Aturek 5 Konfransın sədri

ATUREK  /  MAY 2017
 
ATU rezidentlərinin 5-ci elmi-təcrübi konfransı  (11 MAY, 2017, ATU)   
71 
 
TERAPEVTİK DİLEMMA - HEPARİNƏ BAĞLI  TROMBOSİTOPENİYA VƏ PULMONAR 
TROMBOEMBOLİYA  
 
Xatirə HƏMİDOVA 
 
İşin rəhbəri: Fuad SƏMƏDOV 
 
I Daxili Xəstəliklər və Reanimatologiya kafedrası 
 
Açar sözlər: fraksiyalanmamış heparin, trombositopeniya, pulmonar tromboemboliya.  
 
Giriş:  Heparinə  bağlı  trombositopeniya  (HBT),  heparin  istifadəsi  ilə  əlaqədar  ortaya  çıxan 
protrombotik  ağırlaşmadır.  Bu  yazıda  pulmonar  tromboemboliya  (PT)  səbəbi  ilə  fraksiyalanmamış 
heparin (FH) verilən və HBT inkişaf edən xəstənin uğurlu müayinə və müalicəsi bildirilmişdir.     
 
Materiallar  və  metodlar:  Göbək  yırtığı  əməliyyatından  2  gün  sonra  təngnəfəslik  inkişaf  etmiş 
69 yaşlı qadın xəstə şikayətlərinin  davam etməsi səbəbi ilə 5 gün  sonra kəskin miokard infarktı (KMİ) 
diaqnozu  ilə  reanimasiya  şöbəsinə  qəbul  olunmuşdur.  Xəstəyə  KMİ  diaqnozu  ilə  FH  daxil  olmaqla 
medikamentoz müalicə başlanmışdır. Xəstəxanada yatışın 5.günündə ayağa qalxarkən bayılma epizodu 
olmuş,  xəstənin  kliniki  vəziyyətində  pisləşmə  qeydə  alınmışdır.  Torakal  KT  nəticəsilə  PE  diaqnozu 
qoyulmuş və mərkəzimizə köçürülmüşdür. Qəbul əsnasında AT 120/60mmHg, ÜVS 72/dəq, SpO2 89% 
olmuşdur.  EKQ-də  döş  aparmalarında  T  dişinin  inversiyası,  ExoKQ-də  sağ  boşluqların  dilatasiyası, 
sPAT 65mmHg qeydə alınmışdır. İlk müraciət etdiyi mərkəzdə trombosit sayı 160*10
9
/L  olduğu  halda 
mərkəzimizdə baxılan dəyər 64*10
9
/L olmuş və 2 dəfə kontrol edilərək trombositopeniyanın ən çox rast 
gəlinən  səbəbi  olan  laborator  xəta  inkar  olunmuşdur.  Trombositopeniyanı  izah  edən  başqa  səbəb 
olmadığı,  FH  istifadəsinin  bir  neçə  gün  öncə  başlamış  olması,  PT  olması  səbəbi  ilə  xəstədə  HBT 
düşünüldü və FH və kiçikmolekullu heparin istifadəsi dayandırıldı. Xəstəyə fondaparinuks 7.5mq təyin 
olundu.  FH  istifadəsi  dayandırıldıqdan  sonra  trombosit  sayı  günlər  ərzində  470000/-ə  qədər  yüksəldi. 
Xəstə fəsadsız şəkildə rivaroksaban müalicəsi ilə evə yazıldı.  
 
Nəticə:  HBT-nin  iki  tipi  mövcud  olub,  tip  1  -  q/immun  mexanizmlə  heparin  istifadəsinin  1-
4.günündə, tip 2 isə immun mexanizmlə müalicənin 5-14.günlərində inkişaf edir. Rastgəlmə tezliyinin 
0.7-5%  olduğu  bildirilmişdir.  Digər  trombositopeniyalardan  fərqli  olaraq  HBT  zamanı  qanaxma  yox, 
tromboembolik  ağırlaşmalar  -  dərin  vena  trombozu,  ətrafların  venoz  qanqrenası,  PT,  nadir  hallarda 
arterial  tromboz  müşahidə  olunur.  HBT-nin  erkən  diaqnozu  sadalanan  ağırlaşmaların  qarşısını  ala 
bilər. Heparin verilən xəstədə trombosit sayının 50%-dən artıq azalması (mütləq sayı 150*10
9
/L ola bilər) 
halında  HBT-dən  şübhələnilməlidir.  Əgər  HBT  ehtimalı  yüksəkdirsə  heparin  istifadəsi  dayandırılmalı 
və başqa antikoaqulantlar istifadə olunmalıdır. HBT diaqnozu qoyulmuş xəstənin tibbi qeydlərində bu 
hal vurğulanmalı və gələcəkdə heparin istifadəsindən qaçınılmalıdır.  
 
