Akademikin Son eseri
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
baxırdı. Baxmağına baxırdı, ancaq onu görüb-görmədiyini də bilmirdi. Qarşısındakı nəhəng birdən-birə, uzun müddət nəm yerdə qaldığından rəngləri qarışan şəklə dönmüşdü. Kişi onu güclü qollarının arasına alıb öpmüşdü. Bu öpüşdən əti çimçəşsə də, özgəlik duymamışdı, əksinə, qəribə bir duyğuyla bu kişinin doğrudan da doğma adam olduğunu hiss eləmişdi. Sonra demək olar ki, hər gün görüşdülər, bilmədi bu adamın həyatlarına qoşulmasına sevinsin, yoxsa qəzəblənsin. Restoranda atası içir və ağır müharibə xatirələrindən danışırdı. Bu xatirələrin bir hissəsi də anasıyla, ilk tanışlıqları və bərabər xidmətləriylə bağlıydı. Başqa nə deyəcəkdilər? Müharibənin minlərlə taleyə vurduğu möhürlərdən biri... Anası tərxis olunub vətənə dönmüş, atası Berlində qulluğunu davam etdirmişdi. Anası ona ancaq cəbhədə, bu gündən sabaha ümid olmayan günlərdə lazımmış. Burada, Yesentukidə görüşləri də təsadüfdü, yoxsa əlaqələri davam edirmiş – bunu da bilmirdi... Müharibədə, qürbətdə hansı qeyri-adi bir sevgi yaşandığını nə atası deyə bilər, nə anası... Arada ancaq üfürüldükcə közərən xatirələr qalmışdı. Körpə deyildi, müharibə və ordakı qeyri-adi hadisələr haqqında çox şey eşitmişdi, ata-anasının cəbhə sevgisini də, ayrı düşmələrini də anlamaq çətin deyildi, ancaq anasının ata barədə heç nə deməməsini, onun da başqaları kimi atasını müharibədə itirmiş uşaqlardan biri kimi yaşamasına imkan verdiyini heç cür başa düşə bilmirdi. ...Desin ki, ordu sizin deyilsə, heç mən də sizin deyiləm? Nə olsun dağılmış Berlində anamla rastlaşıb öz hisslərinizi söndürmək üçün gələcəyin yarımçıq bir taleyini yaratmısınız, nə olsun damarımda sənin qanın axır və sənin familiyanı daşıyıram, atalıq təkcə bundanmı ibarətdir? Bəs ata həsrəti ilə yaşadığım uşaqlıq illərimin hesabını kimdən sorum, anamın əziyyətini kimin ayağına yazım; araq düşkünü olan atalığımın qəzəbli baxışlarından gizlənməyə yer axtardığım vaxtların qorxusunu necə unudum? Ancaq bu suallar yeni deyildi. Şimali Qafqaza hər gəlişində onlarla görüşən, Bakıdan ara-sıra zəng vuran atası ilə bu barədə çox danışmışdılar. Danışdıqca məlum olurdu ki, bu sualların cavabı yoxdur, bu yaralar heç vaxt sağalmayacaq, düzünə qalanda, atasının cəbhə xatirələrini dinləyəndə hansı ölümlərdən adladığını və bədənində 30 il qəlpə gəzdirdiyini, ölkənin qəhrəmanı ola-ola Moskvada tələbəliyini ehtiyac içində başa vurduğunu öyrəndikcə ona daha çox bağlanır və hətta yazığı gəlirdi. Yaşıla çalan gözlərindəki dərin kədər onu titrədirdi, elə bilirdi, bu kədərin bir günahkarı da odur. Yalnız atasıyla tanış olandan sonra, onun anasıyla söhbətlərini dinləyəndə anlamışdı ki, əslində bu adam elə şəxsi həyatında da qəhrəman xarakterinə uyğun yaşayıb. Bircə ay da olsa göndərdiyi alimenti kəsməyib, həm də bu alimentin məbləği kifayət qədər yüksək olub, anasının sızlaya-sızlaya yaşamasının səbəbi də pulsuzluqdan daha çox Bakıdan gələn pulların içki düşkünü olan ikinci ərinin qarnına axmasıymış... Bunları və atasının layiq görüldüyü ikinci Qızıl Ulduzla bağlı qəzəbli xatirələrini dinlədikcə xasiyyətcə atasına nə qədər bənzər olduğu özünü də təəccübləndirirdi. Ancaq indi ürəyini dolduran başqa bir duyğuydu. Açıq deməsə də, atasının sözlərinə haqq qazandırmaqdan başqa bir çarəsinin olmadığını anlayırdı. Qarşısında oturan sadəcə bir alim, bir qəhrəman, onun atası deyil; Bakını bir şəxsə çevirmək olsa, həmin şəxs elə onun atası olardı. Və həmin adam indi oturmuşdu onunla üzbəüz. Yalnız Bakıya gələndən, onun küləkli havasını, evlərin bozarmış, güllələrdən deşik-deşik