72
problemi uşaqlara təbliğ etmək məqsədilə şuralar
yara
dılmalı, onlara İnternetdə özlərini necə aparmaları barədə
tövsiyələr verilməlidir. Bunlara aşağıda sadalanan tədbirləri
aid etmək olar:
–
Milli Təhlükəsiz İnternet Mərkəzinin yaradılması;
–
KİV ilə İnternetdəki təhlükələrin gənc nəslin
nümayəndələrinə vurduğu psixoloji zərərlə bağlı
təbliğatın aparılması;
–
Beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi;
–
İNSAFE təşkilatı ilə əməkdaşlığın yaradılması;
–
Uşaqların İnternetdə təhlükəsizliyinin təmin
olunmasına dair saytın yaradılması;
–
Bu
sahədə ixtisaslaşan elmi kadrların hazırlanması;
–
Uşaqlar üçün nəzərdə tutulan sosial şəbəkələrin
yara
dılması;
–
Uşaqlar
üçün
maarifləndirici
broşürlərin
hazırlanması;
–
Valideynlər,
müəllimlər
üçün
İnternetin
təhlükəsizlik məsələlərinə dair vəsaitlərin,
kitabç
aların, bukletlərin hazırlanması və kursların
təşkili;
–
Təhlükələrin yaratdığı zərərli nəticələri göstərən
73
video-
çarxların hazırlanması;
–
Kurikulum proqramına İnternetin təhlükələri
barədə dərslərin salınması;
–
“Təhlükəsiz İnternet Günü”nün məktəblərdə qeyd
edilməsi, məktəblilər arasında bu problemlərə həsr
olunmuş müxtəlif müsabiqələr, görüşlər, seminarlar
keçirilməsi müsbət nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Valideyn
lər, məktəblər və bu işdə səlahiyyətli olan
şəxslər uşaqları İnternetdə olan təhlükələrdən mühafizə
etmək və yaxud yaranmış təhlükələrin qarşısını almaq
məqsədilə müxtəlif vasitələrlə bu problemin düzgün həllinə
öz töhfələrini verə bilərlər. Gənc nəsil yüksək kompüter
biliklərinə malik, düzgün istiqamətlənmiş, İC-nin tələblərinə
cavab
verə
biləcək
elektron
vətəndaş
kimi
formalaşdırılmalıdır.
Uşaqların virtual məkanda olan təhlükələrdən
qorunması vacib və aktual məsələlərdən biridir. Azərbaycan
Respublikasında İC-nin inkişafına dair 2014-2020-ci illər
üçün Milli Strategiyanın əsas istiqamətlərindən biri kimi
informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və xüsusilə bu
sahədə “uşaqların qanunazidd və təhlükəli kontentdən
qorunması üçün “təhlükəsiz internet” mexanizminin
74
işlənilməsi və tətbiqi” bu problemə dövlətin diqqətinin
yönəldiyini göstərir. Cəmiyyətin hərtərəfli inkişafı İC-nin
yaratdığı bütün imkanlardan bəhrələnməyə əlverişli şərait
yaradır.
75
Əlavə 1. Dünyanın bəzi ölkələrində uşaqların
İnternetdə təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə dair rəsmi
s
ənədlər
№
Ölk
ə
Q
əbul edilən sənəd
İl
1.
ABŞ
Uşaq mühafizəsi və
t
əhlükəsizliyi Qanunu
2006
2.
ABŞ
İnternetin
seksual
yırtıcılardan islah
edilm
əsi Qanunu
2008
3.
Argentina
Uşaq və yeniyetmələrin
haqqlarının tam şəkildə
mühafiz
əsi qanunu
2005
4.
Avropa Birliyi
İnternetdə uşaq
pornoqrafiyası ilə
mübariz
əyə dair şura
q
ərarı
2000
5.
Avropa Birliyi
Uşaq pornoqrafiyası və
cinsi istismarla
mübariz
əyə dair çərçivə
q
ərarı
2003
6.
Avropa Şurası
Uşaqların cinsi istismar
v
ə isitifadədən
mühafiz
əsi haqqda
Konvensiya
2007
7.
Avstriya
Kriminal hüququn
d
əyişidirilməsi qanunu
2004
8.
Birl
əşmiş Krallıq
Cinsi istismara dair
Qanun
2003
9.
Birl
əşmiş Krallıq
Uşaq pornoqrafiyasının
qarşısının alınmasına dair
Qanun
1996
76
10.
Birl
əşmiş
Mill
ətlər Təşkilatı
Uşaq hüquqlarına dair
konvensiya
1990
11.
Birl
əşmiş
Mill
ətlər Təşkilatı
Uşaqların silahlı
konfliktl
ərə cəlb
edilm
əsinə dair Uşaq
Hüquqları
Konvensiyasına əlavə
protokolu
2002
12.
Braziliya
İnternetdə uşaq
pornoqrafiyası ilə bağlı
Qanun
2008
13.
Koreya
Respublikası
G
ənclərin seksual
istismarının qarşısının
alınmasına dair qanun
2000
14.
Estoniya
Uşaq mühafizəsi Qanunu 1993
15.
İrlandiya
Uşaq alveri və
pornoqrafiyasına dair
Qanun
1998
16.
İsveçrə
Zorakı pornoqrafiyanı
t
əmsil edən obyektlərlə
federal mübariz
ə qanunu
2002
17.
İtaliya
Cinsi
istismar v
ə
İnternetdə uşaq
pornoqrafiyası ilə
mübariz
əyə dair Qanun
2006
18.
Kanada
Uşaq mühafizəsi kriminal
kodeksin
ə dəyişiklik
2002
19.
Kosta-Rika
Azyaşlıların seksual
istismarına dair qanun
1999
20.
Panama
M
ərkəzi Amerika,
Panama v
ə Dominikan
Respublikasında,
Azyaşlıların kommersiya
m
əqsədi ilə istismarının
qarşısının alınmasına dair
2004