Anadolu university journal of art & design cilt / volume sayi / number aralik / december 2016 issn: 2146-7692

137
SANAT & TASARIM DERGİSİ
Filozof ve yazar Vilém Fluser somut şiiri yazının doğrusal yapısının bilinçli manipülasyo-
nuna dayandırır. Harflerin düzeninin sayfayı yüzey haline dönüştüren desenler ve figür olarak 
algılanabileceğinden bahseder (http://www.akbanksanat.com/pdf/the-gesture-of-writing-tr.
pdf). Şiirin içerisinde barındırdığı yaratıcılık desenle paralel bir düşüncede değerlendirilebilir. 
Dolayısıyla yazının plastik olarak algılanması da yarattığı yüzeyde dönüştüğü figür düşüncesiy-
le mümkündür. Bu nedenle yazının okunmazlığının, içerisinde var olan anlamı dışlamasından 
dolayı sanat yapıtı içerisinde plastik bir eleman olarak düşünülmesi, yapıtın içinde bir eylem 
olarak yer edinmesi ve boya, renk, çizgi gibi farklı bir eleman olarak algılanabilmesi mümkün-
dür. Özellikle yazının okunamamasından kaynaklanan yorumlar sadece yazıya dair değil, yapı-
tın bütününe göre algılanır. Yorumlama yazının içeriğinden bağımsız yapıttaki diğer elemanlar-
la beraber yapıtın kendisine yapılmış olur.

---

138
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
SONUÇ
Yazıyı kendi başına bir olgu olarak algılamadığımızda yazının dilin temsili olduğunu görü-
rüz. Kelimeler, düşünceleri somutlaştırarak dili güçlü kılan, dilin görsel anlatım aracına dönüş-
müş, beden bulmuş halidir. İhtiyaçlar sonucunda iletişim, belgelemek, sözel olarak aktarılanı 
kaydetmek için ortaya çıkan yazılar, zamanla dilin tam karşılığını oluşturmaya başlamıştır. Di-
ğer bir deyişle dil ile yazı arasındaki bağ, nesne olanı temsil etme çabasıdır.
Dil ve düşünceden bağımsız düşündüğümüzde yazı temsiliyetinden uzaklaşır. Kelimeler diz-
gesi ile oluşan cümleler, dilin temsili dışında soyut bir alanı da ifade etmeye başlar. Yazının dil ile 
bağının kopması ‘yorum’u beraberinde getirerek daha geniş bir çerçevede ele alınmasını sağlar. 
Yazı ve yazının dil, düşünce ve anlamla olan birlikteliği sanat tarihi içerisinde birçok kez 
işlenmiştir. Özellikle yazının anlam ve düşüncenin temsili üzerinden yapılan denemelerde ya-
zının resme plastiğiyle dahil olduğu, yazının okunmazlığının hem yazının temsiliyetine farklı 
yön ve bakış açıları kazandırırken onu aynı zamanda plastik bir öğe olarak da resme dahil ettiği 
görülür. Yazının okunmaz olarak resme dahil olması yazının yapısını bozarken düşünceyi tem-
sil etmede yetersiz kalan dilin de yapısı bozulmuş olur. Böylelikle yazı artık düşüncenin temsili 
olmazken yazının plastiği ön plana çıkmaya başlar.
 Yazının okunmazlığı ya da anlamsızlığının yapıtlardaki varlığı onun sadece kavramsal bo-
yutuyla ele alınmasından öte yazının kendi plastiğinin varlığını da ortaya çıkarması bakımın-
dan önemlidir. Yazının kaligrafi ve tipografisinin anlamdan bağımsız olarak yüzeydeki çizgi ve 
noktaların birleşimine dayanan bir desen olarak algılanabilirliği, yine yazının plastik sanatlarda 
temsilindeki çeşitliliğini gösterir. Yazı yapıt içerisinde kimi zaman bir leke olarak da kendisine 
yer bulabilirken, okunmazlığı ve anlamla olan ilişkisinden bağımsızlaştığı durumlarda resmin 
bütünündeki anlamı pekiştiren ve oluşturan öğelerden biri durumunu alır. 

