AqiL ƏLİyev ariF ŞƏKƏRƏLİyev
Yüklə 3,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 61 1990-2000- ci illərdə Azərbaycanda əsas heyvandarlıq məhsulları istehsalının dəyişməsi
- Cədvəl 62
420 nailiyyətlərin istehsala tətbiqi sahəsində məqsədli proqramlar tərtib edib həyata keçirmək yolu ilə kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmini bir neçə dəfə artırmaq olar. Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatında heyvandarlıq və quşçuluq xüsusi əhəmiyyətə malikdir. 1990-2000-ci illərdə əsas heyvandarlıq məhsulları istehsalının həcmi cədvəl 61-də verilmişdir.
Məhsullar Ölçü vahidi
1990 1995 2000 1990- cı ilə
nisbətən 2000-ci
ildə %-lə Ət
(kəsilmiş çəkidə)
Min ton 175,
5 82,0
108, 7 61,9 Süd - 970, 4 826,
5 1031
,1 106,2
Yumurta Min
ədəd 985,
3 455,
8 542,
6 55,0
Yun (fiziki çəkidə)
Min ton 11,2
9,0 10,9
97,3
1990-2000- ci illər ərzində kəsilmiş çəkidə ət istehsalı –45 %, yun istehsalı 2,7 % aşağı düşmüşdür. Natural ifadədə 1990-cı ilə nisbətən 2000- ci ildə ət istehsalı 66,8 min ton , o cümlədən inək və dana əti istehsalı –19,9 min ton, donuz əti –11 min ton azalmışdır.
Respubl ikada və onun ətrafında baş vermiş məlum hadisələr heyvandarlıq sahəsində məhsuldarlığın aşağı düşməsinə səbəb olmuşdur. Bu haqda məlumatlar cədvəl 62-də verilir.
421 Cədvəl 62
ci illərdə təsərrüfatların bütün kateqoriyalarında mal- qara və quşların məhsuldarlığı Adı
Ölçü vahidi
1990 1995 1996 2000 1.İlin əvvəlinə olan hər baş inək və camışdan süd sağı- mı
(Azərbaycan Respublikası) Kq 1337 1073 1084 Müqayisə üçün digər
ölkələrdə
ABŞ Kq
6700 Danimarka Kq
6300 İsveçrə Kq
6200 Yaponiya Kq
5200 Rusiya Kq
2800 Argentina Kq
2600 Çin Kq
1600 2. Hər qoyundan orta illik yun qırxımı (AR) Kq 2,3
2,2 2,1
2,0 3. Toyuqların orta illik yumurta verimi (AR) Ədəd
149 74
78 197
Göründüyü kimi dünya miqyasında heyvandarlıq məhsulları sahə- sin də böyük nailiyyətlər əldə edilmişdir. Məsələn, Azərbaycanda hər inəkdən sağılan südün miqdarı inkişaf etmiş ölkələrdəkindən təxminən altı dəfə azdır. Bunun əsas səbəbi respublikamızın kənd təsərrüfatında sənaye üsullarının tətbiqindəki geriliklərdir. Bundan başqa, yem
422 bazasının kifayət qədər olmaması və seçmə cinsləşdirmə prosesinin yüksək səviyyədə aparılmaması da kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında məhsuldarlığı azaldır.
Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatın ən çox diqqət və qayğı tələb edən sahəsidir. Bunun bir sıra obyektiv və subyektiv səbəbləri vardır. Müstəqillik dövründə meydana çıxan və əvvəlki paraqraflarda şərh edilmiş səbəblərdən əvvəl baş vermiş hadisələr kənd təsərrüfatına da mənfi təsir göstərir. Söhbət SSRİ dövründə Azərbaycan kənd təsərrüfatının başına gətirilən oyunlardan gedir. Azərbaycan Respublikasını milyon tonlarla üzüm istehsalçısına, pambıq becərənə, tütün yığana, bostan bitkiləri yetişdirənə çevirməklə münbit torpaqlara çox lu ekoloji ziyan dəyib. Bundan başqa, SSRİ dövründə kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi səviyyəsi də digər yaxın və uzaq ölkələrə nisbətən xeyli aşağı olub.
Bütün bunlarla yanaşı torpağın özəlləşdirilməsi gətirib ona çıxarmışdır ki, bu gün kənd təsərrüfatında çalışanların sayı 1170 min nəfərə çatır. Bu o deməkdir ki, Azərbaycan Respublikasında iqtisa- diyyatını maddi istehsal sahələrində çalışanların 41,6 faizi kənd təsərrüfatında cəmlənmişdir. Dövlət Statistika Komitəsinin dərc olunmuş məlumatlarına görə 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatında fəaliyyət gös-tərən kənd təsərrüfatı müəssisələrinin sayı 2158 ədəd təşkil etmişdir. Burada da çalışanların sayı 24 min nəfər olmuşdur. Fəaliyyət göstərən 2158 kənd təsərrüfatı müəssisələrinin işi yaxşı təşkil olunmamış və nəticədə müəssisələrin 52,5 %-i zərərlə işləmişlər (bax cədvəl 63 )
Yüklə 3,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|