Aktlar toplusu
Yüklə 3,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
BÜTÜN MÜHACİR ZƏHMƏTKEŞLƏRİN VƏ ONLARIN AİLƏ ÜZVLƏRİNİN HÜQUQLARININ QORUNMASI Haqqında Beynəlxalq Konvensiya Baş Məclisin 45/178 saylı qətnaməsi ilə 18 dekabr 1990-cı il tarixində qəbul edilmişdir. Qüvvəyə minməmişdir II HİSSƏ. HÜQUQLAR BARƏSİNDƏ AYRI-SEÇKİLİYƏ YOL VERMƏMƏ 7-ci Maddə İştirakçı dövlətlər insan hüquqları üzrə beynəlxalq sənədlərə əsasən, onların ərazisində, yaxud yurisdiksiyasında olan bütün mühacir zəhmətkeşlərin bu Konvensiyada nəzərdə tutulan hüquqlarına cins, irq, dərisinin rəngi, dil, din, yaxud, əqidə, siyasi, yaxud, digər baxışlar, milli, etnik, yaxud sosial mənşə, vətəndaşlıq, yaş, iqtisadi, əmlak, ailə və silk vəziyyəti və yaxud istənilən başqa bir əlamətlə bağlı heç bir fərq qoymadan hörmət bəsləməyi və həmin hüquqları bərpa etməyi öhdəsinə götürürlər. 108
MİLLİ, YAXUD ETNİK, DİN VƏ DİL AZLIQLARINA MƏNSUB OLAN ŞƏXSLƏRİN HÜQUQLARI HAQQINDA KONVENSİYA BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ Baş Məclisinin 47/135 saylı qətnaməsi ilə 18 dekabr 1992-ci il tarixində qəbul edilmişdir Baş Məclis, Heç kəsə irq, cins, dil, yaxud din fərqi qoymadan insan hüquqlarına və əsas azadlıqlara hörməti təşviq etmək və inkişaf etdirmək. Nizamnamədə bəyan edildiyi kimi, Birləşmiş MillətlərTəşkilatmın əsas məqsədlərindən biri olduğunu yenidən təsdiq edərək, insanın əsas hüquqlarına, insan şəxsiyyətinin ləyaqət və dəyərinə, kişi və qadınların hüquq bərabərliyinə, böyük və kiçik millətlərin bərabərliyinə inamı yenidən təsdiq edərək, İnsan hüquqlarının Ümumi bəyannaməsinin nizamnaməsində soyqırımın qarşısını almaq və soyqırıma görə cəza haqqında Konvensiyada, irqi ayrı- seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında beynəlxalq Konvensiyada, iqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar haqqında beynəlxalq Paktda, din, yaxud əqidə əsasında dözümsüzlük və ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında bəyannamədə və uşaq hüquqları haqqında Konvensiyada, eləcə də ümumdünya, yaxud bölgə səviyyəsində qəbul edilmiş digər müvafiq beynəlxalq sənədlərdəki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ayrı-ayrı üzv-dövlətləri arasında imzalanmış beynəlxalq sənədlərdəki prinsiplərin həyata keçirilməsinə kömək etməyə çalışaraq, mülki və siyasi hüquqlar haqqında paktın 27-ci maddəsinin etnik, dini azlıqlara, yaxud dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüquqlarına aid müddəalarına əsaslanaraq, milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüququnu təşviqin və qorumanın, həmin azlıqların yaşadığı dövlətdə siyasi və sosial sabitliyə kömək etdiyini hesab edərək, qanunun aliliyi əsasında cəmiyyətin bütövlükdə və demokratik çərçivə daxilində inkişafının ayrılmaz hissəsi kimi milli, yaxud etnik azlıqlara, din. dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüquqlarının daim təşviq edilməsi və həyata keçirilməsi xalqlar və dövlətlər arasında dostluq və əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə kömək edə biləcəyini qeyd edərək. azlıqların müdafiəsində Birləşmiş Milİəllər Təşkilatının mühüm rol oynamaq iqtidarında olduğunu hesab edərək. Birləşmiş Milİəllər Təşkilatı sistemi daxilində həmçinin insan hüquqları komissiyası və ayrı-seçkiliyin qarşısını almaq və azlıqları müdafiə etmək yarmıkomissiyası. İnsan hüquqları haqqında beynəlxalq paktları icra elmək məqsədi ilə yaradılmış orqanlar və insan hüquqları üzrə digər müvafiq beynəlxalq sənədlər tərəfindən milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüququnu təşviq və müdafiə elmək sahəsində bugünə qədər görülən işləri nəzərə alaraq, azlıqların müdafiəsi, eləcə də milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüquqlarının təşviq və miidaiəsi sahəsində 109
hökumətlərarası təşkilatlar və qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən görülən işləri nəzərə alaraq, insan hüquqları üzrə beynəlxalq sənədləri milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüquqları ilə əlaqədar daha səmərəli şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək zərurətini qəbul edərək, milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin hüquqları haqqında bu Bəyannaməni elan edir: 1- ci Maddə 1. Dövlətlər onların müvafiq ərazilərində milli, yaxud etnik azlıqların varlığını və özünəməxsusluqlarını qoruyurlar və bu bənzərsizliyin inkişafı üçün şəraitin yaradılmasını təşviq edirlər. 2. Dövlətlər bu məqsədlərə nail olmaq üçün lazımi qanunvericilik tədbirlərini və digər tədbirləri görürlər. 2- ci Maddə 1. Milli, yaxud etnik azlıqlara, din və dil azlıqlarına mənsub şəxslərin (bundan sonra azlıqlara mənsub şəxslər adlandırılacaq) şəxsi həyatda və açıq şəkildə sərbəst surətdə və müdaxilə olmadan, yaxud hər hansı bir formada ayrı- seçkiliyə yol verilmədən öz mədəni nailiyyətlərindən faydalanmaq, öz dininə etiqad bəsləmək və dini adətlərini icra etmək, eləcə də öz dilini işlətmək hüququ var.
2. Azlıqlara mənsub şəxslərin mədəni, dini, ictimai, iqtisadi həyatda və dövlət həyatında fəal iştirak etmək hüququ var. 3. Azlıqlara mənsub şəxslərin milli səviyyədə, zəruri halda isə milli qanunvericiliyə zidd olmamaqla, mənsub olduqları azlıqlara, yaxud yaşadıqları bölgəyə dair bölgə səviyyəsində qərarların qəbul edilməsində fəal iştirak etmək hüquqları var. 4. Azlıqlara mənsub şəxslərin öz şəxsi assosasiyalarını yaratmaq və onların fəaliyyətini təmin etmək hüququ var. 5. Azlıqlara mənsub şəxslərin heç bir ayrı-seçkilik olmadan öz qrupunun digər üzvləriylə, başqa azlıqlara mənsub şəxslərlə, eləcə də sərhəd əlaqəsi vasitəsilə digər dövlətlərin milli, etnik, dini, yaxud dil bağları ilə bağlı olduğu vətəndaşları ilə sərbəst və dinc əlaqə yaratmaq və davam etdirmək hüququ var. 3- cü Maddə 1. Azlıqlara mənsub şəxslər heç bir ayrı-seçkiliyə yol verilmədən öz hüquqlarını, o cümlədən, bu Bəyannamədə ifadə edilən hüquqlarını istər fərdi qaydada, istərsə də öz qrupunun digər üzvləri ilə birgə həyata keçirə bilər. 2. Bu Bəyannamədə ifadə edilən hüquqlardan istifadə etmə və ya etməmə azlıqlara mənsub istənilən şəxsin durumu üçün heç bir mənfi nəticəyə gətirib çıxartmır. 4- cü Maddə 1. Dövlətlər zəruru halda azlıqlara mənsub şəxslərin özünün bütün insan hüquqları və azadlıqlarını heç bir ayrı-seçkiliyə yol verilmədən və qanun qarşısında tam bərabərlik əsasında, tamamilə və səmərəli şəkildə həyala keçirə bilmələrini təmin etmək üçün tədbirlər görürlər. 2. Dövlətlər azlıqlara mənsub şəxslərin konkret fəaliyyətinin həyata keçirilməsi milli qanunvericiliyi pozduğu və beynəlxalq normalara zidd olduğu hallar istisna olmaqla, öz xüsusiyyətini ifadə etməsinə, öz mədəniyyətini, dilini, dinini, adət və ənənələrini inkişaf etdirməsinə imkan verən əlverişli şərait 110
