Akademikin Son eseri
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Zİyad bəyİn gündəlİyİndən
qohumları, əlaltıları imkan verərdilər siz ora seçiləsiz? Mən təsəvvür edirəm siz o kürsüdən rus dilinin bütün yağlı sözlərini işə salanda Qorbaçov nə günə düşərdi. Onu Saxarovdan pis vəziyyətə salardınız! Ziyad bəy özünü yox, xalqının orda layiqli təmsil olunmasını düşünürdü: – Mən səngərlərə öyrəşmiş adamam. Şöhrət üçün yox, savaş üçün bir fürsət idi. Ora söz deyən, düşmənin ağzını yuma bilən adam göndərməkdənsə, yaylığının ucunu düyünləməklə guya ermənilərin və Moskva rəhbərliyinin dilini-ağzını bağlayan az savadlı qadınları göndəriblər. Biabırçılıq! Milləti rəzil günə qoyublar. Hamı ilə bacarsaq da içimizdəki düşmənlə bacara bilmirik. Eybi yox, mən izlərinə düşmüşəm, bu peyğəmbər, imam övladlarının adlarını daşıyanların “basdırdığı” kimlik sənədlərinin hamısını çırpacam üzlərinə! Qancıq uşağı! *** 1991-ci ilin avqust ayının 20-də tezdən telefonu zəng çaldı. – Ata, sabahın xeyir! – Sabahın xeyir, polkovnik! – hərbçi salamlaşması üçün darıxdığı hiss olunurdu. – Belə tezdən xeyirdimi? – Raport vermək istəyirəm. Sənin arzun yerinə yetdi... – Nə oldu? Gedirsən? – Xəbərin yoxdur? Moskvada çevriliş olub. – Nə çevriliş? Gələn kimlərdir? – Tanıdığın adamlardır. Qorbaçovun islahatlarını rədd edib, SSRİ-ni bərpa etmək istəyirlər. – Bizim rəhbərlik nə deyir? – Rəhbərlik İrandadır. Ordan tələm-tələsik bəyanat verib çevrilişi dəstəkləyir. – Başları xarabdı. Anlamırlar ki, bu bir oyun ola bilər? Qorbaçov bizə düşmən olsa da, dünya onun bu şəkildə yıxılmasına imkan verməz, çünki hələ tapşırıqları başa çatdırmayıb. Almaniya birləşdi, ancaq SSRİ də dağılmalıdır. – Hər halda, belə görünür ki, mən tezliklə Bakı ilə vidalaşacağam. – Sən getmək istəsəydin, altı ay əvvəl gedərdin; dövlət çevrilişini gözləməyə ehtiyac yox idi. İndi özünü günahsız uşaq kimi aparma! Telefonun o başında komendant güldü və atasından soruşdu: – Şəhərdə mitinqlər başlanıb, nə etməliyik? Məsləhətləşməli adam qalmayıb. – Sən mane olma! – Xalq Cəbhəsi usta tərpənib. Mitinqi konstitusiyanı müdafiə adına keçirir. Etiraza yer qalmayıb! – Lap gözəl. Qoy xalq sözünü desin. Oğlu susdu. Avqustun 26-da xalq, öndə Altayla dostları olmaqla maşınların, tankların üstündən aşıb əsgərlərin donuq baxışları altında “Qayıtdıq!” nidaları ilə Azadlıq meydanına girdi. Uğursuz çevriliş cəhdi SSRİ-nin dağılmasını sürətləndirdi. Martda referendumda SSRİ-nin tərkibində qalmaq üçün dilənmişdilər, indi nə eləsinlər? Dörd gün sonra meydan mitinqlərinin təsiri ilə Azərbaycanın müstəqillik bəyannaməsi qəbul edildi. Sentyabrın birində SSRİ Ali Sovetinin, Altayın və respublika Ali Sovetinin müxalifətdən olan bir neçə digər deputatının iştirakıyla keçirilən sonuncu sessiyasında bu birliyə rəsmən xitam verildi. Rəhbərliyin xalqın dediyi ilə oturub-durmaqdan başqa yolu qalmadı. Sentyabrın 7-də komendant