---

139
SANAT & TASARIM DERGİSİ
KAYNAKÇA
Barthes, Roland (1987). “Yapısalcı Etkinlik”, Roland Barthes Yazı Nedir, Hazırlayan: Enis Batur, Hil Yayın, İstanbul
Erten, Özlem İnay (2015). “Krallar ve Kraliçelerden Don Kişot’lara”, Özdemir Altan sergi Kataloğu, Bozlu Sanat ve Ya-
yıncılık, İstanbul
Fluser, Vilém (1991). “Gesture of Writing”, http://www.akbanksanat.com/pdf/the-gesture-of-writing-tr.pdf (erişim tarihi: 
26 Haziran 2016)
Foucault, Michel (2001). Kelimeler ve Şeyler (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, Ankara
Herbert, Martin (Yaz:2010). “Fiona Banner: Fighting Talk”, Tate ETC, Sayı: 19, TateEtc, Londra, Sayfa:106
Hill, Will (2009). “The Schwitters Legacy: Language and Art In The Early Twentieth Century”, Art and Text, Hazırlayan: 
Aimee Selby, Black Dog Publishing, London
Meese, Jonathan (2010). Art Talk, http://www.vice.com/video/jonathan-meese (erişim tarihi: 25 Şubat 2016)
Rasula, Jed (2015). Destruction Was My Beatrice: Dada and the Unmaking of the Twentieth Century, Basic Books, New 
York
Sarup, Madan (1995). Postyapısalcılık ve Postmodernizm (Çev. A. Baki Güçlü), Ark Yayınevi, Ankara
Görsel Listesi
Görsel 01. Guillaume Apollinaire, Kaligram, 1918 (http://litgloss.buffalo.edu/apollinaire/more.shtml adresinden alındı, 
erişim tarihi: 28 Haziran 2016)
Görsel 02. Kurt Schwitters, Anna Blume (kapak), 1919 (https://en.wikipedia.org/wiki/An_Anna_Blume adresinden alındı, 
erişim tarihi: 30 Haziran 2016)
Görsel 03. Kurt Schwitters, Anna Blume, 1919 (https://turmsegler.net/20070709/an-anna-blume/ adresiden alındı, erişim 
tarihi: 30 Haziran 2016)
Görsel 04. Fiona Banner, Black Hawk Down, 2010 (http://www.fionabanner.com/works/wallblackhawkdown/index.htm 
adresinden alındı, erişim tarihi: 25 Şubat 2016)
Görsel 05. Fiona Banner, Arsewoman in Wonderland, 2001 (http://www.fionabanner.com/works/arsewoman/index.
htm?i13 adresinden alındı, erişim tarihi: 25 Şubat 2016)
Görsel 06. Jonathan Meese, Çehrem Kedimden Daha Zararsız, 2006 (http://www.artslant.com/global/artists/show/4126-
jonathan-meese adresinden alındı, erişim tarihi 25 Şubat 20016)
Görsel 07. Özdemir Altan, “Soyağaçları” serisinden, 1995 (http://www.kalimba.pro/sanat-art/ adresinden alındı, erişim 
tarihi: 2 Temmuz 2016)

---

140
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
KLARİNET ÜFLEME YÖNTEMİNDE KARŞILAŞILAN 
PROBLEMLER VE ÇÖZÜMLERİ
Elif SINDIR*  
   
ÖZET
Dünya ülkelerinde ve ülkemizde klarinet üfleme teknikleri çeşitlilikler göstermektedir. 
Bu çeşitlilik, Avrupa’da klarinetin tarihsel gelişimi boyunca ortaya çıkan ve benimsenen 
çalma ekollerinin farklılığından kaynaklanmaktadır. Bu tekniklerin yanlış uygulanması 
klarinet yorumcularının birtakım problemlerle karşılaşmasına neden olabilmektedir. Bu 
çalışmada, kullanılan üfleme pozisyonları ve bunların ortak özelliklerine dayanarak doğ-
ru üfleme  yöntemine nasıl ulaşılması gerektiği amaçlanmıştır. Buna ek olarak klarinet 
yorumcularının üfleme metodunu nasıl oluşturduğu, ton üretiminde karşılaştıkları prob-
lemler, bu problemlerin nedenleri ve bunlara getirilen çözümler ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Klarinet Üfleme Yöntemi, Üfleme Tekniği, Çalma Ekolü, Üfleme 
Pozisyonu, Ton Üretimi.
* Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası, Eskişehir / TÜRKİYE , 
[e-mail]

---