98
Asif Atanın – İnam Atanın
Mütləqə İnam Ocağı
“Ulufərəh” Ailəsinin
“Ailə Günü” toplantısında deyilmiş fikirlər
Ocaq Günsırası ilə 23 İşıq Ayı, 37-ci ildə (may, 2015) İnam
Evində “Ulufərəh” Ailəsinin “Ailə Günü” toplantısı keçirildi. Törə-
nin quralları yerinə yetirildikdən sonra “Ulufərəh” Ailəsinin Yüküm-
lüsü Göylü Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Hər birinizə “xoş
gəlmisiniz” deyirəm. Bu gün burada Ocaqdan soraqsız kimsə yoxdur,
ona görə birbaşa qonulara keçmək istəyirəm. Ay içində necə yaşa-
mışam, nə işlər görmüşəm, bu yöndə hesabat verim. Bu ay yaşamıma
göz yetirəndə ciddi bir dəyişiklik olmadığını düşündüm. Hər zaman
nə iş görürdümsə, elə eyni işləri də görmüşəm. Saytlarla işləmişəm,
sayta qoymaq üçün ayrı-ayrı (video) görüntülər kəsib hazır eləmi-
şəm. Bir sözlə, işim əsasən bilgisayar üzərində gedib.
Dünya ədəbiyyatından da nələrsə oxumuşam. Bir də ki ölkədəki
son durumları izləmişəm. İzlədikcə durumun nə dərəcədə acınacaqlı
olduğunun fərqinə vardım. Yəni sorun təkcə üzdə görünən, sosial
durumun, maddi durumun aşağı olması deyil. Çox dərinlərə gedir.
Dövlətin başında duranlarla xalq arasında yad, hətta yağı münasibət
formalaşıb. Bu da böyük fəlakətlərdən soraq verir. “Nəsimi” filmində
bir epizod var. Orda Şirvanşah öz hakimiyyətini qorurmaqdan ötrü
99
toplumdan artıq vergi yığır. Təxminən buna bənzər “Tütək səsi” fil-
mində də var, müharibədə olanlara yardım məqsədilə toplum nəyi
var ortaya qoyur. Bu, obrazlaşmış bir şey deyil. Xalq bundan keçib
gəlibdir. Doğrudan da, xalq gərəkəndə düşmənə qarşı birləşə bilir.
Ortaya özündənkeçmə qoya bilir. Ancaq bugünkü Azərbaycan ger-
çəkliyinə baxanda, təəssüf ki, maddi yığımlar yenə var, ancaq nəyə
xərclənir, nə üçündür? Bunu düşünəndə adamı xəcalət duyğusu bürü-
yür. Bununla bağlı qısa bir şey yazdım:
Dövləti təmsil edənlər “mən də varam” deyərək xalqı mənasız
oyunlara qurban verirlər. Xalqın təkcə malı yox, ləyaqəti də oyunun
bir parçasına çevrilir. Səhərdən-axşama kimi televiziyada, radioda
xalqı “tərbiyə” edirlər. “Mədəni olun, davranışlarınıza fikir verin, əl-
ayağa dolaşmayın”. Avropanın gözündə mədəni, sivil görüntüsü
yaratmaq xatirinə özlərini də, xalqı da gülünc duruma qoyurlar. Bu
gerçəklik dəyişmədikcə hələ çox faciələrə şahid olacağıq.
Ötən yüzilin başlarında Cabbarlı “Sevil” əsərində bir epizoda
toxunmuşdu. Boğazından kəsib oğullarına yedirən atasından, oğlu
Balaş, an gəlir ki, utanır. Qızı Gümüş isə “sən indi həyata qarşı çıl-
paqsan, səni həyat soyundurmuşdur, özü geyindirəcəkdir” deyib
paltarlarını ocağa atır. Sözlər sovet ideologiyasının etkisi altında
mədəni devrimə çağırış idi. Bizim çağımızda yazıq vətəndaşın özünü
ocağa atırlar bir heç uğruna. Burda mən bəlli məsələlərə toxunmaq
istəmirəm. Yetərincə sosial şəbəkələrdə çək-çevir olundu bu məsələ.
