Anadolu university journal of art & design cilt / volume sayi / number aralik / december 2016 issn: 2146-7692

124
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
Bölüm içindeki gitar pasajları, peşi sıra on altılık notalarla oluşturulmuş, Flamenko etkisi 
yaratan modal özellikli yapılardır (Görsel 14). Eserin tekniksel yapısı göz önünde bulundurul-
duğunda, artistik pasajlarıyla gitaristleri zorlayıcı bir eser olarak görülebilir. Bu özelliğinden 
dolayı, özellikle solist olarak kariyer yapan tüm gitaristlerin repertuvarında yer almaktadır. 
Görsel 14. Joaquin Rodrigo’nun Concierto de Aranjuez isimli konçertosunun birinci bölümü – gelişme bölmesi – modal 
pasaj yapıları
Aranjuez’in Segovia’ya ithaf edilmemesi ve Segovia’nın Rodrigo’ya tepki göstermesi üzerine 
gitar dünyasında dolaşan spekülatif söylemler mevcuttur. Rodrigo’nun Segovia’ya 1954 yılında 
ithaf ettiği ilk eser olan Tres Piezas Espanolas ve aynı yıl bestelediği ikinci ithaf eseri Fantasia 
Para un Gentilhombre (Bir beyefendi için Fantezi) solo gitar konçertosu, bölümlerinde tarihsel 
süreçte sıklıkla kullanılan İspanyol dans formlarının işlendiği diğer önemli eserlerdir.  Fantasia 
Para un Gentilhombre 17. yüzyıl, İspanyol Barok gitar bestecisi Gaspar Sanz’ın altı kısa dans 
parçası temel alınarak, yeni klasikçi üslupta dört bölümlü olarak bestelenmiştir.

---

125
SANAT & TASARIM DERGİSİ
SONUÇ
Çalışmanın kapsadığı 30 yıllık süreçte, gitar müziği kompozisyonundaki kalıplaşmış besteci-
lik anlayışları, gitarist olmayan ve dönemlerinin başarılı bestecilerinin daha çok orkestra ağır-
lıklı kompozisyon tekniklerini gitar müziğine uyarlamalarıyla yeniden şekillendirilmiştir. Bu 
anlayış değişikliğinin bir nevi lideri olarak görülebilecek Andres Segovia, 1920 ve 1950 yılları 
arasında gerçekleştirdiği konser ve ses kayıtlarıyla bu bestecilerin eserlerini dünyaya tanıtmış ve 
gitar müziğinin kanıksanmış İspanyol Kültürü olma özelliğini, Meksikalı, İtalyan, Brezilyalı ve 
Polonyalı bestecilerin eserlerini seslendirerek, evrensel bir boyuta taşımıştır. Segovia’nın başarılı 
kariyerine paralel olarak, onun gitar dünyasındaki yenilenme çabalarına bestecilerin, dönemle-
rinin savaş nedenli kötü ekonomik koşullarından sıyrılmak ümidiyle sahip çıktığı fikri de göz 
önünde bulundurulabilir.
Klasik müziğin opera, senfonik eser, oda müziği ve solo çalgı müziği gibi farklı türlerine göre 
19. Yüzyılda kompozisyon açısından önemli bir gelişim gösteremeyen gitarın, 20. yüzyılın ilk 
yarısında bu açığı kapattığı ve sanatsal akımları 40 -50 yıllık bir gecikmeyle de olsa takip etmeye 
başladığı söylenebilir.
Çalgı üzerindeki algının değişmesiyle gitar, 19. yüzyılda, o dönemin şartlarında küçük çaplı 
ev konserleri ve eşlik çalgısı olarak kullanılırken, Andres Segovia’nın etkisi ile gitarist olmayan 
bestecilerin klasik müzik formlarını gitar müziğine taşımasıyla, büyük konser salonlarında ken-
disine yer bulan bir çalgıya dönüşmüştür.
1920 ve 1950 yılları arasında gerçekleşen niteliksel ve niceliksel bu gelişim, 300’e yakın solo 
gitar eserinin yanı sıra, neredeyse yüz yıla yakın bir zamandan sonra ilk gitar konçertosunun 
bestelenmesine, çalgı eğitiminde diğer çalgılardaki pedagojik yaklaşımların gitar müziği-
ne uyarlanmasına olanak sağlamıştır. . Francisco Tarrega ile başlayan klasik müzik mirasının 
önemli eserlerinin gitara uyarlanması fikri, 20. yüzyılın ilk yarısında büyük bir ivme kazanarak, 
gitar repertuvarına yeni bir alan oluşturmuştur. Gitarın dünya çapında yaygın olarak kullanıl-
ması, repertuvarda hem batı müziği formlarının ustaca kullanıldığı yeni eserler ortaya çıkması-
na farklı folklorik materyallerin de gitar müziğine dâhil olmasında etkili olmuştur. 
 Bu bağlamda gitar repertuvarına yapılan katkıların 20. yüzyılın başından başlayarak özel-
likle 1960’larda besteci sayısı bazında da önemli bir niceliksel artış gösterdiği gözlenebilir. Bu 
artışın en önemli nedeni gitar eğitiminin kurumsallaşması sonrası yetişen yeni neslin, özellikle 
20. yüzyıl müziği kompozisyon teknikleriyle yeni eserler vermeye başlaması ve gitarda yeni bir 
kulvar oluşturmasıdır. Gitar sahip olduğu renkler ve yeni teknik kullanım alanlarıyla sadece 
gitarist besteciler için değil aynı zamanda gitarist olmayan besteciler için de yeni keşfedilmiş bir 
kompozisyon aracına dönüşmüştür. 
Kısaca 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen süreçte, klasik müzik alanında oluşan müzikal 
akımlarının ve bestecilik tekniklerinin gitar müziğine aktarılmasında ortaya çıkan zaman ge-
cikmesinin, repertuvardaki yenilenme hareketi ve endirekt etkilerinden sonra giderek azaldığı 
gözlemlenebilir. Gitarın günümüz modern müziğinin kullanışlı bir çalgısı olarak görülmesinde 
bu sürecin katkısı göz ardı edilmemelidir.  

