«avtomatlashtirish, boshqaruv va matbaa» fakulteti

Jami investitsiyalar rentabelligi
. Bu ko‘rsatkichni aniqlashimiz uchun,
Sof foyda + (Kreditlar uchun foiz*foyda solig‘ining korektirovka
qilingan stavkasi)+Rezervlar uchun ajratma.
Jami aktivlarning o‘rtacha qiymati
kabi hisoblashish ishlarini bajarishimiz lozim.
Bu erda aktivlarning o‘rtacha qiymati jami mablag‘larning yil boshiga va
yil oxiriga bo‘lgan qiymatini yig‘indisini ikkiga bo‘lgan holda topamiz. Bu yerda
rezervlar uchun ajratma, kredit uchun soliqlar va foyda solig‘ining korrektirovkasi
sof foyda hisobidan bo‘lganligi uchun bu qiymatlarning yig‘indisi hisobot yilining
yakuniy moliyaviy natijasi sifatida keladi.
Leverdj.
Bu xususiy kapitalning o‘sgan qismini ko‘rsatib, u quyidagicha
aniqlanadi, ya’ni xususiy kapital rentabelligi koeffitsienti bilan jami investitsiyalar
orasidagi farq koeffitsienti olinadi. Kelib chiqqan natija qanchalik yuqori bo‘lsa
korxonaning xususiy kapitalini shunchalik o‘sganligini beradi.
Bir aksiya uchun daromadni h
isobot yilida olingan foydani chiqarilgan
aksiyalar soniga bo‘lish bilan aniqlanadi.

---

47
Qarz va xususiy kapital o‘rtasidagi nisbat koeffitsienti.
Bunda uzoq va qisqa muddatli qarz mablag‘larini o‘z mablag‘lari
manbaiga bo‘lib topamiz. Bunday nisbatlar har bir davr uchun aniqlanadi.
Agarda hisobot yili boshidagi aniqlangan koeffitsient yil oxiriga nisbatan
katta bo‘lsa A
1
>A
2
u holda korxonaning to‘lov qobiliyati oshgan bo‘ladi. Aks
holda esa korxonaning to‘lov qobiliyati pasaygan bo‘ladi.
Xususiy kapitalning jami aktivlarda tutgan ulushi koeffitsienti.
Xususiy kapital qiymatini
 Jami mablag‘lar
formulasi orqali topiladi. Bu koeffitsient qanchalik birga yaqinlashib borsa
korxonaning mustaqilligi shunchalik oshib boradi. Bizning respublikamizda
faoliyat ko‘rsatayotgan korxonalar bu koeffitsientning kamida 50% ga ega
bo‘lishlari lozim.
Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot shakliga asoslanib yil boshiga
nisbatan yil oxirida qolgan xususiy kapitalning o‘zgarishini tahlil qilish mumkin.
Tahlil natijasini quyidagi 6-jadvalda ko‘rishimiz mumkin.
5-jadval