Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

ТЕМА НИЗАМИ И ФОЛКЛОР В ТВОРЧЕСТВЕ

ГАМИДА АРАСЛЫ

РЕЗЮМЕ

В статье говорится о фольклорном исследовании Г. Араслы в творчестве великого азербайджанского поэта Низами Гянджеви. Показывается связь между произведениями Низами и древних па­мятниках азербайджанского устного народного творчества. Опи­сывается сравнение произведений азербайджанского фольклора, (пословиц, поговорок, сказаний), Г. Араслы с твор­­­чеством Ни­­зами.

Ключевые слова: Низами, Г.Араслы, фольклор, Азербай­джан, пословица, поговорка

BAŞLIQLAR
Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami

Gəncəvinin 870 illik yubileyinin keçirilməsi

haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

SƏRƏNCAMI...................................................................3
Seyfəddin Rzasoy. Nizami Gəncəvinin milli və ədəbi

kimliyi haqqında………..................................................6

Ramazan Qafarlı. Nizami poeziyasında məkan,

zaman və kəmiyyət vəhdəti: dini-mifoloji düşüncə

kontekstində...................................................................16

Ramazan Qafarlı. Nizaminin məhəbbət idealı:

mif, əfsanə, yoxsa gerçəklik?…………….....................36

Ağaverdi Xəlil. Nizami və folklor: şifahi və yazılı

ənənənin əlaqəsi kontekstində ……..............................65

İslam Sadıq. Türk folklorunda və Nizami Gəncəvinin

“Yeddi gözəl” dastanında qoruyucu tanrı obrazı...........81

Qalib Sayılov. Həzrət Nizami Gəncəvi və etnoyaddaş....88

Fidan Qasımova. Nizami Gəncəvi əsərlərində xalq

adət-ənənələri və inanclar..............................................93

Maşallah Xudubəyli. Bir tütəyin sirri...........................102

Sahibə Paşayeva. Nizami yaradıcılığında şifahi xalq

ədəbiyyatı motivləri.....................................................113

Ramin Allahverdi. Klassik ədəbiyyatımızda və Nizami

yaradıcılığında Novruz ənənələri.................................120

Nailə Əskər. Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi”

poemasında deyimlər və məsəllər................................128

Ramiz Ələkbərov. “Xeyir və Şər” hekayəsində folklor

motivləri……………………………...........................133

Aydın Mustafayev. Nizami Gəncəvi və mənəvi-əxlaqi

dəyərlər……………………………............................140

Əli Şamil, Aynur Qəzənfərqızı. Naxçıvan folklor

örnəklərində N.Gəncəvi əsərlərinin izləri....................146

Tahir Nəsibov. Nizaminin “Yeddi gözəl” əsərində

türk dünya qavrayışı və “Qeser” dastanı ilə

bəzi uyğunluqlar...........................................................154

Maya Yusifova. Nizami Gəncəvi irsi və folklor…........172

Reyhan Dadaşova. “Kitabi-Dədə Qorqud”da və

Nizami Gəncəvidə poetonimlər etnomədəni

kod kimi.......................................................................179

Nübar Həkimova. Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi”

və “ İskəndərnamə” əsərlərində tibbi amillər...............185

Xətayə Cəfərova. Nizami Gəncəvinin yaradıcılığında

xalq təbabəti.................................................................190

Vüsalə Kərimova. Nizami Gəncəvinin ,,Sirlər xəzinəsi”

əsərində folklor motivləri.............................................196

Vüsal Səfiyeva. Həmid Araslı yaradıcılığında Nizami

və folk­lor mövzusu.......................................................203

Nizami Gəncəvi və folklor,

Bakı, “Nurlan”, 2013.

Nəşriyyat direktoru:

Prof. Nadir Məmmədli

Kompyuterdə yığdı:

Ülviyyə Əliyeva
Korrektor:

Vüsal Abıyev
Kompyuter tərtibçisi və

texniki redaktoru:

Ramin Abdullayev

Kağız formatı: 60/84 16/1

Mətbəə kağızı: №1

Həcmi: 214 səh.

Tirajı: 300

Kitab AMEA Folklor İnstitutunun Redaksiya-Nəşriyyat

şöbəsinin Kompyuter Mərkəzində yığılıb səhifələnmiş,

«Nurlan» NPM-də hazır depozitivlərdən

ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.