 
 

---

ATUREK  /  MAY 2017
 
ATU rezidentlərinin 5-ci elmi-təcrübi konfransı  (11 MAY, 2017, ATU)   
72 
 
AKROMEQALİYA KLİNİKİ TƏZAHÜRÜ İLƏ GEDƏN NADİR KARDİAK  
AMILOİDOZ HALI. 
 
Nigar BABAZADƏ 
 
İşin  rəhbəri: Fərid ƏLİYEV 
 
 
ATU TTK, Ürək Damar Mərkəzi 
 
Açar Sözlər: Akromeqaliya, kardiak  amiloidoz, makroqlossiya. 
Giriş:  Amiloidoz,  amiloid  maddəsinin  müxtəlif  toxumalarda  toplanmasıyla  xarakterizə  olunan, 
həyati  orqanların  zədələnməsinə  səbəb  olan  sistemik  xəstəlikdir.    Birincili  (AL),  ikincili  (  AA),  ailəvi 
(AF) və senil (SSA) olmaqla 4 tipə ayrılır.  
Kardiak  tutulum  ən  çox  birincili  amiloidozda  müşahidə  edilir.  Birincili  amiloidozda    amiloid 
maddəsi ürəkdən başqa  böyrək, dil, periferik sinirlər, limfa düyünləri, karpal bağ, oynaqlar və dəridə 
toplana bilər. Makroqlossiyya 15% hallarda təsadüf edilir.  
Material  və  Metod:    Klinikamıza  son  6  aydır  ki,  təngnəfəslik,  gecə  boğulması,  arıqlama  
şikayətləri  ilə  daxil  olan  53  yaşlı  qadın  xəstənin  ilkin  fiziki  müayinəsində  nəzərə  çarpacaq 
akromeqaliya,  üz  və  yuxarı  ətrafların  böyüməsi,  makroqlossiya  müşahidə  edilmişdir.  Exokardioqrafik 
müayinədə  sol  mədəciyin  ciddi  qlobal  hipokineziyası  müşahidə  edildi  (Atım  fraksiyası  20%).  Xəstədə 
ola biləcək akromeqaliyaya bağlı kardiomiopatiya araşdırılması məqsədi ilə baş beyin MRT müayinəsi 
və  laborator  olaraq  qlükoza    tolerantlıq  testi,  somatotrop  hormon,  TSH,  prolaktin,  kalium,  İGF-1 
analizləri  yoxlanılmışdır.  Kliniki  laborator  və  instrumental  müayinələrdə  hipofizar  patologiya  aşkar 
edilməmişdir.  Mövcud  kardiak  simptomları  və  exokardioqrafik  əlamətləri  (dənəvər  quruluşa  malik 
mədəciklərarası  çəpər)  nəzərə  alaraq  xəstə  sistemik  depo  xəstəlikləri  nöqteyi  nəzərindən 
dəyərləndirilmişdir.  Bu  məqsədlə  xəstə  amioloidoz  baxımından  araşdırılmış  və  sidiyin 
immunoelektroforezində    kappa  yüngül  zəncir  aşkarlanmışdır.  Patohistoloji  diaqnostika  məqsədi  ilə 
aparılan  dil  biopsiyası  nəticəsində  amiolidoz  təsdiqlənmişdir.  Xəstə  kardiak  nöqteyi  nəzərdən 
stabilləşdirildikdən  sonra  hematologiya  şöbəsində  müalicəsini  davam  etdirmişdir.  Aparılan  müalicə 
tədbirləri sonrasında xəstənin kardiak simptomları geriləmiş, kontrol EXO müayinəsində sol mədəciyin 
atım fraksiyası 45% olaraq dəyərləndirilmişdir. 
Nəticə: 
1.
 
Təqdim  etdiyimiz  kliniki  hal  akromeqaliyanın  birmənalı  olaraq  hipofizar  patologiyaya  bağlı 
deyil  eyni  zamanda  sistemik  və  kardiak  amiloidozun  nadir  klinki  təzahürlərindən  biri  ola 
biləcəyini göstərməkdədir.  
2.
 
Amiloidoz  kimi  erkən  diaqnostikanın  müalicə  effektivliyinə  təsiri  böyük  olan  xəstəliklərin 
nadir təzahür şəkilləri daimi olaraq nəzərdə saxlanılmalıdır.  
 
 
 

---