Alqoritm, xassələri və təsvir üsulları



Yüklə 3,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/169
tarix29.11.2023
ölçüsü3,74 Mb.
#140128
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   169
Alqoritmlesdirme-ve-Programlasdirma

Prosedur proqramlasdırma. 
Prosedur proqramlaşdırma 1940-ci ildə Fon 
Neyman tərəfindən təklif olunan kompüterin arxitekturasına əsaslanır və onun nəzəri 
modeli kimi 
«Türinq maşını» 
adlanan alqoritmik sistem götürülmüşdür. 
Prosedur proqramlaşdırma dilində proqram operatorlar ardıcıllığmdan ibarətdir. 
Burada əsas operator, yaddaş sahəsinin məzmununu dəyişən mənimsətmə operatorudur. 
■ 
 
 - 
Prosedur dil aşağıdakı xüsusiyyətbrb xarakterizə olunur:
 
-
yaddaşın idarə olunmasmm vacibliyi, xüsusən dəyişənbrin təsviri
-
simvolların emalı üçün imkanların məhdudluğu; 
-
ciddi riyazi əsasın olmaması; 
-
müasir kompüterdə yüksək səmərəlilik reallaşdırma. 
Prosedur dilin əsas tənifat əlamətlərindən biri onun səviyyəsidir. 
Proqramlaşdırma dilinin səviyyəsi onun konstruksiyasmm semantik ölçüsü və onun 
proqramçıya yönümü dərəcəsi ilə təyin olunur. Səviyyənin artma dərəcəsi ilə dillərdən bir 
neçəsini göstərək: İkilik dil bilavasitə maşm dilidir. 
Assembler dili - maşın dilinə yaxm olub, maşm əmrbrinin simvolik formada 
təsvirini təmin edir. 
Makroassembler dili - Assembler dilinə makro vasitələr daxil edilməsi ib alman 
dildir. 
Peşəkar sistem proqramçılar kompüterin bütün qurğularmdan istifadə etmək üçün 
Assembler və Makroassembler dilindən istifadə edirbr. Bu dillərdən əsasən sistem 
proqramm təminatmm tərkibinə daxil olan - drayver, utilit və s. proqramların 
yaradılmasmda istifadə olunur. 

dili ilk dəfə 1970-ci ildə Unix əməliyyat sistemini reallaşdırmaq üçün 
yaradılmışdır. 
Basic dili 1965-ci ildə proqramlaşdırmanı yeni öyrənənbr üçün yaradlımışdır. 
Pascal dili prosedur proqramlaşdırma dilbri içərisində gp çox istifadə olunan dildir. 
Bu dil 1970-ci ildə isveçrəli Niklou Virt tərəfindən yaradlılmışdır. Pascal dilində 
proqramm bir sıra konsepsiyaları yaradılmışdır. 
Funksional proqramlaşdırma. Funksional proqramlaşdırmanın mahiyyəti 
A.P.Erşov tərəfındən təyin olunmuşdur. Funksional dilbrin konstruksiyasında ifadə əsas 
downloaded from KitabYurdu.org


13 
rol oynayır. İfadəbrə skalyar sabitbr, strukturlaşdırılmış obyektbr, funksiyalar
funksiyaların gövdəsi və funksiyaların çağırılması aiddir. 
Funksional proqramlaşdırma dilinə aşağıdakı elementbr daxildir: 
-
funksiyalarm manipulyasiya edə bildiyi sabitbr sinfı; 
-
proqramçmın əvvəldən təsvir etmədən istifadə etdiyi baza funksiyalar yığımı; 
-
baza funksiyalardan yeni funksiyaların tərtibi qaydası; 

çağırılan funksiyalar əsasmda ifadələrin yaradılma qaydası Funksional 
proqramlaşdırmanm ilk dili LİSP (List Processing - siyahıların 
email) dilidir. LİSP dili 1959-cu ildə Massaçusets texnologiya institutunda Con Makkarti 
tərəfmdən yaradılmışdır. Bu dilin yaradılmasmda əsas məqsəd simvol tipli 
informasiyanm emalınıə əlverişli təşkil etmək olmuşdur. Dilin əsas xüsusiyyəti proqram 
və veribnbrin strukturunun unifikasiyasıdır, yəni bütün ifadəbr siyahı şəklində yazılır. 
Məntiqi proqramlaşdırma. Məntiqi proqramlaşdırma Prolog (Programming in logic - 
məntiqi terminbrb proqramlaşdırma) dilinin meydana gəlməsinə səbəb oldu. Bu dil 1973-
cü ildə fransız alimi A. Kolmerol tərəfindən yaradılıb. Hazırda bir çox məntiqi 
proqramlaşdırma dili mövcuddur, lakin Prolog dili gp çox inkişaf etmiş və yayılmış 
dildir. Məntiqi proqramlaşdırma dilləri, xüsusən Prolog, süni intellekt sistemlərində 
geniş istifadə olunur. Məntiqi proqramlaşdırmanm əsas anlayışı münasibətdir. Proqram 
obyekt və məqsəd arasmdakı münasibətin təyinindən təşkil olunur. Məntiqi 
proqramlaşdırmada yalnız alqoritmə əsaslanan faktlfrən spesifık xüsusiyyətbrini 
göstərmək lazımdır. Burada yerinə yetirilməsi təbb olunan addımlar ardıcıllığını təyin 
etmək lazım deyil. 
Məntiqi proqramlaşdırma aşağıdakılara görə xarakterizə olunur: 
-
yüksək səviyyə; 
-
simvol hesabatma istiqamətləndirmə; 
-
tərsinə (intensiv) hesablama imkanı, yəni prosedurlardakı dəyişənlər giriş və çıxışa 
ayrılmır; 
-
məntiqi natamalığın mümkünlüyü, çünki proqramda müəyyən məntiqi münasibətbri əks 
etdirmək, həmçinin bütün nəticəbrin düzgün alınması mümkün deyil. 
downloaded from KitabYurdu.org


14 
Məntiqi proqramm prinsipcə çox da olmayan sürətə malikdir. Beb ki, hesablama 
əvvəlki addıma qayıtmaq şərti ib axtarış, smaq və səhvbr üsulu ib həyata keçirilir. 
Obvektvönlü proqramlasdırma. Obyektyönlü proqramlaşdırmanm bir çox 
vasitələri Simula-67 dilindən götürülmüşdür. 
Proqramlaşdımamn obyektyönlü üslubu obyekt anlayışma əsaslanır, mənası isə 

Yüklə 3,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə