Aynur Bəşirli Aynur K
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “ nformasiya maraqlıdırmı ”
- Münaqi şəli
- Qeyri-adilik
buraxılış vərəqəsi və Abituriyent vəsiqəsini necə, harada və nə zaman almaq açıqlanır. 4. mtahana buraxılış vərəqəsi, Abituriyent vəsiqəsi, “Abituriyentin yaddaş kitabçası” barədə yararlı informasiya verilir. Sənəd qəbulu ilə bağlı bir sıra vacib suallar cavablanır. Demək, informasiyanın yararlılıq dərəcəsi yüksəkdir. 3. “ nformasiya maraqlıdırmı ?” Bu xəbəri gözləyənlər üçün birmənalı olaraq maraqlıdır. Hətta xəbəri gözləməyənlər üçün belə maraqlı məqamlar var: abituriyent vəsiqəsi xüsusi holoqramla qorunur, o və mtahana buraxılış vərəqəsi itsə, yaxud korlansa, onların dublikatları verilmir. Araşdırdığımız informasiya xəbərin dəyərlərinə cavab verir. Demək, qəzetdə ona yer ayırmaq olar. Bəzən qəzetdə oxucunun yararlanmadığı, amma ona maraqlı gələ biləcək xəbərlər də dərc olunur. Aşağıdakı misalda olduğu kimi. Örnək 2. Əkiz bacılar – biri ağ, biri qara, “GÜN səhər”, 20-28 aprel 2006, (ixtisarla). ngiltərənin Notingem şəhərində 19 yaşlı Kayli və onun 17 yaşlı əri Reminin əkiz qızları doğulub. Təbii ki, əkizlərin anadan olmasında qəribə heç nə yoxdu. Maraqlısı odur ki, uşaqların dərilərinin rəngi müxtəlifdir: qızlardan biri ağ bənizli, göy gözlü olduğu halda, onun əkiz bacısı qara qaşlı, qara gözlü əsl zənci balasıdır. Həkimlərin dediyinə görə, bu hadisə gənc valideynlərin qarışıq genlərin daşıyıcıları olması ucbatından baş verib. Belə ki onların hər ikisinin anaları ağ dərili, ataları isə zəncidir. Əkizlərdən birinə ağ dərili nənələrinin genləri qismət olub, digəri isə babalarının rəngini götürüb. Uşaqları ilk dəfə analarına göstərəndə Kayli gözlərinə inanmayıb. O indiyə kimi belə maraqlı hadisə ilə üzləşmədiyini deyib. Bu da xəbərdir. Düzdür, o, insanların həyatına, qəbul edəcəkləri qərarlara birbaşa təsir etmir. nsanlar ondan yararlanmırlar da. Amma qeyri- adi olduğu üçün onların diqqətini çəkir. Bu informasiyanın seçilərək xəbərə çevrilməsini şərtləndirən cəhət insanın təbiətidir, onun qeyri-adi hadisələrə əbədi marağıdır. Yuxarıdakı misalları ümumiləşdirərək xəbər barədə iki əsas nəticəyə gəlmək olar: • Xəbər hadisələrin normal axınını pozan, fərqli bir informasiyadır. • Xəbər insanlara öz həyatları barədə sağlam qərarlar çıxarmağa imkan verən informasiyadır. 2 Xəbərin digər elementləri Sadalanan üç təməl parametrlə yanaşı, xəbərə verilən digər tələblər aşağıdakılardır: • Təsirli – Xəbərin təsir dairəsi nə qədərdir? Yəni xəbər nə qədər insana təsir göstərə bilər? “ANS”-in “Xəbərçi”sinin hər buraxılışının ilk xəbərinin davamlı olaraq cəbhə xəttindən verilməsini şərtləndirən cəhət bu xəbərin təsir dairəsidir. • Zamanlı – Xəbər təzə olmalıdır. O, köhnəlibsə, demək, xəbərlikdən çıxıb. “Nyu York Tayms”ın sabiq redaktoru Törner Katlecin təbirincə desək, “Xəbər dünən bilmədiyin, bu günsə bildiyin hər şeydir”. • Münaqişəli – Münaqişə təkcə xəbərə deyil, istənilən ədəbi nümunəyə, istər nağıl olsun, istər dram əsəri, irəli sürülən vacib 2 Mencher M. News Reporting and Writing. USA, Brown & Benchmark, 1997. p. 58. tələblərdən biridir. Qruplar və insanlar arasında narazılıqdan, toqquşmadan bəhs edən xəbər daha çox maraq doğurur. • Yenilik – Xəbərdə mütləq təzə nəsə olmalıdır. Xəbər təkrar ola bilməz. “Azadlıq” qəzetinin əməkdaşı Mirzə Sakit Bayıl həbsxanasına köçürülüb” xəbərində yeni olan Mirzə Sakitin həbsi deyil, onun Bayıl həbsxanasına köçürülməsidir. • Qeyri-adilik – Gündəlik yaşam tərzini, cəmiyyətin qəbul etdiyi normaları, yazılmış və yazılmamış qanunları pozan bir hadisə. Məsələn, paytaxtın mərkəzində göydələn ucaltmaq üçün qədim yaşayış binalarından biri sökülür. Bu binadan köçürülən sakinlərdən biri kompensasiyanın az olması barədə məhkəməyə iddia ərizəsi verir və onun iddiası təmin edilir. • Sanballı – Xəbəri xəbər edən insanlar, özü də məşhur insanlardır. Adi insanlar deyil, məhz məşhurlar xəbərin çəkisini artırır. Bir sözlə, xəbərin çəkisi insanların çəkisi ilə düz mütənasibdir. Məsələn, paytaxt küçələrində natəmizlik, polietilen torbaların uçuşması adi sakinlər üçün adi hadisəyə çevrildiyi halda, Prezident lham Əliyev: “Özüm gedirəm, vəziyyətlə tanış oluram və bəzi hallarda görürəm ki, ora zibilxana, bura zibilxana, magistral yolların sağında, solunda polietilen torbalar. Bu, dəhşətli bir mənzərədir”, - deyəndə bu, xəbərə çevrilir. 3 • Dövrilik – Barəsində zaman-zaman danışılan, xəbər dövriyyəsindən çıxmayan xəbərlər. Onlar haqqında hər gün danışılmasa da, mövzu vaxtaşırı yada salınır. Məsələn, ermənilərin işğal olunmuş ərazilərdə törətdikləri cinayətlər. Atəşkəsdən sonrakı dövrdə tarixi abidələrin məhvi, bu ərazinin narkotiklərin yetişdirildiyi zonaya və mütəşəkkil 3 Gün (səhər) , 8-14 iyul, 2006-cı il. M. Qasxanlı. Konsul olayı niyə indi? Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|