çevrilməklə qəzetin xəbər lentinin ardıcıllığını kəsər və ingiliscə səslənən
adını doğruldardı: “breaking”, yəni kəsən.
Hərfi tərcümədə “sakit, mülayim xəbər” kimi səslənən, daha çox
“soyuq xəbər” mənasına uyğun gələn “soft news” artıq baş vermiş olay
haqqında yeni bilgilərin açıqlandığı, daha çox mənbəyə əsaslanan, olay
haqqında əvvəlki informasiyaları xatırladaraq, əsasən, “Necə ?” sualına
cavab axtaran, hisslər soyuduqdan sonra yazılmış daha geniş xəbərdir.
Tərəvəzin qiyməti 50 % qalxıb” xəbəri soyuq xəbərdir.
Aşağıdakı isti və soyuq xəbər nümunələrinə göz yetirək.
Örnək 3. Gediş haqları donduruldu. Cəsur, “Ayna”, 6 may 2006.
Dünəndən etibarən şəhərdaxili nəqliyyatda gediş haqlarının süni
şəkildə artırılması dayandırılıb. Marşrutların hərəkət etdiyi xətt "sahib"ləri
ilə Nəqliyyat Nazirliyinin nümayəndələri arasında keçirilən görüşdə bu
istiqamətdə razılıq əldə edilib.
"Ayna"ya daxil olan məlumatlara görə, bundan sonra Nəqliyyat
Nazirliyinin nümayəndələri hazırda marşrutlarda mövcud olan qanuni gediş
haqlarının gerçəkliyə cavab verib-verməməsi ilə bağlı araşdırmalar
aparacaqlar. Məhz bundan sonra qiymətin rəsmən artırılıb-artırılmaması
barədə yekun qərara gəlinəcək.
Qeyd edək ki, son vaxtlar şəhərdaxili nəqliyyatda gediş haqları
qanunsuz olaraq 500 manatdan 1000 manata, 1000 manatdan isə 1500
manata qədər artırılıb.
Örnək 4. Bir günlük bayram, yaxud “Sumqayıt blüzü”. A.Bəşirli,
“Günay”, 13 yanvar 1998.
“Əgər imkanınız olsa idi, hara səyahət edərdiniz ?” Bu sualı ingilis dili
müəllimimiz verirdi. Təxəyyülümüz coşurdu: Çin, taliya, Amerika...
Arzuların bu şirin yerində ömrünün dördüncü ilini Bakıda yaşayan və bizə
yaxından bələd olan əcnəbi yarızarafat-yarıciddi soruşurdu: “Bəs Sumqayıta
necə ?” “Pis dostlarla Amerikaya getməkdənsə, yaxşı dostlarla Sumqayıta
getmək yaxşıdır”, - cavabını verəndə ağlıma da gəlməzdi ki...
Yanvarın 9-da Sumqayıta gedəsi olduq. Özü də amerikalılarla. Bu,
pianoçu Con Fergüsonun və saksafonçu Pol Viheycin Bakıya ikinci gəlişi
idi. Onlar həyatlarında ilk dəfə qaçqınlar üçün konsert verməyi qərara
almışdılar.
Musiqiçiləri Amerikanın Azərbaycandakı səfirliyi, Danimarkanın
qaçqınlar üzrə şurası və BMT-nin Qaçqınların işi üzrə Ali Komissarlığı
dəstəkləyirdi.
Nərimanov adına mədəniyyət evinin soyuq zalı... Narahat baxışlı, bir
yerdə qərar tuta bilməyən məktəbli qaçqınlar, şən və gülərüz Con ilə Pol...
Onlar üzlərini uşaqlara tutub iddia edirdilər ki, saksafon insana ən yaxın olan
musiqi alətidir. Çünki onun səsi insanın səsinə bənzəyir. Elə bu vaxt işıqlar
sönür və Polun əlacı bircə ona qalır ki, bir melodiya çalıb dediklərini sübut
etsin. Zal canlanır. ndi Polun saksafonu insan kimi gülür. O, uşaqlardan
xahiş edir ki, ingiliscə dördə qədər sayıb, dörd dəfə saksafonu güldürsünlər.
Uşaqlar 10 dəfə sayırlar. Həyat bu balacaların sevinc və gülüş payını
əllərindən alsa da, onlar saksafonu güldürməkdə xəsislik etmirlər.
şıqlar yanır. Pol təzə dostlarını səhnəyə çağırır. Onlar konsertdən
əvvəl tanış olublar. Tar çalınır. Gerşvini Azərbaycan xalq mahnıları əvəz
edir. Con uşaqları bir-bir piano arxasına dəvət edir, indi isə hamı birlikdə
çalır. Pol bu qəribə musiqi nömrəsinin adını elan edir: “Sumqayıt blüzü”.
“Sumqayıt blüzü”. Bu blüzü ancaq Pol, Con, bir də qaçqın uşaqlar
çala bilərdilər. Yer üzündə bundan kədərli melodiya ola bilməzdi. Böyüklər
göz yaşlarını gizlətmirdilər. Kiçik ömürlərinin çoxunu qaçqınlıqda keçirən,
göz yaşına öyrəncəli bu uşaqlarsa daha çox şey görmək, daha çox şey
eşitmək arzusunda idilər. Bu, onların xoşbəxt günü idi. Bundan sevincli,
bundan kədərli blüz ola bilərdimi? Ömrünün 45 ilini müəllimlik etmiş, indi
də qaçqın məktəbində dərs deyən Cəmil müəllim Horadizdə yanıb külə
dönmüş evini bu blüzün sədaları altında bir daha xatırlayırdı. Məktəbin
soyuğundan, işıqların tez-tez keçməsindən, dörd aydan bəri pensiya
almamasından gileylənirdi. Sonra da bir bayatı çağırıb “dünyanın malı gəldi-
gedərdi”, - deyib təsəlli axtarırdı Cəmil müəllim.
Mən də təsəlli axtarıram. Salona baxıram. Füzuli, Şuşa, Qubadlı,
Zəngilan qaçqınları. “Şuşa getdi”, “Füzuli getdi” dediyimiz günləri
xatırlayıram. Azərbaycanı qarış-qarış itirirdik, amma Azərbaycan əldən getdi
demirdik. Dörd ildir ki, nə Zəngilan var, nə Füzuli, nə Şuşa, nə Qubadlı, nə
Laçın. Dörd ildir ki, qaçqınlıq var. Özü də təkcə bu salondakılar üçün yox,
hamımız üçün.
Uzaq Amerikadan Pol ilə Con gəlmişdilər. Onlar özləri ilə nə çörək,
nə dərman gətirmişdilər. Onlar buraya dünyanın ən kədərli mahnısını
çalmağa gəlmişdilər. Sən demə, ən kədərli mahnı ilə də xoşbəxt olmaq
olarmış. Sən demə, xoşbəxtlik yer üzünə amerikalı, ya azərbaycanlı, varlı, ya
kasıb, qaçqın, ya qeyri-qaçqın kimi gəlməkdə deyilmiş. Xoşbəxtlik bir-birini
anlamaqda imiş. “Sumqayıt blüzü” anlaşma idi. Onu ayrılıqda nə Pol, nə
Con, nə uşaqlar, nə də qeyri-qaçqınlar yaza bilərdilər. Bu blüzün müəllifi biz
hamımız idik. Və bu blüz bir həqiqəti pıçıldayır: “Əgər məni qələbə marşına
dəyişmək istəyirsinizsə, onun da müəllifi siz hamınız olmalısınız”, - deyirdi.
Kimin üçün yazırıq?
Dostları ilə paylaş: |