Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi məHƏMMƏd füzuli adına Əlyazmalar institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məşrəbi DərviĢ MəĢrəbi həmədanlıdır. Həyatı haqqında heç bir məlu- mat yoxdur. Qafzadə Faizi təzkirəsində MəĢrəbinin Ģeirlərindən nümunələr verilmiĢdir.
- Əsrar Dədə «Təzkirətüş-şüəra». s. 491-494.
Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 237 Cəfa vü cövrüni bildüm ki, yarun imtahanıdur, Dil ü cana anun hər biri bir lütf-i nihanıdur. Vələhu Firağ-i sinəmi tiğ-i qəmünlə çak idərüm, Təriq-i eĢqdə axir vücudi xak idərüm. Tənüm qubarı yolunda kədər virürsə əgər, SiriĢk-i çeĢmüm ilə rəh-güzarı pak idərüm. Qəm-i firaq ü bəla-yi itaba mümkün səbr, Rəqibə meyl idicək kəndümi həlak idərüm. Xam itmə bar-i qəmünlə kəman gibi qəddüm, Ki tir-i ah ilə əflaki zəxmnak idərüm. Vələhu ﻡ گ ؼﻧ فﻗﺍﻭ س ﻦﻣ سﺍشﻗ ﻰﺑ ﻥﺎخ دسد صﺍ د ﺏ ﻪﻧﺍدسد ﻰﺑ ﻪﻛ گ ر ﻦﻣ سﺎﻳ صﻭشﻣﺍ ﻡشﺑ صﺍ تؽ ىراب ملد رب سك زا هن ىراك ىسك اب مرادن نم راب و راك دشاب وت قشع مؼ و قشع نٌمه Vələhu س پ ات ىابر لد تسدب لد مدر چ ه دٌآ شٌپ دٌآ شٌپ هچ ات ىلاب رد ار دوخ رات مدنكف وچ ات ما هتشگ رس ناس هناورپ رگٌد ملاح دوش ن دٌآ شٌپ هچ ات ىاج هب ممرگ رس مش نوچ رگ د ار ناج هتشٌر قلعت رات زا متسب اج داش هب چ ات ىٌافو ىب دهع تسس ؾلز هب ه دٌآ شٌپ Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 238 Məhvi Əsil adı Həsən olan və Məhvi təxəllüsü ilə Ģeirlər yazan bu Ģair h. 1238/1822-ci ildə Təbrizdə anadan olmuĢdur. Səyahət məq- sədi ilə h.1263/1846-cı ildə Ġstanbula gəlmiĢdir. Təliq xəttində usta olmuĢdur. Həyat və yaradıcılığı haqqında qısa məlumatı Fatin təzkirə- sindən alırıq. Fars və türk dillərində Ģeirləri vardır. Fatin Davud. Xatimətül-əşar. s. 368-369. Həsən Məhvi Əfəndi məmalik-i Ġraniyyə daxilində vaqe məqərr-i ürəfa və məcme-yi zürəfa olan Təbriz nam Ģəhr-i Ģöhrət- əngizdə bin iki yüz otuz səkkiz sənəsi xilalında qədəmnihade-yi sahe-yi vücud olub, nəqdine-yi ənfas u ovqatını təhsil ü dəstmaye- yi hünər və mərifətə xərcü sərf ilə əksər fünun və maarifdə bir miqdar kəsb-i məlumat eylədikdən sonra bəzi bəlad-i Ġranzəmini gəĢt ü güzar edərək, ələl-təriqüs-səyahət iki yüz altmıĢ üç tarixlə- rində Dər-səadətə müvəssülət eyləyüb, xətt-i təliqdə olan bəhrəsi mülabisəsi ilə ila əlan təhrir-i kətəb-i nəfisə və mütaliye-yi əĢar-i səlisə eyləyərək, imrar-i vəqt ü saət eyləməkdə bulunmuĢdur. Mu- maileyh əshab-i məhviyyətdən bir zat-i səncidə təbiət olub, kəndü- sinin türki və farsi bir miqdar əĢarı vardır. Qəzəl-i natəmam Görünən bərg deyil, Ģöle-yi ahım görünür, ġəb-i firqətdə o Ģölə ilə rahım görünür. Bu qaranlıq ki, zühur eylədi, sanma gecədir, Qaplayıb aləm-i dünyayı günahım görünür. