AGBank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
31 dekabr 2014-
cü il tarixində tamamlanmış il üzrə maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsini təşkil edən Qeydlər
27
Risklərin idarə edilməsi, korporativ idarəçilik və daxili nəzarət,
davamı
(e)
Kredit riski
Kredit riski müştəri və ya maliyyə aləti üzrə tərəf müqabili müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə
yetirmədiyi təqdirdə Bankın maliyyə zərərinə uğrayacağı riskidir. Bankın kredit risklərinin
tənzimlənməsi üçün siyasət və prosedurları (həm uçota alınmış maliyyə aktivləri, həm də uçota
alınmamış müqavilə öhdəlikləri üçün), o cümlədən portfel cəmləşmələrinin məhdudlaşdırılması üzrə
qaydalar və kredit riskinə fəal surətdə monitorinq edən Kredit Komitəsinin yaradılması barədə
qaydaları vardır. Kredit siyasəti Rəhbərlik Şurası tərəfindən nəzərdən keçirilir və təsdiqlənir.
Kredit siyasətində aşağıdakılar əks olunur:
•
kreditlərin verilməsi ərizələrinin baxılması və təsdiqlənməsi prosedurları;
•
borcalanların (korporativ və fərdi) kredit qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi metodikası;
•
tərəf müqabillərinin, emitentlərin və sığorta şirkətlərinin kredit qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi
metodikası;
•
girovun qiymətləndirilməsi metodikası;
•
k
reditlərin sənədləşməsinə dair tələblər;
•
kreditlərin və digər kredit risklərinin davam edən monitorinqi prosedurları.
Korporativ kredit ərizələri müvafiq müştəri rəhbərliyii tərəfindən yazılır və sonra korporativ kredit
portfelinə məsuliyyət daşıyan Kredit Departamentinə ötürülür. Hesabatların təhlili müştərinin biznes
və maliyyə fəaliyyətini nəzərə alan strukturlaşmış təhlilə əsaslanır. Kredit müqaviləsi və hesabat
müstəqil olaraq Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti tərəfindən baxılır və kredit siyasətinin
tələblərinə uyğun olması təsdiqi üzrə ikinci rəy verilir. Kredit Komitəsi, Kredit Departamenti və
Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti tərəfindən təqdim edilmiş kredit ərizələrinə baxır. Fərdi
əməliyyatlar, gözlənilən Kredit Komitəsinin yekun təsdiqindən və xüsusi risklərdən asılı olaraq
həmçinin Hüquq, Mühasibatlıq və Vergi Departamentləri tərəfindən də baxılır.
Bank davamlı olaraq fərdi kredit risklərinin fəaliyyətinə nəzarət edir və müntəzəm olaraq müştərilərin
ödəmə qabiliyyətini yenidən müəyyənləşdirir. Yenidən baxış borcalan tərəfindən təqdim edilmiş və
ya Bank tərəfindən əldə edilmiş müştərinin ən son maliyyə hesabatları və sair məlumatlara əsaslanır.
Fərdi Kredit Departamenti tərəfindən fərdi kredit ərizələrinə baxılır. Fərdi müştəri təhlilindən əlavə,
kredit portfeli Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti tərəfindən kredit konsentrasiyası və bazar
risklərinə uyğun olaraq müəyyən edilir.
Fiziki şəxs olan müştəri təhlilindən başqa kredit portfeli kredit konsentrasiyası və bazar riskləri ilə
bağlı olaraq Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti tərəfindən qiymətləndirilir.
Kredit riskinin maksimal dərəcəsi, bir qayda olaraq, maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda maliyyə
aktivlərinin balans dəyərində və uçota alınmamış müqavilə öhdəliklərinin məbləğlərində əks olunur.
Potensial kredit riskinin azaldılması məqsədi ilə aktivlərin və öhdəliklərin mümkün qarşılıqlı
əvəzləşdirilməsi effekti əhəmiyyətli xarakter daşımır.
