60
dən Sərab hakimi Sadıq xan Şəqaqi Təbrizə qoşun çəkdi. Xalqın
nümayəndəsi Ağa Əliməhəmməd tacirbaşı xeyli sovqatla yardım
üçün Məhəmmədqulu xanın yanına yollandı. Məhəmmədqulu xan
təbrizlilərə kömək etməyə söz verdi. İbrahim xan Araşlını 2 min
nəfərlik qoşunla Təbrizə göndərdi. Təsuc yaxınlığında Əhməd xan
Dünbili də ona qoşuldu. Xəbəri eşidən Sadıq xan qorxuya düşüb,
Səraba qayıtdı. Xudadad xan gələnlərin pişvazına çıxıb, bir neçə
gün qonaq saxladı.
Həkkari kürdləri Urmiyaya yürüş edib, qarət fikrinə düşmüş-
dülər. Məhəmmədqulu xan bu xəbəri eşidib, Təbrizə qasid göndə-
rərək, İbrahim xanı geri çağırtdırdı. İbrahim xan Salmas tərəfindən
Həkkari bölgəsinə hücuma keçdi. Kürd qoşununu darmadağın etdi.
Ənzəl adlı mahalın ərazisində, İstisuyun kənarında qoşuna istirahət
verdi. Həkkari kürdləri geri qayıdıb, yenidən hücuma keçdilər.
Qarovullar yeni hücumdan İbrahim xanı duyuq saldılar. Savaş
yenidən başladı. Kürdlər Avşar qoşununa məğlub olub, böyük tələ-
fat verərək, geri qaçdılar. İbrahim xan 3 ağac onları qovub, xeyli qə-
nimət ələ keçirdi. Qəniməti qoşun arasında böləndən sonra Qaradağ
mahalındakı Göyərçin qalasında oturaq etdi. Sərhədlərin keşiyində
durdu.
Sərab hakimi Sadıq xan Şəqaqi yenidən Təbrizə yürüş edib,
şəhəri mühasirəyə aldı. Xudadad xan Ağa Əliməhəmməd tacirbaşını
5 min tümənlə yardım üçün Məhəmmədqulu xanın yanına yolladı.
Məhəmmədqulu xan təbrizlilərə kömək etməyə söz verdi. İbrahim
xan Araşlını 3 min nəfərlik qoşunla yenidən Təbrizə göndərdi. Sa-
dıq xan Avşar qoşunun gəldiyini eşidib, bu dəfə də qaçdı. İbrahim
xan onu Səraba qədər izlədi. Sadıq xanı tuta bilməsə də, onun
qoşununa xeyli zərər vurdu.
Məhəmmədqulu xan Marağa hakimi Əhməd xan Müqəddə-
min yanına elçi göndərib, bac-xərac istədi. Əhməd xan bac vermək-
dən boyun qaçırdı. Məhəmmədqulu xan Təbrizə, İbrahim xana
məktub yazıb, Marağaya yollanmasını istədi. İbrahim xan Marağaya
hərəkət edib, Göytəpə çəmənliyində oturaq etdi. Sovucbulağın
hakimi Budaq xan Mükriyə, Balbas əşirətinə, Üşnəviyyə hakimi
61
Nuh bəy Zərzaya, Mirzə ağa Şükuftiyə əmr etdi ki qoşun toplayıb
göstərilən yerə gəlsinlər.
Əhməd xan Müqəddəm Marağadan çıxıb, İbrahim xanın
üstünə gəldi. Yolda qasidlər ona xəbər verdilər ki, İbrahim xan
Araşlı Tufarqan yolu ilə Marağanı tutmaq istəyir. Əhməd xan
Müqəddəm yoldan qayıdıb, Marağa qalasını möhkəmlətdi. Sərabın
hakimi Sadıq xan Şəqaqidən yardım etməsini rica etdi. Sadıq xan
qoşun çəkib Marağaya gəldi. Yolun İbrahim xan tərəfindən
kəsildiyini görüb, Xorxor adlı kəndin yanındakı qarğılıqda oturaq
etdi. Ona bildirdilər ki, balbaslar Marağanın ətraf kəndlərini çapıb-
talayıb, həmin qarğılıqda istirahət edirlər. Qəflətən onların başının
üstünü alıb qılıncdan keçirdilər. Sadıq xan qənimətləri ələ keçirib,
Əhməd xanı unudub Səraba döndü.
