84
нефтеотдачи.
Анализ результатов полученных экспериментов на
площадной закачке горячей воды (при различных
температурах) в пласт, содержащий высоковязкие
неньютоновские нефти, показывают, что рост температуры
закачиваемой воды приводит к повышению нефтеотдачи
пласта, уменьшению объёма закачиваемой воды и
продолжительности процесса.
DƏRİN SULARDA MAİLİ İSTİQAMƏTLƏNDİRİLMİŞ
VƏ ÜFÜQİ QUYULARIN QAZILMASININ BƏZİ
XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Tələbə: Elmi rəhbər:
Ibrahimova Amanə Azər qızı dos.R.S.İbrahimov
IV kurs, qrup 235.4
Məlumdur ki, dərin sularda maili istiqamətləndirilmiş və
üfüqi quyuların qazılmasının, quyuağzı avadanlığın və digər
işlərin bəzi xüsusiyyətləri var.
Quyu
profilinin
düzgün
seçilməsi
maili
istiqamətləndirilmiş və üfüqi qazımada böyük əhəmiyyətə
malikdir, hansını ki, elə seçmək lazımdır ki, onun
uzunmüddətli və qəzasız istismarını təmin edərək, minimal
vaxt və vəsait xərclərində hər hansı bir mürəkkəbləşmə
olmadan onu layihə dərinliyinə çatdırmaq mümkün olsun.
Profilin
tipinin
seçilməsi,
quyuların
qazılması
şəraitlərinin, yatağın geoloji kəsilişini əmələ gətirən süxurların
möhkəmlik xarakteristikalarının, istifadə edilən QKAH-lar
üçün xarakterik olan əylmələrin qanunauyğunluqlarının,
quyuların istismarı zamanı tətbiq edilən üsulları və texniki
vasitələrin nəzərə alınması ilə həyata keçirilir.
Təcrübənin göstərdiyi kimi, qeyd edilən quyuların
qazılması yeni neft və qaz yataqlarının mənimsənilməsini
85
sürətləndirir, layın debitini və neft verməsini artırır, kapital
qoyuluşunu azaldır, quyuların xidmət və təmirini yüngülləşdirir
və sadələşdirir.
Stasionar özüllərdən quyuların qazılması təcrübəsinin
əsas xüsusiyyətlərindən biri, hətta dənizin nisbətən kiçik
dərinliklərində istiqamətləndiricinin yerinin qazılması və onun
buraxılmasıdır ki, bu da bəzən mürəkkəbləşmələrə gətirir,
hansıların ki, səbəbi baltanın quyudibinə çatdırılmamasıdır,
həmçinin konduktorun, suyun dövranının olmaması, dəniz
suyunun yuyub aparması və s.
Dəniz və quru şəraitlərində qazımanın funksiyaları bütövlükdə
ekvivalentdir. Lakin, yuxarı (sualtı) hissədə quyuların
konstruksiyası ilə, quyunun lüləsinin qazılması ilə avadanlıqla
və quyuağzının tullanışa qurğuları ilə, konservasiya ilə və s.
bağlı olan bir sıra xüsusiyyətlər vardır. Bütövlükdə dənizdə
quyuların qazıma prosesinə təbii, texniki və texnoloji faktorlar
təsir edir. İşlərin təşkil edilməsini, texnikanın konstruktiv
sınanmasını, onun dəyərini, qazımanın geoloji informativliyini
və s. təyin edən təbii amillər ən böyük təsir göstərir.
Hidrometeoroloji şəraitlər dənizin dalğalanması ilə, onun
buz və temperatur rejimləri ilə, suyun səviyyəsinin dəyişmələri
ilə (qabarmalar-çəkilmələr, düşmələr-qalxmalar) və onun axın
sürəti ilə, görünmə dərəcəsi ilə (dumanlar, aşağı buludluluq,
çovğunlar, yağıntılar) xarakterizə olunur.
QAZIMA KƏMƏRININ VƏ QORUYUCU BORULARIN
TUTULMASINA QARŞI MÜBARIZƏ
Tələbə: Elmi rəhbər:
İbrahimzadə Şüküfə Mənsur qızı b/m ŞirinovM.M.
IV kurs, qrup 233.4
Qazıma kəmərinin və qoruyucu boruların tutulması
86
qazımada ən geniş yayılmış ağır və bəzən aradan qaldırılması
çox zəhmət və vəsait tələb edən mürəkkəbləşmələrdən biridir.
Qazıma borularının tutulması novların əmələ gəlməsi (nov olan
sahədə
tutulma),
təzyiq
düşgüsündən
(diferensiyal
tutulma),quyu lüləsinin daralmış hissələrində, quyu divarının
uçulmasından, salnikyaranmadan və s. baş verir .
Borunun tutulmasının iki əsas tipi məlumdur: mexaniki və
diferensial .
Mexaniki tutulma əsasən qazıma kəmərinin mexaniki
tutulmasının üç əsas səbəbi var: maneə, tıxac yaranması və
quyu lüləsinin həndəsi forması.
Diferensial tutulma boru hərəkətsiz və ya çox kiçik
sürətlə hərəkət etdikdə baş verir. Onun səbəbi -- hidroststik
təzyiqin yüksək olması, qazıma məhlulunun şirələdiyi səthin
qalın olması, qazıma məhlulunun sıxlığının yüksək olması
həmçinində qazıma məhlulunun tərkibində bərk hissəciklərin
həddən çox olmasıdır.
Qazıma təcrübəsində qazıma və qoruyucu kəmərləri azad
etmək üçün bir sıra üsullar tətbiq edilir. Böyük olmayan
tutulmaları, əsasən, qazıma kəmərinin çoxlu sayda bir-birini
əvəz edən endirilməsi və qaldırılması, neft vannasının
qoyulması və rotor vasitəsilə döndərilməsi yolu ilə aradan
qaldırılmasıdır. Qazıma kəmərinin endirilməsi və qaldırılması
zamanı boruya tətbiq edilən qüvvə kəmərin öz çəkisindən bir
az çox ola bilər və borunun, həmçinin də tal sisteminin
möhkəmliyi ilə məhdudlaşdırılır. Ona görə də qazıma
kəmərinin çoxlu sayda bir-birini əvəz edən endirilməsi və
qaldırılmasından əvvəl vışkanın, tal sisteminin, bucurqadın
vəziyyəti və möhkəmliyi, həmçinin çəki indiqatorunun
vəziyyəti də yoxlanılmalıdır. Əgər bu zaman alətin tutulmanı
ləğv etmək mümkün olmasa , ondan sonra görüləcək işlər
tutulmanın növündən asılı olacaqdır. Belə ki, təzyiq düşküsü
nəticəsində baş verən tutulmalar, əsasən, maye vannaları (neft,
su, turşulu məhlul və qələvi) tətbiq etməklə azad edirlər.
Dostları ilə paylaş: |