57
AGBank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
31 dekabr 2014-
cü il tarixində tamamlanmış il üzrə maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsini təşkil edən Qeydlər
27
Risklərin idarə edilməsi, korporativ idarəçilik və daxili nəzarət,
davamı
(e)
Kredit riski,
davamı
Aşağıdakı cədvəldə hesabat tarixinə maliyyə aktivləri ilə bağlı maksimal kredit riski təqdim olunur:
2014
AZN’000
2013
AZN’000
AKTİVLƏR
Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri (ARMB qalıqları istisna olmaqla)
4,461
13,420
Banklara verilmiş kreditlər
7,035
7,082
Müştərilərə verilmiş kreditlər
384,564
363,311
Sair maliyyə aktivləri
6,277
6,375
Cəmi maksimal risk
402,337
390,188
Girov adətən derivativ maliyyə alətlərinə, qiymətli kağızlara investisiyalara və banklara verilmiş
kreditlərə dair tələblər üzrə götürülmür, qiymətli kağızlar əks geri alınma və qiymətli kağızlar
vasitəsilə borcların götürülməsi çərçivəsində saxlanıldığı hallar istisna olmaqla.
Müştərilərə verilmiş kreditlər üzrə girovların təhlili və müştərilərə verilmiş kreditlərlə əlaqədar kredit
riskinin konsentrasiyasının təhlili qeyd 16-da təqdim olunmuşdur.
Hesabat tarixinə uçota alınmamış müqavilə öhdəlikləri ilə bağlı maksimal kredit riski haqqında
məlumat qeyd 29-da təqdim olunmuşdur.
31 dekabr 2014-
cü il tarixinə, Bankın kredit riski maksimum kredit riskinin 10%-dən çox olan beş
borcalanı və ya əlaqədar borcalanlar qrupu (2013: on beş) vardır.
(f)
Likvidlik riski
Li
kvidlik riski Bankın hesablaşması nağd pul və ya digər maliyyə aktivləri ilə aparılan maliyyə
öhdəlikləri ilə bağlı öhdəliklərinin yerinə yetirilməsində çətinlikləri üzləşməsi riskidir. Likvidlik riski
aktivlər ilə öhdəliklərin ödəniş müddətləri arasında uyğunsuzluq olduqda yaranır. Aktivlərin və
öhdəliklərin ödəniş müddətlərinin və faiz dərəcələrinin uyğunlaşdırılması yaxud tənzimlənən
uyğunsuzluğu likvidliyin idarə edilməsində əsas rol oynayır. Tam uyğunluğun təmin edilməsi
maliyyə təşkilatları üçün qeyri-adidir, çünki məşğul olduqları əməliyyatlar adətən qeyri-müəyyən
müddətlərə və növlərin müxtəlifliyi ilə səciyyələnir. Ödəniş müddətləri arasında uyğunsuzluq
olduqda, mənfəətlilik səviyyəsi arta bilər, lakin, eyni zamanda itkilərin yaranması riski də artır.
Bank, pul vəsaitlərinin hərəkəti ilə bağlı bütün öhdəliklərinin vaxtı-vaxtında yerinə yetirilməsi üçün
zəruri həcmdə vəsaitlərin mövcudluğunu təmin etmək məqsədi ilə likvidliyini idarə edir və
tənzimləyir. Likvidlik siyasəti İdarə Heyəti tərəfindən nəzərdən keçirilir və təsdiqlənir.
Bank buraxılmış borc qiymətli kağızlarından, banklardan alınmış uzun və qısa müddətli kreditlərdən,
əsas korporativ və fərdi müştərilərindən qəbul edilmiş depozitlərdən ibarət olan və yüksək likvidli
aktivlərin diversifikasiya olunmuş portfeli ilə müşayiət olunan diversifikasiyalı və sabit
maliyyələşdirmə bazasını fəal surətdə dəstəkləməyə çalışır ki, gözlənilməyən likvidlik tələbatına
operativ və səmərəli qaydada cavab verə bilsin.
Likvidliyin idarə edilməsi siyasəti aşağıdakılardan ibarətdir:
•
əsas valyutalar üzrə pul vəsaitlərinin hərəkətinin proqnozlaşdırılması və onlarla əlaqədar tələb
olunacaq likvid aktivlərin səviyyəsinin nəzərə alınması;
•
maliyyələşdirmə mənbələrinin müxtəlifliyinin təmin edilməsi;
•
borcların cəmləşməsinin və parametrlərinin tənzimlənməsi;
•
borcların maliyyələşdirilməsi planlarının tərtib edilməsi;
58