Almanak 2017 entropol kitap

 
191 
 
bu  yabancılaşmanın  derin  bir  hazza  dönüşümüyle  tezat  oluşturmaktadır.  Bakan  özne, 
fotoğrafın yazılı ifadelerinin abartılı oluşuyla ilgili olarak, fotoğrafı ne kadar abartılı ve hayale 
yatkın görürse o kadar fazla fotoğrafın korku janrına hizmeti başarılı ve yoğun olmaktadır. 
Yazılı  metnin  mitlerden,  folklordan  ve  hikayelerden  beslenmesi,  fotoğrafın  korku  janrı 
içindeki kodunu belirginleştirmektedir. Tıpkı “kodu olmayan mesaj”ın (Barthes) bir albüm 
içeriğine  girdiği  zaman  kod  barındırması  gibi,  bu  fotoğrafların  da  bir  kod  oluşturması  için 
korku janrının içindeki ikonografilerden beslenmesi gerekmektedir. Bu şekilde kendi kodunu 
oluşturmaktadır.  
  Nitekim,  tüm  bu  kod  oluşturmanın  ötesinde,  bu  fotoğrafların  altında  korku  janrına 
dahil  oluşunun  oluşturduğu  aura  ve  tekillik  kavramları  yatmaktadır.  Benjamin’in  artık  “o 
zaman  yaşamış,  şimdi  bile  canlı  olan  ve  “sanat”  içinde  tamamen  kaybolmaya  razı 
olmayacak”  olarak  gördüğü  Newhaven’lı  Balıkçı  Karısı  gibi  biz  de  o  binayı  sanat  içinde 
kaybolmaya razı etmiyoruz. Orada o zaman yaşanan ve o yaşananların izinin paranormal imge 
vasıtasıyla  bugüne  taşındığı  zaman/mekan  nosyonunda  o  binanın  içinde  olmak  için  can 
atıyoruz.  Sosyal  medyada  tıpkı  kod  barındıran  albüm  içeriği  gibi  konsept  hesapların  bir 
albümmüşçesine sürekli paylaştığı bu fotoğrafların hikayesine ek olarak bir de “kim burada 
olmak isterdi?”, “kim bu eve girmeye cesaret edebilir?”, “burada bir araştırma yapmak ister 
misiniz?”  şeklinde  ifadeler  fotoğrafın  fantastik  referanslarını  göz  önüne  alarak  oluşturulan 
orada olma, saklı bilgelik diyarının keşfine duyulan isteği tam da bu referansları kullanarak 
yaratmaktadır.  
  Benjamin’in  mummerehlen’inde  bahsettiğimiz  gibi  bu  binayla  kurduğumuz  bağ  da; 
onun  tekilliği, fantazyaya  dahil oluşu ve  onun  terk  edilmişliğinin  bakan kişide  oluşturduğu 
öznel yaşanmışlıktır. Üstelik sadece binayla da değil, orada yaşamış, katletmiş, intihar etmiş, 
tutsak edilmiş kişilerle de bir bağ kurarız, bir özdeşleşme yaşarız. Fantazyayla örtüştüğünde 
de,  hayal  gücüne  dayanmasından  ötürü  oluşan  sahtelik,  bakan  kişiye  gerçeklikten  kopuşa 
varan  bir  haz  vermekte,  hayal  gücünü  tetikleyen  bir  heyecan  ve  coşku  patlaması 
yaşatmaktadır.  Paranormal  imgenin  fotoğrafın  içinde  zaman/mekan  algısını  büküşünü, 
zaman/mekanı donduruşunu tartışırken, bir kereye mahsus olarak beliren bu stereotip tekil 
imgenin bir defadan sayısız hikayeye kucak açışını da tartışırız ve bu öznellik bakan öznenin 
de  baktığı  imgenin  nesnesinin  algısını  büküşünü  konuşuruz.  İşleyicinin  tüm  motivasyonu 
bakan öznede de barınır. Merakla başlayan bu motivasyon korku janrının klişelerinin devreye 
girmesiyle  hayal  gücünü  tetikler,  fotoğrafın  aura’sını  kuvvetlendirir  ve  tekil  imge  sınırsız 
sayıda yeni hikayecikler üretir ve bütün bu üretim süreci öznelliğe tekamül eder. İncelenmeye 
değer olan paradigmatik düzlemdeki yeri doldurulabilirlik değildir; aksine paranormal imge, 
özne tarafından sayısız hayali imgeyle doldurulmuştur zaten. Paranormal imge hem  ikonik 
hem  semboliktir,  hem  de  sinekdoştur.  O  sadece  başka  bir  hayaleti  temsil  etmemektedir. 
Paranormal  imge,  yaşanmış  olanın  yaşanılan  ana  varışına  dek  hüküm  süren  tüm  sürecin 
parçalarını  temsil  etmektedir  ve  kavramlaştırmaktadır:  Cinayet,  musallat  olma,  kurban 
edilme ve cinnet vs…  
SONUÇ: 