Məhəmmədqulu xan Sulduz mahalında əyləşib, hadisələri
izləyirdi. Balbasların tar-mar olduğunu eşidib, İbrahim xana məktub
göndərdi ki, Əhməd xandan amansız intiqam alsın. İbrahim xan hər
tərəfdən Marağaya hücum əmrini verdi. Əhməd xan işin pisləşdiyini
duyub, elçilər vastəsilə Məhəmmədqulu xandan aman istədi. İlbəil
bac verməyi öhdəsinə götürdü. Məhəmmədqulu xan Əhməd xanla
sülh müqaviləsi imzalayıb, İbrahim xanı geri çağırdı. İbrahim xan
qalibiyyətlə Sulduz mahalına döndü. Məhəmmədqulu xan İbrahim
xan və başqa sərkərdələrə ənam-ərmağanlar payladı. İbrahim xana
göstəriş verdi ki, Ənzəl mahalına qayıdıb, Göyərçinlik qalasında
keşik çəksin.
Əhməd xan Dünbili İbrahim xana nifrət edirdi. Onun qoçaq-
lığı, qorxmazlığı, uğurları Əhməd xanı dindən-dondan çıxarırdı.
Ona qarşı bir iş görə bilmədiyindən, hiylə işlətmək qərarına gəldi.
Bacısını xeyli pay-pürüşlə Məhəmmədqulu xana göndərib, yaxınlıq
etmək istədi. Məktub yazıb, bildirdi ki, bu qədər uğuruna,
qələbələrinə İbrahim xan kölgə salır. Hər yerdə qürrələnib, bildirir
ki, Məhəmmədqulu xan mənim qılıncımın hesabına taxta əyləşib.
Gəl sən onun çarəsinə bax, gələcəkdə ziyanı toxuna bilər. Əhməd
xanın bu məktubu Məhəmmədqulu xanı şübhəyə saldı. İbrahim xanı
aradan götürmək üçün çarə axtardı. Fikirləşib, Ənzəl mahalına
62
kəklik ovuna yollandı. İbrahim xan el-oymağı başına yığıb, Məhəm-
mədqulu xanın pişvazına çıxdı. Ovdan sonra Məhəmmədqulu xan
İbrahim xanı Ənzəldə buraxmayıb, özü ilə bərabər Urmiyaya
götürdü. Məhəmmədqulu xan İbrahim xanı bir neçə gün sarayda
saxlayandan sonra ortalığı boş görüb, bir xali otağa dəvət etdi.
Böyük oğlu Mustafaqulu xanı öyrətdi ki, get İbrahim xanın xən-
cərini al. Mustafaqulu xan atasının tapşırığına əməl etdi. İbrahim
xan etibarına, xidmətlərinə görə, heç vaxt ağlına gətirməzdi ki,
Məhəmmədqulu xan onu cəzalandıra bilər. Fərraşbaşının müavini
Saqi bəy bir dəstə fərraşla otağa girib, bildirdi ki, xanın əmrinə görə
sənin gözlərini çıxarmalıyıq. İbrahim xan ürəkdən ah çəkib, dedi:
-Eşidirəm və itaət edirəm! Siz məmursunuz, işinizi yerinə
yetirirsiniz. Ancaq mənim vəlinemətim bu işdən sonra peşman ola-
caq.
Fərraşlar İbrahim xanın gözlərini çıxarıb, Məhəmmədqulu
xanın yanına apardılar. Məhəmmədqulu xan etdiyi əməldən peşman
olub cərrah çağırtdırdı. Artıq gec idi…
Hüseyn xan Araşlı-Avşar
Hüseyn xan Əlimərdan xan oğlu Urmiya civarında anadan
olmuşdur. Mədrəsə təhsili almışdır. Nadir şaha xidmət etmişdir.
1747-ci ildə vətənə qayıtmışdır. Fətəli xanın qardaşı, xanlığın
sərkərdələrindən idi.
Hüseyn xan bir müddət Mehdi xanın zindanında yatmışdır.
Sonra buraxılmışdır.
Bəhram xan Araşlı-Avşar
Bəhram xan Urmiya şəhərində anadan olmuşdur. Mədrəsə
təhsili almışdır. Nadir şaha xidmət etmişdi. Nadir şah onu Şirvanata
hakim təyin etmişdir.
Dostları ilə paylaş: |