Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti



Yüklə 3,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə103/151
tarix07.04.2018
ölçüsü3,74 Mb.
#36496
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   151

325 

 

Məsələ 



aşağıdakı  funksionalı  minimallaşdırmaqla 

]

,



[

0

f



s

x

x

x



l

s

,...,


2

,

1



  yüklənmə  nöqtələrinin  yerlərinin 

bərpasından ibarətdir: 

)

(



))

(

),



(

(

)



(

1

2



0

1

0



x

dx

x

u

x

u

f

x

J

f

x

x





 



(3) 

İşdə  yüklənmiş  nöqtələrin  yerlərin  təyini  üçün  birinci 

tərtib  optimallaşdırma  üsulunun  tətbiqi  ilə  məsələnin  ədəi  həll 

üsulu  təklif    olunmuşdur.  Test  nümunələr  əsasında  ədədi 

eksperimentlər aparılmış və alınan nəticələr analiz edilmişdir.  

 

İNTEQRAL HOLL ÇEVİRİCİSİ ƏSASINDA  



NEFT AVADANLIĞI HİSSƏLƏRİNİN 

DEFEKTOSKOPİYASI 

 

Tələbə:                                                     Elmi rəhbər 

Ələkbərov Abbas Mehman oğlu              dos.R.Ə.Zeynalov 

IV kurs, qrup 619.4 

 

Defektoskopiya  nəzarəti  texniki  qurğuların  texniki  və 



iqtisadi  göstəricilərini  yüksəltmək  üçün  onlarda  tətbiq  olunan 

ilkin  informasiya  çeviricilərinin  inteqral  yığımıdır.Onların 

tətbiq  olunmalarının  böyük  əhəmiyyəti  vardır.İnteqral  yığımlı 

vericilər  əsasında  qurulmuş  ilkin  infirmasiya  çeviricilərin 

mürəkkəb  konfiqurasiyalı  hissələrində  kiçik  həndəsi  ölçülərdə 

mikroçatların aşkar edilməsi zamanı tətəbiq edilə bilər.Maqnit 

sahasinin  inteqral  vericilərində  əsasən  Holl  effektindən  geniş 

istifadə olunur.

           Holl çevircisi - iş prinsipi Holl effektinə 

əsaslanan, maqnit sahəsinin induksiyasını ölçmək üçün istifadə 

olunan  texniki  cihazdır.Çevirici  element  Holl  gərginliyin 

maqnit  sahəsindən  xətti  asılığı  olan  yarımkeçiricidən 

düzəldirilir

.

Holl hadisəsinin mahiyyəti aşağıdakılardan ibrətdir. 



Əgər  elektrik  keçirən  materialdan  hazırlanmış  lövhəni 

müəyyən  maqnit  induksiyalı  maqnit  sahəsində  yerləşdirsək, 




326 

 

onda maqnit sahəsinə və cərəyana perpendukliyar olan elektrik 



hərəkət  qüvvəsi  yaranacaqdır.Maqnit  sahəsində  hərəkət  edən 

cərəyan  daşıyıcılarına  Lorens  qüvvəsi  təsir  edir.Bu  qüvvə 

elektronların  hərəkət  trayektoriyasını  əyərək  dəyişdirmiş 

olur.Lövhənin əks tinlərində Holl e.h.q-i adlanan e.h.q yaranır. 

Bu Holl e.h.q lövhədən axan cərəyanla lövhəyə perpendukliyar 

təsir edən maqnit induksiyasının hasilinə mütənasib olur.         