---

 
192 
 
  Bakan öznede bir heyecan dalgası yaratan ve merakla karşılanan paranormal imgelerin 
belirdiği fotoğrafları bu makalede Benyaminvari ve Barthezyen bir okumayla ele aldım. Her 
ikisinin de kavramlarından beslenerek Benjamin ve Barthes olsa bu fotoğrafları nasıl okurdu 
veya  onların  okuma  biçimlerine  dayanarak  bu  fotoğraflar  nasıl  okunur  sorularına  onların 
ortaya  koyduğu  aura,  tekillik,  punctum,  yabancılaşma  kavramlarıyla  yaklaştım.  Bu 
fotoğraflara  çokça  eşlik  eden  yazılı  metinlerin  yardımı  olmadan  bu  fotoğrafları  kavrayıp 
kavrayamayacağımızı, mesajın bir kod barındırıp barındıramayacağını; hatta bu yazılı ifadeler 
olmadan  paranormal  imgeyi  belirleyip  belirleyemeyeceğimizi  sorgulamaya  çalıştım.  Teknik 
analiz  olarak  da  sentagmatik  ve  paradigmatik  düzlemde  bu  fotoğrafların  imgelerinin 
birbirleriyle nasıl iletişime geçtiğine, hangi noktada ikonik, sembolik ve sinekdoş olduklarına 
değindim.  Çokça  karşıma  çıkan  bu  fotoğrafları  4  ana  gruba  ayırmaya  karar  verdim:  Aile 
fotoğrafları,  enstantaneleri,  arka  planda  beliren  hayalet  imgeleri,  yeni  bir  trend  olan  öz 
çekimler  ve  tek  başına  görüntülenen  terk  edilmiş  bina  fotoğraflarına  yansıyan  paranormal 
imgeler.  İlkinde  aile  enstantanesine  tesadüfen  yansıyan  bu  fotoğraflara  tiyatralleşme  ve 
yabancılaşma olarak, arka planda beliren paranormal imgelere sentagmatik ve paradigmatik 
düzlem babında, öz çekimlere bakan-özne ve öznenin nesneleşmesi;  özne-nesne diyalektiği 
şeklinde,  sonuncusuna  ise  fantazya  çağrışımlarıyla  korku  janrına  dahil  oluşlarından  ötürü 
Benjaminvari bir okumayla yaklaştım.  
KAYNAKÇA: 
GÖRSEL KAYNAKLAR: 
http://paranormalhorror.com/2015/05/25/9-scary-things-ghost-paranormal-pictures/ 
http://paranormalhorror.com 
 
https://www.facebook.com/Thanatos.net/
 
 https://www.facebook.com/creeeepyVintage/  
 
BASILI KAYNAKLAR: 
Yacavone, Kathrin: Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği, Çev: Atay, Simber, Melih 
Tumen, Hayalperest, 2015. 
 
Berger, John: Bir Fotoğrafı Anlamak, Haz: Dyer, Geoff, Çev: Eyüboğlu, Beril, Metis. 
2015. 
 
Benjamin, Walter: Fotografinin Küçük Tarihi, Çev: Tanyeri, Barış, AltıKırkBeş, 2014. 
 
Barthes, Roland: Camera Lucida: Fotoğraf Üzerine Düşünceler, Çev: Akçakaya, Reha, 
AltıKırkBeş, 1992, 2014. 
 

---