108
Burada Ailənin Yükümlüsü Ağşin bəyin iki azyaşlı oğluna
özlərinəxas danışmaq ortamı yaratdı. Onlar Ağşın bəydən, Ocaqdan
öyrəndikləri sözlər söylədilər, şeirlər dedilər. Bu ortamda onların
onların duyğuları böyüyür, gələcəyin özgür insanlarının özülü
qoyulur.
Soylu Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif Ata-
ya – İnam Ataya uca səcdə ilə. Mən sözümə Erolla Arazın çıxışından
başlamaq istəyirəm. Onlar yavaş-yavaş Ocağa yaxın gəlməyə
başlayıblar.
Nadir şah, Şah İsmayıl kimi tariximizdə güclü simalar olub ki,
onlar da dövlətçilik yaradıblar, biz indi geriyə baxanda o dövlətçiliyi
görürük. Bir az da onunla fəxr edirik. Yaxşı edirik, ancaq Nadir şah,
deyirsiniz ki, fəth elədi, bu, tariximiz üçün qürur qaynağıdır, biz tari-
ximizə baxanda onu xatırlayırıq. Ancaq görürük ki, Nadir Şahın fət-
hindən bu gün heç nə yoxdur. Ona görə bizə Asif Atanın insanı fəth
eləməyi gərəkdir. Asif Ata İnsanı fəth eləməyə başlayıb, biz də Asif
Atanın dalınca insanın fəth olunmasına doğru yol gedirik. Biz in-
sanın oz insani mənasına bərabər, yaşamasına çalışırıq, ona inanırıq.
Ocağımızın vurğu elədiyi məsələlər var. O məsələlərdən biri bizim
ritualımızdır. Bütövlükdə Azərbaycan toplumuna biz göz yetirəndə
özünə yadlaşmanın ən aşağı həddini görürük. Bu aşağı hədd özünü
nədə göstərir? İnsanlarımız qıraq etkilərə o qədər boyun əyir ki, onun
altında boynunun əyri olduğunun fərqinə varmır.
109
Başqasının çətirinin altına girir, başqasının çətirinin altına girdiyi
üçün onun üzü göylərə dirənmir. Onun başı basqı altındadır. Hara ge-
dirsə, hamı Allah, Allah, Məhəmməd-filan deyir. Bu sənin başından
basan basqıdır, bu sənin boynunu qısaldan basqıdır. Ancaq burda sən
nə deyirsən, burda beş-üç adam sözünə Atanın adı ilə başlayır. Ərə-
bin qaranlıq şüuruna əyilmiş toplum bizə ağız əyir, deyir ki, Asif
Atanı bütləşdirirlər, Asif Ataya səcdə qılırlar. Ancaq özünün hansı
durumda olduğunun fərqinə varmır. Faciə budur. Özünə, özüm-
lüyünə üz tutmağı faciə sayırlar. Öz şəxsiyyətini tanımağı qəbahət
sayırlar. Öz şəxsiyyətinə, öz ucana, böyüyünə səcdə qılmağı qəbahət
sayırlar. Gərək ərəb keyfiyyətləri ilə yüklənmiş, ərəb psixologiyası
ilə biçimlənmiş Allaha səcdə qılasan. Gərək səni millət kimi sıradan
çıxarmağın özülünü yaradan Məhəmmədə səcdə qılasan. Məhəm-
mədə səcdə qılardım, Məhəmməd məni vurub sıradan çıxarmasaydı,
bəşəriyyətin böyük şəxsiyyəti olsaydı. Bəşəriyyətin böyük şəxsiyyəti
millətləri ayağa qaldırmalıdır. O bunu eləmədi. Kiçiltdi, alçaltdı,
bunu biz dönə-dönə demişik. Həryönlü demişik.
Asif Ata bizə deyirdi ki, xalqı Ocağa gətirin, təsdiq edin. Hökm
deyil ki, 9 milyonun hamısını Ocaqçı edəsən. Mümkün deyil bu.