yaratmaq üçün tədbirlər görürlər. 3. Dövlətlə azlıqlara mənsub şəxslərin mümkün olan yerdə öz ana dilini öyrənmək, yaxud öz ana dilində təhsil almaq üçün lazımi imkanlara malik olmasından ötrü həyata keçə bilən müvafiq tədbirləri görürlər. 4. Dövlətlər zəruri hallarda öz ərazisində yaşayan azlıqların tarixinin, ənənələrinin, dil və mədəniyyətinin öyrənilməsini stimullaşdırmaq məqsədi ilə təhsil sahəsində, tədbirlər görürlər. Azlıqlara mənsub şəxsin bütövlükdə cəmiyyət həyatında zəruri olan bilikləri almağa müvafiq imkanı olmalıdır. 5. Dövlət azlıqlara mənsub şəxslərin öz ölkəsinin iqtisadi tərəqqisinin və inkişafının təmin edilməsində tam iştirak edə bilməsiylə bağlı lazımi tədbirləri görmək barədə məsələni nəzərdən keçirir 5- ci maddə 1. Milli siyasət və proqramlar azlıqlara mənsub şəxsin qanuni mənafelərinin lazımi dərəcədə nəzərə alınması ilə planlaşdırılır və həyata keçirilir. 2. Dövlətlər arasında əməkdaşlıq və yardım proqramları azlıqlara mənsub şəxsin qanuni mənafelərinin lazımi şəkildə nəzərə alınması ilə planlaşdırılır və həyata keçirilir. 6- cı Maddə Dövlətlər qaı şılıqı anlaşmanı və etimadı inkişaf etdirmək məqsədilə azlıqlara mənsub şəxslərə aid məsələlərdə, o cümlədən, məlumat və təcrübə mübadiləsində əməkdaşlıq etməlidirlər. 7- ci Maddə Dövlətlər bu Bəyannamədə ifadə edilmiş hüquqlara hörməti təşviq etmək məqsədilə əməkdaşlıq etməlidirlər. 8- ci Maddə 1. Bu Bəyannamədə heç nə dövlətlərin azlıqlara mənsub şəxslər barəsində götürdükləri beynəlxalq öhdəlikləri yerinə yetirməsinə mane olmur. Xüsusən, dövlətlər iştirakçısı olduqları beynəlxalq müqavilə və sazişlərə uyğun olaraq üzərlərinə götürdükləri vəzifə və öhdəlikləri vicdanla yerinə yetirməlidirlər. 2. Bu Bəyannamədə ifadə edilən hüquqların həyata keçirilməsi hamının qəbul etdiyi insan hüquqları və əsas azadlıqların bütün şəxslər tərəfindən həyata keçirilməsinə zərər gəlirmir. 3. Bu Bəyannamədə ifadə edilən hüquqların səmərəli şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə dövlətlər tərəfindən görülən tədbirlər insan hüquqlarının ümumi Bəyannaməsində təsbit edilmiş bərabərlik prinsiplərinə zidd olan primafacie hesab edilmirlər. 4. Bu Bəyannamədə heç nə dövlətlərin siyasi müstəqilliyinə, ərazi bütövlüyünə, suveren bərabərliyinə hörmət prinsipləri də daxil olmaqla Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsəd və prinsiplərinə zidd olan har hansı bir fəaliyyətə yol verilmə kimi yozula bilməz. 9- eu Maddə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ixtisaslaşmış qurumları və digər təşkilatlar bu Bəyannamədə ifadə edilən hüquq və prinsiplərin tam həyala keçirilməsinə öz müvafiq səlahiyyətləri daxilində yardım edirlər. 111
Yüklə 3,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|