1 Leyli və Məcnun, s. 17.

2 Azərbaycan mifoloji mətnləri, s. 35.

3 Leyli və Məcnun, s. 35.

4 Yenə orada, s. 17.

5 Yenə orada, s. 17.

6 Azərbaycan mifoloji mətnləri, s. 35.

7 Nizami. Yeddi gözəl (filoloji tərcümə). - Bakı, 1983, s. 15.

8 Leyli və Məcnun, s. 33.

9 Yenə orada, s. 26.

10 Azərbaycan mifoloji mətnləri, s. 35.

11 Nizami. Sirlər xəzinəsi (filoloji tərcümə). - Bakı, 1981, s. 27.

12 Nizami. Yeddi gözəl, s. 16.

13 Nizami. Leyli və Məcnun (filoloji tərcümə). - Bakı, 1981, s. 18

14 Nizami. Yeddi gözəl, s. 15

15 Nizami. İsgəndərnamə (filoloji tərcümə). - Bakı, 1983, s. 22

16 Azərbaycan mifoloji mətnləri, s. 39

17 Nizami. Sirlər xəzinəsi. Filoloji tərcümə prof. R.Əliyevindir. –Bakı, 1981, s. 79-81.

18 Türk şiiri özel sayısı III (Halk şiiri). Türk dili. Aylık Dil Dergisi. C LVII, Sayı: 445-450, Ocaq-Haziran, 1989, s. 260.

19 Nəzm parçası Azərbaycan türkcəsinə müəllif tərəfindən çevrilmişdir.

20 Türk şiiri özel sayısı, s. 260.

21 Bayatılar, s. 207

22 Лотман Ю.М. Анализ поэтического текста. Издательства «Прос­веще­ние». Ленинградское отделение. – Л., 1972, с. 104

23 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 29

24Nizami. Leyli və Məcnun, s. 29.

25 Yenə orada, s. 30.

26 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 30.

27 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 20

28Философия любви, Т. 1, с. 25 (См: Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т. 21, с. 79)

29 Kitabi-Dədə Qorqud. – Bakı, Yazıçı, 1988, s. 83

30 Azərbaycan mifoloji mətnləri, Bakı, 198 , s. 115-116

31 Azərbaycan mifoloji mətnləri, s. 138

32 Бах: Крачковский И.Ю. Ранная история повести о Меджнуне и Лейли в арабской литературе. Изб. сочинения., том II, М.-Л., 1956, с. 591-596; Е.Э.Бертельс. Источники “Лейли и Меджнун” Низами. – В кн. Из­бран­ные труды. Низами и Физули. – М., 1962, с. 266-275

33Sasani H. Nizaminin «Leyli və Məcnun» poeması. Namizədlik disser­ta­si­yası. – Bakı, 1970 (Azərbaycan EA-nın kitabxanasında saxlanılır).

34Xalisbəyli T. Nizami Gəncəvi və Azərbaycan qaynaqları. – Bakı, 1991, s 108

35 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 36.

36Yenə orada, s. 37.

37Nizami. Leyli və Məcnun, s. 37.

38 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 113.

39 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 118.

40 Yenə orada, s. 129.

41 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 200.

42 Yenə orada, s. 15.

43 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 247.

44 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 138

45 Yenə orada, s. 141

46 Nizami. Leyli və Məcnun, s. 135

47 Bertels Y.E. Nizaminin «Leyli və Məcnun» əsərinin mənbələri. – Bax:. «Nizami» almanaxı, Birinci kitab, Bakı, 1940, s. 181

48 Bax: İbn Xalikan. Kitab vafaət…, I-IV, al-Kaxira, 1948

49 Nizami Gəncəvi. Leyli və Məcnun, s. 239

50 Nizami Gəncəvi. Leyli və Məcnun, s. 245

51 Xalisbəyli T. Nizami Gəncəvi və Azərbaycan qaynaqları. – Bakı, 1991, s 103

52 Xalisbəyli T., Göçtərilən əsəri s. 105

53 Бах: Розанов В.В. Люди лунного света. Метафизика христианства. Второе издание– С.Петербургь, 1913

54 Гередот. История. В девяти томах. – М., 1999, с. 87-88

55Şirvani Yusif Ziya. «Leyli və Məcnun» əsərinin meydana gəlməsi məsə­ləsinə dair. «Nizami» almanaxı, Üçüncü kitab – Bakı, 1941, s. 120-126

56 Xalisbəyli T. Göstərilən əsəri, s. 105-106

57 Yenə orada, s. 106

58 Xalisbəyli T. Göstərilən əsəri, s. 103

59 Səfərli Ə. Yusifov X. Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı, s. 109

60 Крымский А.Е. Низами и его современники. – Баку, 1981, с. 27 вя 79

61Лотман Ю.М. Анализ поэтического текста. Издательства «Просве­ще­ние». Ленинградское отделение. – Л., 1972, с. 257

62 Paşayev,S. Nizami və xalq əfsanələri.-Bakı, 1983, s.9.

63 Pirsultanlı,S.P. Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abi­dələrimizlə müqayisəli tədqiqi.-Bakı, 2007, s.195.

64 Pirsultanlı,S.P. Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi.-Bakı, 2007, s.195.

65 Rzasoy S. Nizami poeziyası: Mif-tarix konteksti. Bakı, 2003, s.4.

66 Paşayev,S. Nizami və xalq əfsanələri. Bakı, 1983, s. 107.

67 Pirsultanlı S.P. Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi. Bakı, 2007, s.195.