu dəfə də imkansızlıq ucbatından milyonçunun nəşini Kərbəlaya deyil, 114 Biləcəri “Proparka” deyilən (Qaya altı) qəbiristanlığına köçürür. Həmin “Əmanət” baş daşı onunla ata yurduna köçür. Bu proses belə həyata keçir: Fərəcin həyat yoldaşı Zəhra xanım nə vaxt isə Ağa Musanın nişan üçün - Fərəcə bağışladığı qiymətli boyun bağını “Torqhüseyn” deyilən zərgərlikdə satdırır və Ağa Əli bu pula qardaşının ikinci qəbrini müvəqqəti olaraq “rahat” hala gətirlb, yenə “Kərbəla əməliyyatı” haqda olan düşüncələrini davam edir. 1932-ci ildə Ağa Əli dünyasını dəyişir. 1938-ci ildə “Proparka” qəbiristanlığının yerində Vaqon De- posunun salınacağı xəbəri Nağıyevlər nəslini çox sarsıdır. Mil- yonçunun vəfatından artıq 19 il keçsə də, qəbri “Əmanət” qalsa da, bu vəziyyət haqda heç düşünmək də olmurdu .Sonradan Vətən müharibəsi, Sovet quruluşu – totalitar rejim, o biri tərəfdə isə Nağıyevlərin “Kapitalist ünsürləri” kimi təqibi, imkansızlıq və sairə... Qəbiristanlığın söküləcəyi xəbəri oğlu Fərəcə çatanda, Bakı onun üçün əlçatmaz olduğundan, həyat yoldaşı Zəhra xanım kö- məyinə çatır. Gizli yollarla Bakıya gələn Zəhra qaynı Zeynalab- dinin köməyi ilə gecə ikən, kəfən qıtlığından, milyoncunun nəşini balış üzünə yığıb, Biləcəri “Dağüstü” qəbiristanlığında torpağa tapşırıb, vəfalı “Əmanət” daşını üzərinə qoyur. Əməllərilə yadda qalacağına, quruculuğu və xeyriyyəçiliyi ilə örnək olacağına, Bakının bəzəyinə çevrilən 98 binası və saya gələ bilməyən yatırımları olan Ağa Musa Nağıyev inanmazdı ki, ruhu 80 il Kərbəla həsrətilə yanacaq. 1998-ci ildə xeyriyyəçi Hacı Əvəzin təşəbbüsü ilə Ağa Musa Nağıyevin nəşi ata yurdu Biləcəri qəbiristanlığında dördüncü dəfə kəfənə tutulub, məzara tapşırılarkən - iyulun 23- də yayın qızmar vaxtında güclü yağış yağırdı. Elə bil təbiət də onun acı taleyinə, ona qarşı olan haqsızlığa, biganə münasibətə qarşı üsyan elan edirdi. 115 Bəlkə də təbiət Ağa Musa Nağıyevin birinci məzarının ye- rində Kirov parkı salanların halına ağlayırdı...? Daimi məzarın üstünə daşdan yonulmuş İsmailiyyə binası- nın (AMEA binası) maketini qoymaqla Hacı Əvəz mənən Ağa Musanı Kərbəlada uyuyan oğlu İsmayılın ruhu ilə qovuşdurmuş oldu. Nəhayət 1998-ci ildə axund Hacı Əvəzin xeyriyyəçiliyi sayəsində nəvələri – Dilarə, Rauf və Solmaz ilə milyonçunun Bakını inciləriylə bəzəyən, əməlləri ilə daima yaşayan, qəlbi bala dağlı bir insanın – Ağa Musanın nəşi Biləcəri qəbiristan- lığının girəcəyində dördüncü və daimi qəbirdə rahatlıq tapdı. 80 il onu qoruyan – baş daşını isə indi qəbrin üzərindəki İsmailiyyə binasının maketi qoruyur. Bu məzar bizim və bizdən sonra gələn nəsillərin qəlbində hər zaman Ağa Musanın və eləcə də vaxtsız dünyasını dəyişmiş oğlu İsmayılın xatirəsini yaşadacaq. Hacı Əvəz Ağa Musanın nəşini Kərbəlaya göndərmək tək- lifini edəndə, belə qərara gəldik ki, 80 il rahatlıq tapa bilməyən milyonçunun nəşi ata yurdunda qalsa, daha məqsədə uyğun olar. Bizim də bir ibadət yerimiz olar. 2007-ci ildə Binəqədi İcra Hakimiyyəti, interyeri bir qədər pozulmuş olan bu qəbri rekonstruksiya etməyi qərara aldı. Məzarın rekonstruksiyasında və tədbirin keçirilməsində xüsusi xidmətləri olan Binəqədi İcra Hakimiyyətinin başçısı Alı Qocayev cənablarına və Biləcəri Bələdiyyəsinin Sədri cənab İlham Xəlilova, İcra başçısının müavinləri Fizuli Aslanova, Eldar Ağayevə və Vüsal İsmayılova, Şöbə müdiri Ramiz Göyüşova, Biləcəri rayonunun Binəqədi İcra Hakimiyyətinin nümayəndəsi Sahib Quliyev cənablarına təşəkkürümüzü bildir- məklə bərabər, bu insanların iştirakı ilə keçirilən tədbirdə Ağa Musa Nağıyevin xalqı qarşısındakı xidmətləri bir daha səsləndi. Yüklə 257,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|