103
7.
Xaminə Əbdül Kərim Mənzuri. (Hicri 1383-miladi
2005). Aşıq Qəşəm vəfat etdi. (Toplayanlar Aşıq Məzahir Cə-
fəri, Hüseyn Güneyli), Orxan yayın evi, Kərəc.
8.
Məcazi Əbdüləli (Aslan). (Hicri 1383-miladi 2005).
Aşıq Qəşəm ilə dostları, Aşıq Qəşəmin yaşayış və yaradıcılığı.
(Toplayanlar Aşıq Məzahir Cəfəri, Hüseyn Güneyli), Orxan
yayın evi, Kərəc.
9.
Məhəmmədxani Hüseyin (Güneyli). (Hicri 1383-mila-
di 2005). Aşıq Qəşəmin xüsusiyyətləri, Aşıq Qəşəmin yaşayış
və yaradıcılığı. (Toplayanlar Aşıq Məzahir Cəfəri, Hüseyn
Güneyli), Orxan yayın evi, Kərəc.
10.
Mişov Kültür Dərnəyinin Arxivi, (hicri 1380-miladi
2002-ci ildə toplanmış lent yazıları)
11.
Şeyda Yahya. (hicri 1370-miladi 1992). Azərbayca-
nın iftixarı Qəşəm, “Furuğu azadi” (Azadlıq işığı) qəzeti, tir
ayının 20-i-miladi 10 iyul, Təbriz.
12.
Tarix fərhəngi Ərvənək-Ənzab. (hicri 1348-miladi
1970) “Şəfəq” nəşriyyatı, Təbriz.
Agshin Ag Kemerli
ASHIQ GESHEM JEFERY FROM SHEBUSTER
Summary: Land of the Southern Azerbaijan is famous
Shebusterskoy intellectuals, clergy, philosophers, scientists,
poets and Ashiq. One is Ashiq Geshem Magamedali oglu
Jafari, who in 1902, the year was born in the village of Kundur.
They say that it belongs to the genus Tikmedashly Hest Gasim.
His father, grandfather, great-grandfather and he did not get
Ashiq Geshem ashig vocational education from the masters of
this case. In 11 years of age he lost his father and mother at age
12, in connection with the loss of their parents going through
104
the most difficult days. Because of the difficult situation he is
coming to North Azerbaijan, hoping to find work in areas such
as the oil industry, shipping, mining, railroad.
Along with hard work, from time to time he meets with
Ashiq, and with them is the Mejlis.
As a result of wrong policies of the Soviet government,
he was expelled from the country, along with their relatives.
When he returned to the village where he was born, engaged in
farming and ashig craft. Ashiq Geshem was also one of those
who supported the creation of national states in the South
Azerbaijan. He leaves his homeland in 1946 in an attack by the
Shah's troops, some time on the run, hiding in the mountains
Mishovskih. Ashiq Geshem was known among the people as a
patriot. In this regard, it should be noted that in a country with
the Shah's regime, which imposed a ban on languages other
than Persian, Ashiq Geshem uses in his work Turkic language,
thus he had the great merit to use, preservation and distribution
of the native language.
Keywords: Ashiq Geshem Jafari, Tikmedashly Hest
Gasim, Shebuster, Southern District
Агшин Аг Кемерли
АШЫГ ГЕШЕМ ДЖЕФЕРИ ИЗ ШЕБЮСТЕРА
Резюме: Земля Южного Азербайджана славится Ше-
бустерской интеллигенцией, духовенством, философами,
учеными, поэтами и ашыгами. Одним из них является
Ашыг Гешем Магамедали оглы Джафари, который в 1902-
м году родился в деревне Кундур. Говорят, что он отно-
сится к роду Тикмедашлы Хесте Гасыма. Его отец, дед,
прадеды также сам ашыг Гешем не получили профессио-
нального ашыгского образования у мастеров этого дела. В
105
11-ти летнем возрасте он потерял отца, а в 12 лет мать, в
связи с потерей родителей переживает свои самые трудные
дни. Из-за тяжелой жизненной ситуации он приезжает в
Северный Азербайджан в надежде найти работу в таких
сферах как: нефтяная промышленность, судоходство, шах-
ты, железная дорога.
Наряду с тяжелой работой, время от времени он
встречается с ашыгами и вместе с ними ведет меджлисы.
В результате неверной политики Советской власти он
был выслан из страны вместе с родственниками. Вернув-
шись в деревню, где он родился, занялся земледелием и
ашыгским ремеслом. Ашыг Гешем также был одним из
тех, кто поддерживал создание Национального Государ-
ства в Южном Азербайджане. Он покидает родину в 1946-
м году в результате нападения шахского войска, какое-то
время находится в бегах, скрываясь в Мишовских горах.
Ашыг Гешем был известен среди народа как патриот. В
этой связи необходимо отметить, что в стране, при шах-
ском режиме, где был введен запрет на другие языки,
кроме персидского языка, Ашыг Гешем использует в
своем творчестве тюркский язык, тем самым он имел боль-
шие заслуги в применении, сохранении и распространении
родного языка.
Ключевые слова: Ашыг Гешем Джафари, Тикме-
дашлы Хесте Гасым, Шебустер, Южный округ
106
Aynur QƏZƏNFƏRQIZI
AMEA Folklor İnstitutu
Doktorant
aynurqezenferqizi@yahoo.com
AŞIQ CAMAL VƏ ONUN YARADICILIĞI
Özət: 17-ci əsrin sonu 18-ci əsrdən başlayaraq əruz vəzni
öz yerini heca vəzninə vermişdir. Hətta mədrəsə təhsili almış
istedadlı şairlər belə xalqın daha yaxşı başa düşməsi və anla-
ması üçün şeirlərini heca vəznində yazırdılar. Bunlardan birii
də Aşıq Camal kimi tanınan Zəyəmli İsadır. İsa 1830-cu ildə
Zəyəm kəndində anadan olmuş, 1908-ci ildə elə həmin kənddə
də vəfat etmişdir. İsa mədrəsə təhsili aldığına görə ona Molla
İsa deyiblər. Ancaq aşıqlıq etdiyinə görə xalq arasında ona
Aşıq Camal təxəllüsü veriblər. Yazdığı ictimai siyasi məzmun-
lu şeirlərə görə hökumət məmurları Aşıq Camalı nəzarətdə sax-
layırdılar. Təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün o, Türküstana get-
miş, Buxara və Səmərqənd mədrəsələrində dini təhsilini davam
etdirmişdir. Sonrakı illərdə ictimai siyasi şeirlərinə, rüşvətxor
məmurlara həcv yazdığına görə Ağstafaya sürgün edilmişdir.
Onun aşıq şeirinin müxtəlif janrlarında, gəraylı, qoşma, mü-
xəmməs və s. şeirləri vardır. Aşıq Cumanın ustadı olduğu iddia
edilir. Molla Cuma həftədə iki dəfə Zəyəm kəndinə gəlmiş və
Aşıq Camaldan dərs almışdır. Onu da xatırladaq ki, Molla
Cuma özünün “İbrahim” adlı şeirində Zəyəmə gəldiyini və bur-
da saz çalıb oxuduğunu bildirir. Aşıq Camal Varxiyanlı Aşıq
Məhəmmədlə dost olmuşlar. Ancaq təəssüf olsun ki, Aşıq Ca-
malın şeirləri Varxiyanlı Aşıq Məhəmmədin adı ilə nəşr olun-
muşdur, onun adı ilə yayılmışdır. Məruzəmizdə Aşıq Camalın
Dostları ilə paylaş: |