Asqarova dilorom qurbonovna

Kern-Irasek uslubi bo‘yicha tashxis o‘tkazish. Bolalarni tekshiruvdan o‘tkazish 4 topshiriqdan iborat bo‘lib, undan ko‘zlangan maqsad
ulardagi maktab uchun zarur bo‘lan faoliyatlari rivojidagi, jumladan, bosh miya chanog‘ini analitik va sintetik vazifalari, motorikalaridagi yetishmovchilikni aniqlash. Kern-Irasek metodi bo‘yicha bolaning maktabda ta’lim olishga tayyorligi darajasini aniqlash alohida yoki 10-15 boladan iborat guruh bilan bir vaqtning o‘zida olib borilishi mumkin. To‘rtinchi topshiriq esa har bir bola bilan alohida, maxsus ajratilgan xonalarda ajratiladi. Bolaga (yoki guruhdagi 10-15 bolaga) oddiy qog‘ozdan toza bir varoq beriladi. Qog‘ozning yuqoridan o‘ng burchagiga tadqiqot bilan qamrab olingan bolaning ismi, familiyasi, yoshi hamda tekshirish o‘tkazilayotgan sana yozib quyiladi. Ish qog‘ozi tagiga qattiq qog‘oz
qo`yiladi. Qalam bolaning oldiga shunday qo‘yilishi kerakki, unga o‘ng va chap qo‘l bilan ham olish o‘ng‘ay bo‘lsin. Tashxis o‘tkazish uch topshiriqdan iborat:
1. Odam rasmi. 2. Uch so‘zidan iborat, chizilgan qisqa ibora (U osh yedi).
3. Chizilgan nuqtalar guruhi. Varaqning yuz qismi birinchi topshiriqni bajarish uchun ajratiladi. Birinchi topshiriqqa quyidagi yo‘riqnoma beriladi: «Bu yerga (har biriga qaergaligi ko‘rsatiladi) biror-bir erkakning (tog‘angning) rasmini bilganlaringizcha chizinglar». Shundan so‘ng tushuncha (yordam) berish, rasmning kamchiligi va xatosi yuzasidan ogohlantirish taqiqlanadi. Boladan tushadigan har bir savolga quyidagicha javob berish lozim. «O‘zing
bilganingday qilib chiz». Agar bola ishni boshlay olmay tursa, quyidagicha unga dalda berish kerak: «Ko‘ryapsanmi, sen qanday yaxshi boshlading», «Chizishda davom et». «Xola»ni chizsam bo‘ladimi? Degan savolga barchamiz tog‘ani chizyapmiz deya tushuntirish kerak. Agar bola ayol figurasini chiza boshlagan bo‘lsa, uni oxirigacha etkazishni kutib turib, keyin yonidan erkak kishining rasmini chizishni so‘rash kerak. Bola rasm chizishni yakunlagach, ish qog‘ozi teskari ag‘dariladi. Uning orqa tarafi ko‘ndalang chiziq bilan teng ikkiga bo‘linadi (buni oldindan qilish ham mumkin). 2-topshirqni bajarish uchun 10-15 ta kartochka (7-8sm ga 13-14 sm o‘lchamda) kerak bo‘ladi. Unga «U osh edi» iborasi qo‘lyozmada yoziladi (harflar o‘lchami-1 sm, bosh harf-1, sm ). Ibora yozilgan kartochka bolaning oldiga, ish qog‘ozdan sal yuqoriroqqa qo`yiladi. Ikkinchi topshiriq quyidagicha izohlanadi: «Qaranglar, bu erda nimadir yozilgan. Sen hali yozishni bilmaysan. Shuning uchun buni chizishga harakat qil. Yaxshilab ko‘rib olgin, bu qanday yozilagn va varaqning yuqori qismiga (qaergaligini ko‘rsating) xuddi shunday qilib yozing». Agar bolalardan birortasi qator o‘zunligi hisobini ololmay uchinchi so‘zni sig‘dira olmasa, unga uchinchi so‘zni pastdan yoki tepadan yozish mumkinligini aytish lozim. Yuqoridagi o‘lchamli kartochkalarni uchinchi topshiriqni bajarish uchun ham tayyorlab qo‘yish kerak. Ulardan nuqtalar guruhi tasvirlangan bo‘lib, ular oralig‘i vertikal va gorizontal bo‘yicha – 1 sm, nuqtalar diametri-2mm: Bola 2-topshiriqni bajarib bo‘lgan birinchi kartochka undan olinib, o‘rniga ikkinchi (nuqtalari bor) kartochka shunday qo`yiladiki, unda nuqtalar orqali tasvirlangan besh burchakli o‘tkir burchagi pastga qaragan bo‘lishi kerak. Uchinchi topshiriqqa quyidagicha yo‘riqnoma beriladi: «Bu yerda nuqtalar chizilgan. Xuddi shunday qilib varaqning pastki qismiga (qayergaligini ko‘rsating) o‘zing chizishga harakat qil».