287
Uxurunc, uxurunc, uxurunc,
Dəyirman pərindəsən
ı
,
Yol kənarındasan
ı
,
Səni and verirəm
Yüz iyirmi dörd min
Peyğəmbər eşqinə
Əldən qoy.
Əldən qoymasan
ı
Yüz iyirmi dörd min
Peyğəmbərin ruhu səni tutsun
Uxurunc, uxurunc, uxurunc.
47-49. KÜLƏK KƏSDİRMƏ
47.
Yel əsəndə yüyürürdüh, gedirdih.
Gəlin gedəh, tez taxılımızı yelliyəh,
Heydər, Heydər, Heydər, Heydər, – deyif kışqırerdıx.
Guya Yel babamızın adı Heydardı. Ona Yel baba da
deerdih. Belə-belə deef yelliyirdih, son
ı
ra da xəlbirriyirdih.
48.
Yel çox əsəndə deerdih:
A damarın
ı
kəsilsin!
A qənədin
ı
qırılsın!
Allah səni əsdirməsin!
Allah kəsmiş!
49.
Möhgəm yel əsəndə hamı deer ki, yel kəssin, bəlasın
bizdən əsirgəsin. Kimi qurvan kəser, əlacı olan kəser, payleer.
Kimi halvadan payleer, nəzir deer ki, bu xatadan-bəladan ötü-
288
şəh. Kimi deer, san
ı
a Quran oxudajam, fəqirə-kasıva, aja çö-
rəh verəjəm, bizə yazığın
ı
gəlsin, yel kəssin.
50-54. YAĞIŞ, DOLU KƏSDİRMƏ
50.
Deerdih ki, Allah, yağış yağdır, qadan
ı
alım. Godu-godu
hərriyirdih. Çırpını qırmızı bəliyirdik. Gərdəyfason bağlıyır-
dıx ki, yanı qırmızıdı. Gedirdih, gəzdirirdih. Deerdih:
Godu-goduyu gördün
ı
mü,
Goduya salam verdin
ı
mi?
Godu burdan keçəndə
Qırmızı Günə salam verdin
ı
mi?
Verənin oğlu olsun,
Vermiyənin bir kor qızı olsun.
Bunu oxuya-oxuya gedeydilər.
Oxuyana biri alma tulluyurdu, ya bir qaşığ yağ, qaymağ
verirdilər. Camahat onu verirdi ki, yağış yağsın.
Yağış kəsmiyəndə də «Godu-godu» deef tüşürdüh qapı-
lara. O sahat da kəsirdi. Yağış kəsmiyəndə camahat qarğış da
eliyirdi: “Sənin görüm kökün
ı
kəsilsin!”
51.
Əgər dolu yağarsa, evin ilk öyladı dolunu götürüf dişdə-
məli və deməlidi:
Mən anamın ilkiyəm,
Ağzı qara tülküyəm.
Mən kəsdim,
Sən də kəs.
Dolu kəsərmiş.
289
52.
Çən sakqızı
233
deellər. O vaxdı yağış yağanda yağış
kəssin deyin, onnan yığey da sajda qoyuroydular.
53.
Dolu duası var. Onu yazdırıf hansı səhrada basdırsan
ı
,
oryu, o teritoryanı dolu tutmaz. Onu basdıranda gərəh dinif
danışmıyasan
ı
, yoxsa xeyri olmaz.
54.
Dolu yağanda su atellar, deellər Allah, suya dönsün,
Allah, suya dönsün. Bir quruşqa su atellar eşiyə – dolunun
qavağına. Həə, bunu ata-bavadan belə eşitmişim.
55-57. YAĞIŞ YAĞDIRMA
55.
Mən dağdeydım. Uşağıydım. Yağış yağmeydı. Dedilər,
əə, büyün yağajax. Yağmağın heç adı-sanı yoxuydu, əlaməti
yoxuydu. Qışdaxdan dağa gedənnər dedilər, əə, Hasanı tutdu-
lar, çaya saldılar. Hasan seyidiydi, seyid öylədiydi, dədəmin
dayızadələriydi. Başın
ı
a dönöm sənin, yağdı nə yağdı, sel suya
getdi. Bax, o mənim yadımdadı. Onda Hasan da uşağıydı.
Yadımdadı, dedilər, quraxlıxda kəndin camaatı pul yığıf,
qurvan kimi bir dana alıf qavırsannıxda kəsiflər. Axşam yağıf.
56.
Yağış yağmıyanda, quraxlıx olanda camaat müsəllaha çı-
xer. Onun namazı var, orucu var. Yığılerdılar, bir-iki heyvan,
ya da mal alerdılar. Özü də müsəllaha gedəndə gərəh təmiz ge-
233
Çən sakqızı – çənli, dumanlı havalar uzun çəkəndə dağ torpaqlarında əmə-
lə gələn qara rəngli saqqızabənzər maddə
290
dəsən
ı
. Apardıxları heyvanı Allah yolunda qurvan kəserdilər.
Onun bir tikəsin də evə gətirməzdilər. Elə orda hamısını pay-
lıyardılar. Yekə bir dağın başına çıxerdıx. Namazın qılerdılar,
niyyət eliyirdilər ki, orucun tutajıyıx. Aradan bircə sahat keş-
məzdi gördün
ı
ki, bir qarayarpax yağış
234
yağdı, gəl görəsən
ı
.
57.
Mənim iki dosdum vardı. İkisinin də adı Abbasıydı. Biri
molluydu deyin, adına Molla Abbas deerdilər. Bir il genə qu-
raxlıx olur. Molla Abbas bir dua yazer verer Abbasa, deer
apar sal suya, kəlmeyi-şəadətinı oxu, qayıt gəl. Deer ki, gəlif
evə çatmamış bir də gördüm ki, bir yağış yağdı, gəl görəsən
ı
.
Yağışın kəsməsi üçün də müsəllaha çıxerdılar.
58-60. VURĞUN VURMA
58.
Sudan keçəndə vurğun vuror adamı. Ona görə sudan
keçəndə “Bismillah” deməh lazımdı. Qarannıxda da, tək bir
meşəlihnən gedəndə də vurğun vuror adamı.
59.
Vurğun möcüzə bir şeydi ki, gözə görünməz. O, ən pis
qarğışdı. Birinə ajığı tutanda deellər ki, səni vurğun vursun.
Adicə qapında, həyətində hərrənersən
ı
, başın
ı
nan da vuror,
qolun
ı
nan da vuror. Ən çox şər vaxdı vuror. Şərnən darın ara-
sında
235
vuror.
60.
Mənim bir rəhmətdih dayım varıydı. Geder Gədəbəyin
yanında bir bulax varıymış, əyilif bulaxdan su içən kimi hə-
234
Qarayarpax yağış – aramsız yağış
235
Şərnən darın arası – qaranlıq düşən vaxt, şər qarışan vaxt
Dostları ilə paylaş: |