Ocağa gətirmək o deməkdir ki, onun ağlını, düşüncəsini özümləş-
dirin. Qibləsini özündə yaradın. Bunun üçün nə gərəkdir? Azərbay-
canın içindən çıxıb burda mühit tapan insanlarımız qabağa dursun,
zəhmət çəksin, yorulmasın. Atanın dediyi kimi, ağac-ağac, hal-hal
becərsin, gətirsin. Kütləvi olmur, olmayacaq. Dünən biz bir tədbirə
qatıldıq, orda ağız deyəni qulaq eşitmirdi. Hamı bir-birinin üstünə
qışqırırdı ki, sakit dur. Nə deyirdilər ki, orda. Fikir yoxdur, şüar var.
Biri “nə mutluyam türkəm deyənə!” deyir, hamı əl çalır. “Azərbay-
can bizimdir!” hamı əl çalır. “Qarabağ bizim sorunumuzdur!” hamı
əl çalır. Şüar. Buna yüyürürlər, gedirlər. Buna görə Asif Ata deyir ki,
ağac-ağac, fərd-fərd, hal-hal qurmaq gərək.
Biz tarix səhnəsindən çıxarılmağa doğru sürüklənirik. Bunun qar-
şısını almaq üçün Asif Ata Ocaq yaratdı. Gəlin yeni söz öyrənin,
yeni söz söyləyin. Yeni ömür yaradın, yeni ömür yaşadın. Onda
görəcəksiniz ki, bir araya gəlməyiniz nə qədər gözəldir. Usanmaya-
caqsınız, yeni fikir, yeni söz, yeni əməl, yeni əhvallar bizi həmişə bir
arada saxlayacaq. Əgər bu dediklərimiz olmasa, azalan xətlə bura da
gəlmək istəyən olmayacaq. Bunun da özülündə duran nədir – Xalq-
laşma. Kimin əməlində xalqlaşma yoxdursa, deməli, Ocaq ola bilmir.
110
Ağac-ağac, fərd-fərd. İki kəlmə deyirsən, üç kəlmə deyirsən. Bu elə
xalqın içində yaratmaq əməli daşıyır.
Bunu etməsən, günlərin bir günü kiminsə kitabının tanıtım
törənində görərsən ki, hamı hürkmüş, qorxmuş yaşayır. Belə bir
durumda Ocaq gərəkdir. Bizim işimiz “damcı və qaya” məsələsidir.
Xalq ayrı-ayrı insanlardan oluşur, min nəfərə söz deyəcəksən, bir
nəfər eşidəcək. Bir nəfər hardadır, elə onu bilmək üçün min nəfərə
söz deyirəm. Cahildən çəkinmək olmaz. Cahildi, sən aqilliyini ortaya
qoy. Hər yerdə davamlı iş getməlidir. Bircə nəfərə söz demisənmi, o
işdir. Ruhaniyyat tarixinə yaxşı baxın, görün necə zəhmət çəkiblər.
Elə-elə yığıblar zirzəmilərə minlərlə xristian olacaq insanları.
Dövlətin xofu altında, qılıncı çəkib doğrayırdılar.
Biz xalqın içinə çıxırıqsa, söz deyiriksə, heç vaxt gileyçi olmaya-
cağıq. Daim qınamayacağıq, faktlar sadalamayacağıq. Kəmaləddin
bu qədər taladı, Hacıbala bu qədər yedi, Pirməmməd bu qədər taladı,
bu bizim qonumuz olmayacaq. Adını çəkdiklərim qurtarmayıb, qur-
tarmayacaq da. Sən onun yanından, fiziki mənada, yel olub ötə
bilməyəcəksən, mübarizəni qoy ortaya. Sənin işin basqıda olanların
ağlını böyütməkdir. Deyəcəksən ömrünün axırına qədər beş nəfər
səni eşidəcək. Bəli, elə bu beş nəfər böyük bir tarix yaradacaq.
Sivilizasiya bir adamdan başlayır. Ona görə xalqlaşma işi Ocaq üçün
olduqca önəmlidir.