---

126
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
KAYNAKÇA
Andreson, K. (2013). Heitor Villa-Lobos (1887-1959). www.naxos.com, http://www.naxos.com/mainsite/blurbs_reviews.
asp?item_code=8.573115&catNum=573115&filetype=About%20this%20Recording&language=English# (Erişim tarihi:  
17.11.2015)  
Avraam, V. (1999). The Starting of Andres Segovia’s Career. Guiitarra Magazin,: http://www.guitarramagazine.com/and-
res_segovia_memory 558 (Erişim tarihi:  21.10.2015)  
Long, R. (1999). Manuel Maria Ponce (1882-1948). www.naxos.com, http://www.naxos.com/mainsite/blurbs_reviews.
asp?item_code=8.554199&catNum=554199&filetype=About%20this%20Recording&language=English# (Erişim tarihi:  
16.11.2015)  
Purcell, R. (2004). Miguel Llobet.  www.naxos.com, http://www.naxos.com/mainsite/blurbs_reviews.asp?item_code=8.557
351&catNum=557351&filetype=About%20this%20Recording&language=English# (Erişim tarihi:  16.11.2015)  
Wade, G. (2012). Johann Sebastian Bach (1685–1750) Guitar Transcriptions. www.naxos.com www.naxos.com/mainsite/
blurbs_reviews.asp?item_code=8.572740&catNum=572740&filetype=About%20this%20Recording&language=English 
(Erişim tarihi: 16.11.2015)
Wade, G. (2008). Joaquin Rodrigo (1901-1999). www.naxos.com http://www.naxos.com/mainsite/blurbs_reviews.
asp?item_code=8.570286&catNum=570286&filetype=About%20this%20Recording&language=English# (Erişim tarihi: 
18.11.2015)
Wade, G. (2007). Federico Moreno Torroba (1891–1982). www.naxos.com, http://www.naxos.com/mainsite/blurbs_re-
views.asp?item_code=8.557902&catNum=557902&filetype=About%20this%20Recording&language=English# (Erişim 
tarihi: 16.11.2015)
Görsel Listesi
Tablo 1. Klasik müziğin ve gitar müziğinin tarihsel süreçteki etkileşimleri
Görsel 1. 1950 öncesi eser veren besteciler
Görsel 2. 1950 sonrası eser veren besteciler
Görsel 3. Latin Gitar müziği bestecileri
Görsel 4. Francisco Tarrega’nın Marieta - Mazurka isimli eseri
Görsel 5. Miguel Llobet’in  Fernando Sor’un Teması Üzerine Varyasyonlar adlı eserinin teması
Görsel 6. Miguel Llobet’in  Fernando Sor’un Teması Üzerine Varyasyonlar adlı eserinin 8. Varyasyonu
Görsel 7. Miguel Llobet’in  Fernando Sor’un Teması Üzerine Varyasyonlar adlı eserinin 9. Varyasyonu
Görsel 8. Federico Moreno Torroba’nın Sonatina isimli eserinin ilk bölümü - ana tema 
Görsel 9. Federico Moreno Torroba’nın Sonatina isimli eserinin ilk bölümü - yardımcı tema
Görsel 10. Frederico Moreno Torroba’nın Sonatina İsimli Eserinin İlk Bölümü - Gelişme Bölümü
Görsel 11. Manuel Ponce’un Romantic Sonata isimli eserinin ilk bölümü, sayfa 1
Görsel 12. Heitor Villa-Lobos’un Douze Etudes Çalışması’ndan Etüt no.1
Görsel 13. Joaquin Rodrigo’nun Concierto de Aranjuez isimli konçertosunun birinci bölümü - ana tema
Görsel 14. Joaquin Rodrigo’nun Concierto de Aranjuez isimli konçertosunun birinci bölümü – gelişme bölmesi – modal 
pasaj yapıları

---