Maliyyə Hesabatları 2007
AZƏRBAYCAN
BEYNƏLXALQ BANKI
101
31. Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi (davamı)
31 dekabr 2006-cı il tarixinə qrupun konsolidasiya edilmiş aktiv və passivlərinin coğrafi təhlili aşağıda göstərilir:
Min Azərbaycan Manatı ilə
Azərbaycan
Respublikası
İƏİT-yə üzv olan
ölkələr
İƏİT-yə üzv
olmayan ölkələr
Cəmi
Aktivlər
Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri
412,814
25,389
19,179
457,382
Milli/Mərkəzi banklarda yerləşdirilmiş
məcburi ehtiyatlar
112,600
-
2,854
115,454
digər banklardan alınacaq vəsaitlər
92,451
11,485
31,504
135,440
Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar
919,096
-
119,320
1,038,416
digər maliyyə və sığorta aktivləri
6,271
-
-
6,271
Cəmi
maliyyə aktivləri
1,543,232
36,874
172,857
1,752,963
Qeyri-maliyyə aktivləri
82,760
262
11,447
94,469
Cəmi aktivlər
1,625,992
37,136
184,304
1,847,432
Passivlər
digər banklara ödəniləcək vəsaitlər
1,860
141,169
30,351
173,380
Müştəri hesabları
1,282,584
-
21,592
1,304,176
buraxılmış borc qiymətli kağızları
40,969
-
-
40,969
borc
götürülmüş digər vəsaitlər
-
130,111
3,771
133,882
digər maliyyə və sığorta passivləri
29,285
-
-
29,285
Cəmi maliyyə passivləri
1,354,698
271,280
55,714
1,681,692
Qeyri-maliyyə passivləri
22,645
857
1,000
24,502
Cəmi passivlər
1,377,343
272,137
56,714
1,706,194
Balans
üzrə xalis mövqe
248,649
(235,001)
127,590
141,238
Kreditlərlə bağlı öhdəliklər
35,842
393,086
342,965
771,893
Digər risk konsentrasiyaları. risk konsentrasiyalarının idarə edilməsi prosesi çərçivəsində rəhbərlik, kredit riski üzrə konsentrasiyalara ArMb-nin müəyyən etdiyi
aşağıdakı limitlər əsasında nəzarət edir:
Kredit üzrə təminatın ədalətli dəyəri bu kreditin balans dəyərindən artıq olan kreditlərin məcmu məbləği ArMb-nin təlimatlarına uyğun hesablanmış məcmu
•
kapitalın 25%-dən çox olmamalıdır;
Kredit üzrə təminatın ədalətli dəyəri bu kreditin balans dəyərindən az olan kreditlərin məcmu məbləği ArMb-nin təlimatlarına uyğun hesablanmış məcmu
•
kapitalın 10%-dən çox olmamalıdır; və
İri kreditlərin (balans dəyəri 1 milyon AZn və yuxarı olan kreditlər) məcmu məbləği bankın ArMb-nin təlimatlarına uyğun hesablanmış məcmu kapitalının 8
•
mislindən çox olmamalıdır.
bMHs-ə uyğun maliyyə hesabatlarının hazırlanması
məqsədilə, qrup, verilmiş kreditlərin ümumi məbləği xalis aktivlərin 10%-dən yuxarı olan borcalanlar haqqında
məlumatları əks etdirən hesabatlara əsasən kredit riski üzrə konsentrasiyaya nəzarət edir. qrup hər hansı bu cür konsentrasiyalar haqqında məlumatı konsolidasiya
edilmiş maliyyə hesabatlarında müvafiq qeydlərdə açıqlayır.