Toxunmaq istədiyim xalqı “etik normaların”, süni dəbdəbənin
ayağına vermək naşılığıdır. Yerindən duran xalqa necə yaşamağı,
necə sevməyi, necə atalıq, analıq eləməyi öyrədir. Bu gün dövlət
bütün bunlara önləm almasa, bunun bədəlini daha ağır ödəmək
zorunda qalacaq…
Özüylədöyüş hesabatıma gəlincə, mənəviyyatımdakı dağınıqlığı
aradan qaldırmağa çalışmışam. Bu ay buna çalışdım, alınır da. Bir
çox təbii anlar var. Mən onların hər birini görürəm. Ancaq son
durumlar üçün deyə bilərəm ki, qüsurumun başında duran etki
özümü yaşamın bulanıq axarında boş buraxmağıma, özümü gözləyə
bilməməyimə görə idi. Getdikcə axına qoşulduğumun fərqinə var-
dım. Yəni hər kəs kimi yaşamaq, hər kəs kimi adi düşünmək, – özü-
mə göz yetirməyim azalan kimi belə bir halda oluram. Tez-tez işlət-
diyim “boş vermək” ifadəsi var. Boş verə-verə boşluğa düşdüyümü
görürəm.
100
Özüylədöyüşlə bağlı özümə dediyim çox şeylər var. Əməli olaraq
deyirəm özümə. Təkcə düşüncə olaraq buna yetməmişəm. Bunlar
nədir, deməzdim ki, demək gücündə deyiləm, sadəcə ehtiyac
görmürəm.
Soylu Atalı: Ancaq gündəliyə yazmaq olar.
Göylü Atalı: Qeyd eləmişəm, sadəcə elə bir məsələdir ki, gərək
görmürəm bölüşmək üçün. Ancaq özümə deyirəm təbii ki. Yəni
gəldiyim yön nədir və nə olmalıdır.
Xalqlaşmamla bağlı, təəssüf ki, heç nə deyə bilməyəcəm. Əsasən
olduğum mühit iş və evdir. Əlbəttə, yeri gələndə kimliyim görünür.
Ancaq məqsədli olaraq harasa getməmişəm, söhbətlər eləməmişəm.
Ona görə çox uzatmadan sözü amaldaşlarıma vermək istəyirəm.
Atamız Var olsun! Bayrağımızı öpürəm.
Üstün Atalı: (Ataya səcdə edib, bayrağı öpür – T.A.) Keçən “Ailə
Günü”ndən bura qədər ömrümdə ciddi dəyişiklik gözləyirdim. Ancaq
tam olaraq gözlədiyim olmadı.
“Ata Səsi” kitabından “Yeni İl” mərasimini oxudum. Orda Ata nə
edəcəyimizi deyir. Bunu oxuduqca indi demək istədiklərimi demək
istəmirəm. Yəni onların qarşılığında çox balaca bir şey görürəm. Ata
orda üç böyük yağını – marksizm ehkamını, sosializm quruluşunu,
təşkilat (partiya) yadlığını vurğulayır. Bu, 88-89-cu illərin yazısıdır.
26 il keçməsinə baxmayaraq, şər azalmaq yerinə daha da artır. Heç
bir təşkilat xalq yaratmaqla uğraşmır. Ata orda belə bir vurğu edir:
“Onu anlamaq üçün mən 20 il oxudum. Gecə-gündüz. Bütün dünyanı
öyrəndim. Heç bilmədim ailə, ev necədir. Öyrəndikcə boşluğa düş-
düm. Bu boşluqdan çıxmaq üçün gecə-gündüz düşündüm, Ocaq
yaratdım. Belə bir gərgin yaşam”. Yəni ağlında həqiqətə yetmək
üçün davamlı özünlə uğraşasan gərək. Həqiqətə yetmisənsə, onu
başqalarına vermək istəyəcəksən. Bir yerdə qala bilməyəcəksən. Ata-
nın belə gərgin yaşamının qarşısında mənim yaşamım nədir ki?
Bütün eybəcərlikləri görmək və özünü ona qarşı qoymaq – Atanın
dediyi budur. Görmək, özünü yaratmaq və özünü buna qarşı qoymaq
gərəkdir. Yeni bir dünya yaratmaq, onunla nəfəs almaq gərəkdir.
Bu gün bir yazarın kitabının tanıtım törənində oldum. Orda insan-
larla söhbətlər elədim. Əsasən öyrənci qızlarla yaxşı söhbət alındı.
İnsanların üzündə qəribə bir soyuqluq, qorxaqlıq vardı. Hətta buraxı-