Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
328
- Rəqabət üstünlüyü; - Xarici investisiyanın cəlb olunması; - Məhsuldarlıq artımı; - Texnoloji asılılığın azaldılması. Rəqabət – bazarda çıxış eləyən müəssisələr arasında qarşılıqlı fəaliyyət, qarşılıqlı əlaqə və mübarizənin iqtisadı prosesi kimi öz məhsulunun satışı üçün əlverişli imkanların yaradılması, istehlakçıların tələbatının təmin olunmsası və daha çox gəlirin əldə olunması məqsədinı daşıyır. Rəqabətdə olan firmaların fəaliyyətlərinin tədqiq olunması üç mərhələli sistemli tədqiqatdan ibarətdir: - fəaliyyətdə olan və potensial rəqiblərin müəyyən olunması; - rəqiblərin fəaliyyətlərinin, məqsəd və strategiya göstəricilərinin təhlili; - rəqiblərin fəaliyyətlərinin güclü və zəif tərəflərinin müəyyən olunması. Rəqabət qabiliyyətinin idarə olunması – məlumatın daima təkmilləşdirilməsi, mütəmadi olaraq onun yeni satış kanallarının, yeni alıcı qruplarının axtarılması, servis xidmətinin, reklamın yaxşılaşdırılması üzrə
tədbirlər məcmusudur. NEFTQAZÇIXARMA MÜƏSSİSƏLƏRİNDƏ İSTİSMAR XƏRCLƏRİNİN İQTİSADİ-RİYAZİ MODELLƏRLƏ QİMƏTLƏNDİRİLMƏSİ. Tələbə:
Elmi rəhbər: Abbasova Şölə Vahid qızı dos.İsayev K.H. VI kurs, qrup 715.4 Bazar münasibətləri şəraitində müəssiənin istehsal etdiyi əmtəənin miqdarı onun istehsal xərcləri səviyyəsindən bilavasitə asılıdır. Məlumdur ki, istehsal xərcləri məhsulun maya dəyərini təyin edir, pul ifadəsində məhsul vahidinə və istehsal edilən bütün məhsula hesablanmış bütün növ material 329
və əmək haqqına çəkilən xərcləri ifadə edir. Məhsulun maya dəyəri obyektiv fəaliyyətdə olan iqtisadi kateqoriya kimi nəzəri məzmuna malikdir və müəssənin mənfəətlə işləməsi, istehsal səmərəliliyinin yüksəldilməsi üçün onun aşağı salınması çox vacib şərtlərdəndir. Son zamanlar respublikanın neftqazçıxarma müəssisələrində neft hasilatını səciyyələndirən texniki-iqtisadi göstəricilərin pisləşməsi tendensiyası müşahidə olunur. Bu, bir tərəfdən uzun illər istismar edilən neft yataqlarında ehtiyatın azalması meyli bunula da cari hasilatın azalması ilə izah edilirsə, digər tərəfdən hasilatın sabitləşdirilməsi və artırılmasına yönəldilmiş tədbirlərə sərf edilən xərclərin artması ilə izah olunur. Bu neft yataqlarının işlənməsi hər şeydən əvvəl ehtiyatların mənimsənilməsi, məhsulun sulaşma faizinin artması, hasilatın təcrübi olaraq mexanikləşdirilmiş üsulla yerinə yetirilməsi ilə fərqlənirlər. Yuxarıda adları çəkilən amillərin fəliyyəti ilə hasil edici quyuların debiti kəskin azalmış, lakin buna baxmayaraq bu yataqlardan alınan hailat həcmi ümumi hasilat həcmində böyük xüsusi çəkiyə malik olaraq qalır. Bütün bunlar həmin yataqların işlənməsinin səmərəliliyinin artırılmasını neftçilər qarşısında günün vacib məsələsi kimi qoyur. Bu problemin mühüm istiqamətlərindən biri neft hasilatı maya dəyərinin dəyişmə tendensiyasının, onun səviyyəsini müəyyən edən amillərin müəyyən edilməsi, neft yataqlarının işlənməsi səmərəliliyinin artırılması üçün istehsal xərclərinin aşağı salınması ehtiyatlarının müəyyən
edilməsindən ibarətdir. Müasir dövrdə neftqazçıxarma müəssisələrində istismar xərclərinin hesablabnmasında iqtisadi-riyazi modellərdən istifadə olunur.
330
FORMALAŞMASI Magistr:
Əhmədov Anar Sahəddin oğlu dos. Zeynalova S.C II kurs, qrup A7116
Dayanıqlı iqtisadi inkişaf konsepsiyasının formalaşma mənbəsi “Davamlı İnkişaf” fikrinin,düşüncəsinin və nəhayət tarixi,siyasi-iqtisadi proseslər nəticəsində konsepsiyasının yaranması ilə bağlıdır. Dayanıqlı iqtisadi inkişaf ilk dəfə olaraq əsaslı surətdə və ciddi şəkildə İtaliya biznesmeni və alimi A.Peççei tərəfindən 1968-ci ildə yaradılan “Roma klubu”-nun məruzələrində araşdırılmağa başlanmışdır.Həmin klubun fəal üzvləri olan ABŞ-ın Massaçuset Texnologiya İnstitutunun professor C.Forester , R.Medouz, M.Meşaroviç və E.Pestelin müvafiq olaraq “Dünya dinamikası”, “Artım həddi”, “Bəşəriyyət yol ayrıcında” kitab və məqalələrində planet miqyasında əhali artımı, ərzaq problem, təbii və ətraf mühitin çirklənməsi, bərpa olunmayan təbii sərvətlərdən istifadənin həddinin keçməsi,capital qoyuluşu,vəs məsələlərin həmçinin cəmiyyət və yoxsullarla varlılar arasında get-gedə uçuruma çevrilən dərinləşən və daha da ziddiyyətli xarakter alan münasibətlərin problemə çevrilməsi beynəlxalq arenada alimlərin diqqətinə çatdırılmış və
ətraflı şərh
olunmuşdur.Davamlı inkişaf anlayışı öz ətraflı və geniş şərhini 1987-ci ildə Q.X.Brutlandın rəhbərlik etdiyi BMT-nin “Ətraf Mühit və İnkişaf” Komissiyasının hazırladığı ”Bizim ümumi gələcəyimiz” adlı məruzədə tapmışdır. BMT-nin təşəbbüsü ilə 1992-ci il 13-14 iyunda Brazilyanın Rio-de Janeyro şəhərində “Ətraf mühit və Davamlı İnkişaf” üzrə keçirilən Beynəlxalq konfrasında “XXI əsrin gündəliyi” və “Rio Bəyannaməsi” qəbul edilməklə,Davamlı inkişafın əsas müddəaları və strateji istiqamətləri bu sənədlərdə daha geniş və ətraflı əks etdirildi.Qeyd etmək lazımdır Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|