102
31. Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi (davamı)
Likvidlik riski. likvidlik riski qrupun maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirməsi zamanı çətinliklərlə üzləşəcəyi riskdir. buraya depozitlərin geri götürülməsi tələblərinə
cavab vermək və faktiki olaraq ödəmə vaxtı çatmış maliyyə alətləri ilə üzrə digər maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün kifayət qədər vəsaitlərin mövcud
olması aiddir. likvidlik riski aktivlər üzrə əməliyyatların yerinə yetirilmə müddətinin passivlər üzrə əməliyyatların ödəmə müddətləri ilə uzlaşmadığı
hallarda ortaya
çıxır. bankın rəhbərliyinin fikrincə aktiv və passivlərin ödəmə müddətlərinin və faiz dərəcələrinin uyğunluğu və/və ya nəzarət olunan uyğunsuzluğu maliyyə
təşkilatlarının idarə olunması üçün əsas amillərdir.
likvidlik risklərinin idarə edilməsi məqsədilə, qrup aktiv/passivlərin idarə edilməsi prosesi çərçivəsində müştərilərin və bankların əməliyyatları üzrə gözlənilən
gələcək pul vəsaitlərinin hərəkətinə hər gün nəzarət edir. depozitlərin geri götürülməsi tələblərinə cavab vermək və həmçinin
normal və gərgin vəziyyətdə
depozitlərin ödənilməsini təmin etmək üçün İdarə Heyəti və Müşahidə şurası banklararası və digər borc vəsaitlərinin minimum səviyyəsi üzrə və ödəmə müddəti
başa çatan vəsaitlərin minimum səviyyəsi üzrə limitlər müəyyən edir. onlar həmçinin passiv bazasının diversifikasiya riski üzrə parametrlər müəyyən edir.
ArMb minimum likvidlik səviyyəsini müəyyən etmişdir. bundan əlavə, beynəlxalq maliyyə təşkilatları ilə qrup arasında bağlanmış kredit sazişlərində minimum
likvidlik tələbləri nəzərdə tutulur. 31 dekabr 2007-ci il tarixinə rəhbərlik hesab edir ki, qrup bu tələblərə riayət etmişdir.
qrupun likvidlik siyasəti aşağıdakılardan ibarətdir:
Pul vəsaitləri hərəkətinin proqnozlaşdırılması və müxtəlif vaxt çərçivələrində likvidliyin təmin edilməsi üçün lazımi likvid aktivlərin səviyyəsinin saxlanması;
•
qrupun strateji məqsədlərinə uyğun maliyyə planının hazırlanması;
•
Müxtəlif maliyyələşdirmə mənbələrinin saxlanması
və beləliklə, qrupun ölkədaxili və xarici mənbələrdən borc almaq imkanlarının artırılması;
•
yüksək likvidli və yüksək keyfiyyətli aktivlərin saxlanması;
•
Məhsul bazasının vaxt çərçivələrində mövcud maliyyələşdirmə mənbələrinə uyğunlaşdırılması;
•
yerli qanunvericilik tələblərinə uyğun olaraq likvidlik əmsallarına gündəlik monitorinq; və
•
Aktiv və passivlər strukturunun vaxt çərçivələrinədək daimi monitorinqi.
•
qrupun Maliyyə Menecmenti departamentinin funksiyaları aşağıdakılardır:
ArMb-nin likvidlik tələbləri və həmçinin xarici maliyyələşdirmə mənbələri ilə sazişlərdəki likvidlik ilə bağlı xüsusi şərtlərə uyğunluq;
•
rəhbərliyə gündəlik hesabatlar, o cümlədən əsas valyutalarda (AZn, Abş dolları, Avro) pul vəsaitlərinin hərəkəti ilə bağlı proqnozların
səviyyəsi, pul
•
vəsaitlərinin mövqeləri, balansdakı dəyişikliklər haqqında rəhbərliyə hesabatların hazırlanması;
likvid aktivlərin səviyyəsinə daimi nəzarət/monitorinq;
•
depozit və digər passivlərin konsentrasiyaları üzrə monitorinq; və
•
Gərgin vəziyyətlərdə likvidliyin təmin edilməsi üçün pul vəsaitlərinin ani artımı üzrə planın tərtib edilməsi.
•
APİK, qrupun konsolidasiya edilmiş likvidlik mövqeyinin Maliyyə Menecmenti departamenti tərəfindən düzgün şəkildə idarə edilməsini təmin edir. likvidlik
mövqeləri və onların idarə edilməsi ilə bağlı qərarlar İdarə Heyəti tərəfindən qəbul olunur. Maliyyələşdirmə Planları Müşahidə şurası tərəfindən təsdiqlənir.