                                 E

n

=



 

   


 

 

Holl  lövhəsinin  çıxış  e.h.q-si  yükdaşıyıcıların 



sıxlığından  aslı  olur.Holl  e.h.q  lövhənin  materialının  yük 

daşıyıcılarının sıxlığı azaldıqca yüksəlməsi baş verir.Bir qayda 

olaraq  Si  yarımkeçirici  materialından  hazırlanan  kristallar 

tenzorezistiv  effektə  malik  olurlar.Bu  effektin  alınmasına  əsas 

səbəb  onun  elektrik  müqavimətinin  mexaniki  gərginliklər 

olduqda  dəyişməsidir.Holl  vericisi  əsasında  defektoskopiya 

ilkin  informasiya  çeviricisi  işlədikdə  bu  effektin  təsirini 

azaltmaq  lazım  gəlir.Neftmaşınqayırma  defektoskopiyasında 

qarşıda  duran  əsas  texniki  məsələlərdən  biri  də    mürəkkəb 

konfiqurasiyalı  hissələrdə  kiçik  sahələrdə  mikroçatlar,  daxili 

boşluqlar  və  mühafizə  örtüklərinin  qalınlığının  buraxılabilən 

normalara  uyğun  gəlməməsi  kimi  deffektlərin  aşkarlanması 

işləridir.  Bu  məsələnin  müəyyən  qədər  öhtəsindən  kiçik  

həndəsi  ölçülü  ilkin  informasiya  çevricisinin  yaradılması  ilə 

həll  etmək  olar.  Bu  baxımdan  inteqral  yığım  texnologiyası 

əsasında  hazırlanmış  inteqral  holl  vericilərinin  öyrənilməsi  və 

onun  maşınqayırma  defektoskopiyasında  tətbiqi  böyük 

əhəmiyyət kəsb edir. 

 

 

 



 


327 

 

“İQTİSADİYYAT VƏ MENECMENT” 



BÖLMƏSİ 

SƏNAYE MÜƏSSISƏLƏRINƏ TƏTBIQ OLUNAN 

YENILIKLƏRIN RƏQABƏT QABILIYYƏTINƏ TƏSIRI 

Magistr: 

 

 

 



          Elmi rəhbər 

Abbaslı Osman Gündüz oğlu 

          b/m Novruzov A.Ə. 

II kurs, qrup A7216 

 

Hazırda  ölkə  iqtisadiyyatlarının  məhsuldarlıq  səviyyəsi 



və istehsal quruluşu sabit iqtisadi inkişafı təmin etmək və rifah 

halını  yüksəltmək  baxımından  böyük  əhəmiyyət  kəsb  edir. 

Məhsul və xidmət çeşidinin getdikcə artdığı bir dövrdə bazarda 

fərq  yaratmaq,  yeni  məhsullar  hazırlamaq  və  bu  rəqabətdə  bir 

addım  önə  keçmək  məqsədilə  şirkətlərin  araşdırma  və  inkişaf 

etdirmə  fəaliyyətlərinə  yönəlməsi  tendensiyası  müşahidə 

olunur. 

Müəssisənin həyata keçirdiyi araşdırma və tədqiqat işləri 

onun  innovasiya  fəaliyyətinin  əsasını  təşkil  edir.  Müəssisənin 

innovasiya  fəaliyyəti  məhsulların  keyfiyyətinin  və  texniki 

səviyyəsinin yüksəldilməsinə, məhsul çeşidlərinin artmasına və 

yenilənməsinə  şərait  yaradaraq  onun  kommersiya  nəticələrinə 

əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. 

Ölkələrin  araşdırma  və  inkişaf  etdirmə  xərclərinin 

məbləği  ilə  onların  iqtisadi  inkişafı,  rəqabətqabiliyyətlilik 

səviyyəsi  və  gəlirləri  arasında  böyük  əlaqə  vardır.  Ölkənin 

araşdırma  xərclərinin  həcminə  təsir  edən  edən  faktorlara 

ölkənin inkişaf səviyyəsi, iqtisadiyyatın və sənayenin strukturu, 

ölkədə olan böyük şirkətlərin sayı, texniki personalın hazırlılıq 

səviyyəsi,  ölkənin  elm  və  texnoloji  infrastrukturu,  xarici 

bazarlara çıxma imkanları, bu sahəyə olan dövlət dəstəklərinin 

həcmi  və  s.  aid  etmək  olar.  Belə  fəaliyyətlərə  çəkilən  xərclər 

ölkə iqtisadiyyatına bir sıra üstünlüklər qazandırır:  



Yüklə 3,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   151




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə