Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- PVX MİKSER QURĞUSUNUN AVTOMATİK İDARƏ OLUNMASI
- İES-İN QİSMƏN YÜKLƏNMƏ REJİMLƏRİNDƏ ENERGETİK QURĞULARIN EFFEKTİVLİYİNİN ARTIRILMASI ÜSULLARI
275
Mingəçevir Su Elektrik Stansiyası və digərlərini qeyd etmək olar. Hər stansiyanın özünə uyğun istehsal elədiyi güc var. Əvvəlki illərə baxsaq istehsal olunan enerjinin miqdarının artdığını görə bilərik. 2016-cı ildə ölkə üzrə istehsal olunan elektrik enerjisinin miqdarı təxminən 23.07 milyard kVt saat olmuşdur. 2015-ci ildə istehsal olunan elektrik enerjisinə baxsaq görərik ki, 0.8 faiz artım var.Məlumdur ki, elektrik stansiyasının gücünün artması onun işlədicilərinin sayından və gücündən asılıdır. Əgər Azərbaycanın elektrik stansiyalarında elektrik enerji tələbatçılarının güclərinin artmasından asılı olaraq elektrik stansiyalarının istehsal elədiyi aktiv və reaktiv güclərin dəyişməsinin statistikasına baxsaq görərik ki, güc artımı xaotik şəkildə müxtəlif illərdə müxtəlif qiymətlər almışdır. Eyni zamanda Bakı şəhərinin də elektrik enerjisinə olan tələbatının son illərdə 3-4 faiz artdığını qeyd etmək olar. Həmin dəyişməyə uyğun olaraq sistemli şəkildə elektrik stansiyasının yaxın gələcəkdəki istehsal edəcəyi gücün miqdarını tapmaq olar. Təqdim olunan işdə əsas məqsəd Bakı şəhərinin elektrik təchizat sxeminin (enerji artımının riyazi modelini qurmağla) xaotik və sistemli böyümə şəraitində necə işləməsini müəyyən etməkdən ibarətdir.
Magistr:
Elmi rəhbər: Nurullayev Şəmsi Rövşən oğlu dos. Xanəhmədova S.Ə. II kurs, qrup A5226
Məlum olduğu kimi, müasir dövrümüzdə gündəlik həyatımızda istifadə olunan plastik materiallar ətraf mühitə, təzyiqə, suya və digər təsirlərə məruz qalır. Bu materialların
276
tətbiq sahələrindən asılı olaraq onların müxtəlif təsirlərə davam gətirməsi vacib məsələlərdən biri hesab edilir. Fərqli rənglərdə olan plastik xammaddə hazırlanarkən içərisinə müxtəlif qatqısı olan maddələrin əlavə olunması tələb olunur. Burada ən önəmli olan məsələ plastik materialın hazırlanmasında xammal kimi istifadə olunan Poli-Vinil-Xloridin (PVX) (PVC - Poly Vinil Chloride) digər qatqi maddələri ilə qarışdırılmasıdır. Qarışdırmada məqsəd qatqı maddələrinin plastik içərisində bərabər paylanmasını təmin etməkdir. Əks halda hazırlanan maddənin bir hissəsi sərt tərkibli olduğu halda, onun digər hissəsi isə elastiki tərkibli alınır, bundan əlavə həm də plastik məhsulda rəng qatışıqlığının yaranır [1, 2, 3]. Bu səbəbdən qeyd olunan tipli maddələrin istehsalında PVX mikser qurğusuna böyük tələbat yaranır. Təqdim olunana işin məqsədi və yeniliyi PVX mikser qurğularında Proqramlaşdırılan Məntiq Kontrollerlərindən - PMK istifadə olunmaqla istehsal prosesinin yüksəldilməsindən ibarətdir. Bundan əlavə PMK-nın tətbiqi ilə istehsal prosesin yerinə yetirirlməsi zamanı qəza baş verən hallarda yaranan problemlərin qısa müddət ərzində qaldırılmasını təmin edəcək. Bu məqsədlə xüsusi tərtib edilmiş proqramların tərtibi texnoloji prosesin icrası zamanı qəza hadisəsi haqqında məlumatın verilməsi, onun qeydə alınması, sistemdəki mühafizə qurğularının və siqnalizasiyanın dərhal işə düşməsi, qəzanın yerinin dəqiqləşdirilməsi, həmin qurğrunun işinin dayandırılması və bu kimi bir çox problemlərin qısa müddət ərzində operativ olaraq həllinini təmin edir.
277
ENERGETİK QURĞULARIN EFFEKTİVLİYİNİN ARTIRILMASI ÜSULLARI Magistr: Elmi rəhbər: Ömərov Eldar Ramiz oğlu dos.C.P.Məmmədova II kurs, qrup A5316
Ölkəmizdə istehsal olunan elektrik enerjisinin təqribən 85-90%-i istilik elektrik stansiyalarında (İES) istehsal olunur ki, buna da ildə milyon tonlarla üzvi yanacaq sərf olunur. Göründüyü kimi ölkəmizin enerji sistemində istehsal olunan elektrik enerjinin maya dəyərini azaltmaq üçün əsas vəzifə istilik elektrik stansiyalarının (İES) istismar göstəricilərini yaxşılaşdırmaqdır. Belə ki,istehsal olunan elektrik enerjisinin maya dəyərinin təqribən 85-90%-i yanacaq təşkiledicisinə aiddir. Son illərdə dünyanın digər ölkələrində olduğu kimi, ölkəmizin enerji sistemində də yükün tənzimlənməsi prosesində böyük güclü enerji bloklarından istifadə olunur. Belə ki, enerji sistemində bazis yüklərində işləmək üçün gücü N e =333 MVt olan bloklar sistemdə yükün tənzimlənməsində iştirak edir və bu zaman bloklar qismən yüklənmə rejimlərində istismar edilirlər. Qismən yüklənmə rejimində energetik qurğuların həm iqtisadi səmərəliliyi, həm də etibarlılığı kifayət qədər azalır. İstismar təcrübəsi göstərmişdir ki, qismən yüklənmə rejimində N e =300 MVt olan blokların faydalılığı 11%-ə qədər azalır. Başqa sözlə şərti yanacağın xüsusi sərfi xeyli artır. Digər tərəfdən qismən yüklənmə rejimlərində buxar generatorunun qızma səthlərində hidravlik və temperatur rejimləri pozulur və nəticədə qazanda qəza halları yaranır. Bu səbəbdən Azərbaycan enerji sistemində buxar generatorlarının qızma səthlərində qəza halları baş verir və nəticədə buxar generatorlarının və ümumilikdə enerji avadanlıqlarının hazırlıq əmsalı aşağı düşür. Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|