saatı və fövqəladə vəziyyət ləğv edildi, Vladimir əmrini alıb sabaha kimi atasıyla bərabər Azərbaycanın gələcəyi barədə dərdləşdilər. Tezdən ailəsi ilə bərabər Yesentukiyə qayıtdı. Ayrılarkən nəvəsi babasının boynuna sarılıb: – Baba, sənin yanında xoşbəxt idik, sənsiz çox darıxacağam! – dedi... Zİyad bəyİn gündəlİyİndən “Müstəqillik bayramı yaxınlaşır. Abşeronun üstünü yay uzunu boz kül pərdəsi kimi tutan ilğımın dağılıb getməsi, göylərin tər-təmizliyinin, maviliyinin payızla birgə yenidən qayıtması ovqatımı da dəyişib, son illər sim kimi dartılaraq, daim gərgin olan əsəblərim gözlənilmədən sakitləşib. Çoxdan xiffətini çəkdiyim iş mühitinə qayıtmaq və yarımçıq qalmış əsərlərimi tamamlamaq istəyirəm. İnstitutun başdan aşan işləri olmasa, qapını içəridən bağlayıb axşamadək çalışardım və ya qeyd dəftərçəmi yığışdırıb Astaraya, Göyçaya gedərdim. Məndən söruşan gərək, xalaoglu, sən kimsən – alim, yoxsa siyasətçi? Uzağa gedə bilmirsən, anladıq, at kimi çidarlayıblar səni iclas salonlarına. Bəs Abşeron, o ki, uzaqda deyil! İlin bu çağında yaylaq sərinliyinə bürünən, xəzrisi, gilavarı ilə ürəyə dinclik gətirən Abşeron bağlarının birinə çəkilib gecə-gündüz çalışmaq da çətindir? Pəncərədən bayıra baxıram və axırıncı dəfə dəniz sahilinə nə vaxt çıxdığımı, Akademiyanın bağında nə vaxt on-on beş dəqiqə sakit, tələsmədən dolaşdığımı xatırlaya bilmirəm. Belə də həyat olar? Zarafat deyil, on ildir gecəmiz-gündüzümüz yoxdur. Amma heç nə istədiyimiz kimi getmir... Qarabağı itirmişik. Müvəqqəti itirmişik, deyirik, lakin bu müvəqqətinin nə vaxt bitəcəyini kimsə bilmir. Ancaq bu xəmir çox su aparacaq. Bəlkə heç bizim ömrümüz çatmadı. İşləmək lazımdır. Ancaq ipin ucunu itirmişəm. Nədən başlamalı? Bu sualın cavabını tapsam, işlərim tezliklə yoluna düşər. Bayaqdan pəncərədən aşağı baxıram. Yarpaq tökümü vaxtı bu bağda gəzərkən yaşadıqlarımı anlatmaq çətindir; payız əsintisinin qanadında uçuşan və paslı dəmir pəncəyə bənzəyən yarpaqlar ayaqlarının altında xışıldayır və adama böyük bir şəhərin mərkəzində olduğunu unutdurur. Bu çinarlar da mənimlə birgə yaşa dolur və indi yüksəlib az qala iş otağımın yerləşdiyi yeddinci mərtəbə səviyyəsinə çatmışlar. Əvvəllər heç ağaclar bu qədər qan-qırmızı olmurdu. Sanki son illərin qanlı hadisələri yarpaqları da utandırıb, qızartmışdır. Dünyanın biganələyini və ədalətsizliyini təbiət də hiss edir. Özümü danlaya-danlaya qalmışam. Bu o demək deyil ki, bu illərdə əlimi-əlimin üstünə qoyub oturmuşam. Əksinə, nəfəs dərmədən çalışdım, repressiya haqda kitablar buraxdım. Xarici ölkələrdə səfərlər, cəbhədə əsgərlərlə görüşlər, Milli Məclisə seçkilər, millət vəkilliyi... Az işdir bəyəm? Ancaq, düzünə qalsa, məqalələrimin bir çoxunu məcburiyyət üzündən yazıram, dünyanın çoxdan bilməli olduğu köhnə həqiqətləri nə qədər təkrarlayasan, yalana, böhtana nə qədər cavab Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|