divarlarını, ara vermədən çalxalanan dənizini, Qız qalasını, Qala divarlarını görəndən sonra bu şəhərin eyniylə onun atasına bənzədiyini anlamışdı. Sərtliyi və dözümüylə... “Ordunu mənim üstümə göndəriblər” sözü dəqiqdir. Təkcə atasına görə yox, bu ölkənin xilası üçün gənclik illərini fəda eləmiş bir qəhrəmanın xətrinə Bakıya toxunmaq olmazdı. Ancaq bunu atasına deyə bilmirdi. Çarəsizliklə: – Mənim nə günahım, ata, mən neyləyə bilərdim?! – deyib dururdu. Atanın sözü qətiydi: – Sən gəlməməliydin bura! Adi bir şeyi başa düşmürsən. O boyda ordunu ələk- vələk eləyib xüsusi olaraq səni tapıblar bura göndərməyə. Mənim xalqın qabağında olduğumu, daha doğrusu, millətin mənə inandığını bilirlər və istəyiblər ki, burda atayla oğul üz-üzə dayansın. Biri işğalçı, biri öz xalqının haqqını qoruyan. Səni göndəriblər ki, məni öldürəsən! Başa düşürsən? Səni qəsdən göndəriblər! Mənim acığıma! Düşmənlərim göndərib. Elm meydanında cavabımı verə bilməyənlər, haqqımda ölüm hökmü çıxarsalar da, bu hökmü yerinə yetirə bilməyənlər qisaslarını bu cür alırlar. Oğlunu atanın üstünə göndərməklə! Yəni: “Səni də tanıyırıq, akademik. Moskvanın adamısan. “Mən xalqımlayam!” deməklə özünü sığortalama. Sən belə deyirsən, oğlun da bu işğalçı orduda qulluq edir!” Vəziyyətinin nə qədər dolaşıq olduğu indi çatırdı Vladimirə: – Yenə deyirəm. Mən 20 yanvarda burda olmamışam. – Nə fərqi? Burda olmamısan, düzdür, ancaq bu cinayətkar ordunun zabitisən, yoxsa yox? Baş verənlərin məsuliyyətini sən də daşıyırsan, yoxsa yox? Vladimir nə düşündüsə, səsinin tonu dəyişildi: – Bəlkə tərsinə! Mənim burda olmağım işin xeyrinədir? – Hansı xeyirdən danışırsan! Bu cinayətin başında Yazov, Kryuçkov, Bakatin, yəni orduyla KQB və daxili işlər nazirliyi dayanırsa, sən nə edə bilərsən? Başa düş, tək mənə görə yox, həm də özün üçün, vicdan rahatlığı üçün komendantlıqdan imtina edib qayıtmalısan. Razılaşmasalar, istefa verərsən, ordudan tərxis olunarsan. Acından ölməzsən. Maaşım çox olmasa da, bölərəm səninlə. – Səninlə danışmaq mümkün deyil, ata. İstəyirsən mən gedim, yerimə bir eşşək gəlsin? Ziyad bəyin səsi yüksəldi: – Sən eşşək olmadığına görədir ki, hər axşam saxlama məntəqələri adamla dolu olur? – Onların təhlükəsizliyi üçündür, ata. Gecənin o vaxtı Allah bilir kimlərlə rastlaşa bilərlər. Bir ağılsız əsgər təxribat törədər, məsuliyyət qalar mənim boynuma. – Amma indi sənin də məsuliyyətin mənim boynumdadır! Komendant atasının bu kinayəli atmacasına gülümsədi. – Axı sən məni general görmək istəyirdin. Akademik yerindən qalxıb qapıya yönəldi: – Mən səni şərəfli bir ordunun generalı görmək istəyirdim. Millətimizin qanını tökən ordunun yox! Mənim dediklərimi düşün! Oğlunun üzünə baxmadan iri addımlarla otaqdan çıxdı. *** İki gün sonra axşam saat onda qapının zəngi çalındı. Vladimir xanımı və qızıyla dayanmışdı qapının ağzında. Akademik təəccüblə: – Sən ailənlə gəlmisən? Bəs o gün niyə demədin? Oğlu güldü: – İmkan verdin ki! Birinci gün ev sahibəsinin “sarı cücə” dediyi nəvəsi gözəl bir qızdı. Akademik onu köksünə sıxıb: – Aman, sarışka da gəlibmiş!.. – dedi. Nəvəsinin ardınca gəlini də Ziyad bəyin boynuna sarıldı. Atasıyla olan söhbətlərini Vladimir ona danışmışdı. Gəlin ürəyində qayınatasına haqq qazandırırdı. Komendant atasına: – Mənə Bakıya gəlmək təklif olunanda “ailəmlə gedəcəyəm” demişdim. Bütün qulluq illərimdə ailəm həmişə yanımda olub. Əziyyətimi bölüşüblər mənimlə, – dedi. – Gərək ertədən gələydiniz, – dedi Mahirə xanım. Vladimir: – Bağışlayın, gec gəldiyimizi bilirik, ancaq işdən tez çıxmaq olmur. Gərək sizi bu Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|