Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- NANOSÜZÜLMƏ ÜSULU ƏSASINDA XƏZƏR DƏNİZİ SUYUNUN ŞİRİNLƏDİRİLMƏ TEXNOLOGİYASININ TƏDQİQİ
- AZƏRBAYCANIN GÖRKƏMLİ ENERGETİKA ALİMİ AĞA ƏBDÜLXALİQ OĞLU AXUNDOV
278
Qismən yüklənmə rejimlərində işləyən enerji
qurğularının effektivliyinin artırılmasında qarşıda duran əsas vəzifə onların iqtisadi səmərəliliyinin və etibarlılığının artırılmasıdır. Bu rejimdə iqtisadi səmərərliliyin artırılması üçün 2 əsas variantın tətbiqi xüsusi əhəmiyyətə malikdir: •
•
Qismən yüklənmə rejimlərində yükün bloklar arasında optimal paylanması Blokların sürüşən başlanğıc təzyiqə keçirilməsini məhdudlaşdıran əsas problem buxar generatorlarının qızma səthlərinin qeyri-hesabat rejimlərində işləməsi ehtimalıdır. Belə ki, kritikdən yüksək təzyiqdə işləyən enerji qurğuları qismən yükləmə rejimlərində sürüşən başlanğıc təzyiqlə işləyərsə qazan qurğusunun qızma səthləri kritik təzyiq ətrafı sahədə işləməli olacaq. İstismar qaydalarına əsasən isə buna yol verilməməlidir. Ona görə də ТГМП-344 ACO buxar generatorlarında təzyiqə qarşı (P=27 MPa) mühafizə mövcuddur və istənilən anda mühafizə işə düşüb bloku işdən saxlaya bilər. Qismən yüklənmə rejimlərində enerji bloklarının buxar generatorlarının qızma səthlərinin sürüşən başlanğıc təzyiqdə etibarlı işləməsi ehtimalını yoxlamaq üçün mövcud ola biləcək rejim parametrlərində boruların temperatur rejiminin təcrübi tədqiqi aktuallıq kəsb edir. Bu məqsədlə qismən yüklənmə rejimlərində energetik qurğuların effektivliyinin artırılması üsulları araşdırılmışdır.
279
DƏNİZİ SUYUNUN ŞİRİNLƏDİRİLMƏ TEXNOLOGİYASININ TƏDQİQİ
Magistr:
Elmi rəhbər: Qubadov Seyidağa Əyyar oğlu prof. M.M.Ağamalıyev I kurs, qrup A5336
Müasir dövrün aktual problemlərindən biri təmiz suyun çatışmazlığıdır. Tədqiqatın məqsədi müasir nanosüzülmə üsulu ilə Xəzər dənizi suyunun şirinləşdirmə texnologiyasının imkanlarını araşdırmaqdan ibarətdir. Tədqiqat üsulu – kompyuter simulyasiyası ilə hesablama eksperimenti üsuludur. Xəzər dənizi suyunun şirinləşdirilməsi üçün iki pilləli nanosüzülmə qurğusunun texnoloji sxemi seçilmişdir. ABŞ-ın “DOW Chemical” şirkətinin ROSA (Revers osmosis sistems analizis) kompyuter proqramı vasitəsi ilə həmin sxemin tədqiqi aparılmışdır. Kompyuter eksperimentlərində NF-270-400, NF- 90-400 markalı nanomembranlardan istifadə edilmişdir. Bir sıra giriş dəyişənlərinin (konsentratın çıxımı, temperatur, resirkulyasiyanın payı və s.) şirinləşdirmə prosesinin əsas texnoloji göstəricilərinə təsiri tədqiq edilmişdir: şirinləşdirilmiş suyun duzluluğuna, membranların sayına, xüsusi elektrik enerjisinin sərfinə və s. Müəyyən edilmişdir ki, istifadə edilən membranlardan ən səmərəlisi NF-90-400 markalı membrandır. İkipilləli nanosüzülmə ilə Xəzər dənizi suyunun duzluluğu 12700 mq/l-dən 200 mq/l-dək azaldıla bilər ki, bu da ümumi duzluluğa görə içməli sulara qoyulan tələblərə cavab verir. Alınan nəticələr istilik energetikası və digər sahələrdə istifadə edilə bilər.
280
AĞA ƏBDÜLXALİQ OĞLU AXUNDOV Tələbə : Sadıqova Nigar Ravil qızı II kurs, qrup 516.6
Ağa Axundov Əbdülxalıq oğlu 21 mart 1982 – ci ildə Bakı quberniyasının Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. 1900- 1905 - ci illərdə İmperator II-ci Aleksandr adına Kiyev Politexnik İnstitutunun Kimya bölməsində təhsil almışdır 1906-1908 - ci illərdə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ilk təqaüdçülərindən biri kimi Belçikaya gedir, Lyej Universitetini mühəndis-elektrik ixtisası üzrə bitirir. 1908-1910 - ci illərdə İsveçrənin Sürix şəhərində “Erlikon” zavonunda mühəndis işləmişdir Luqanoda ilk Su Elektrik Stansiyasının layihəsinin müəllifi kimi məşhurdur. Cenevrə elmi cəmiyyətinin üzvü ,10 dil bilən poliqlot 1911-1919- ci illərdə Bakıya qayıtdıqdan sonra elektrotexniki büro yaradaraq bir çox elektrik stansiyalarının, işıqlandırma və güc qurğularının layihələrini hazırlamışdır İtaliyanın “FIAT ”avtomobil zavodunun Zaqafqaziyada ilk rəsmi nümayəndəliyini yaratmışdır 1922- 1932- ci illərdə Nərimanov adına texnikumun direktoru, “Ümumi Elektrotexnika” fənnini tədris edmişdir 1920-1922- ci illərdə Xalq Maarifi Komissarlığında şöbə müdiri vəzifəsində çalışmışdır 1928-1934 - ci illərdə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetı) ümumi işlər üzrə prorektoru 1930 - ci ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun Dosenti seçilmişdir 1932 - ci ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun Professoru adını almışdır 1932-1934- ci illərdə Ali Pedaqoji İnstitutun ümumi elektrotexnika kafedrasının müdiri və professoru vəzifəsində çalışmışdır 1929-1932 - ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat İnstitutunun həqiqi üzvü seçilmiş və burada Texniki Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|