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 239 Ay olur ki, görəməm ol məh-i tabanımı bən, Leyk əğyarə gecə, gündüz o mahım görünür. Leyle-yi qəmdə təbir edə gör məxzuli, Aqibət bir gün olur lütf-i ilahım görünür. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 240 Məşrəbi DərviĢ MəĢrəbi həmədanlıdır. Həyatı haqqında heç bir məlu- mat yoxdur. Qafzadə Faizi təzkirəsində MəĢrəbinin Ģeirlərindən nümunələr verilmiĢdir. Qafzadə Faizi. s. 89 b. Hilali-i ovc-i hüsn olmıĢ məlahət sübhünə zivər, Degüldür cəbhəsi üzrə sər-i dəstar-i zər-tarı. Gül bağa gəldi məclis-i Ģahanə eylədi, Bir kaç qədəhlə bülbülü məstanə eylədi. ġəm etmə bəzm-i həsrətə bən natüvanını, ġölə nə dənlü olsa gərək bir giyahda. Dağ üzrə dağ yakdı dil-i dərdnaka eĢq, Yandı çırağ-i mürdə yenə xanəgahda. O mahun cam-i meydə əks-i ruy-i nur-pərvərdi, Həman Belkis-i mehtaba bənzər fərĢ-i minada. Dilə qəsd etdi qəmzən nagəhan hüsnün kəməndindən, Çıxardı xəncərin san bir fədayi astinindən. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 241 Nasira Dədə Nasira Dədə Azərbaycan Ģairi Əbdülvəhhab Sabuninin bacısı oğludur. Təhsil aldıqdan sonra o zamanlar Osmanlı ölkəsinin tər- kibində olan ġama getmiĢ, orada mövləviyyə təriqətinə daxil ol- muĢdur. Bir müddət səyahət etdikdən sonra Təbrizə gələrək orada qalmıĢ, Azərbaycan Ģairi Saib Təbrizi ilə yaxın münasibətlər yaratmıĢdır. Səfəvi hökmdarı ġah Abbas da Nasira Dədəyə rəğbət- lə yanaĢmıĢ, fəaliyyət göstərməsi üçün ona Təbrizdə bir xanəgah binası vermiĢdi. Lakin bir qədər sonra Nasira Dədə yenə Azər- baycanı tərk edir və Bağdada gedərək, oradakı mövləvi xanəga- hında Ģeyx vəzifəsini tutur. 1623-cü ildə Bağdadı Osmanlılardan alan ġah Abbas ona yenə də böyük hörmət nümayiĢ etdirir, öz əmirləri və vəzirləri ilə gələrək, Ģeyxi ziyarət edir. 1638-ci ildə Os- manlılar Bağdadı təkrarən fəth etdikdən sonra da Nasira Dədə ora- da qalır. O, 1640-cı ildə Bağdadda vəfat etmiĢ və Darüssəlam xa- nəgahında dəfn olunmuĢdur. Fars dilində üç divanı vardır. Yaradı- cılığında təsəvvüf meyilləri aparıcı yer tutur. Bu Ģair haqqında yal- nız Əsrar Dədə təzkirəsindən məlumat alırıq. Əsrar Dədə «Təzkirətüş-şüəra». s. 491-494. Əbdülhafiz təfsiri Ģagirdlərindən və Cünuni Dədə mürəbba- larından və müəllif-i «Mənaqib-i səvaqib» Əbdülvəhhab Sabuni-yi Həmədani xahərzadəganından olmaqla üləma-yi Ġrandan vərziĢ-i elm ü ədəb eyləmiĢ bir pir-i rövĢən-zəmir olub, əvail-i halında əmm-i büzürgvarları ġam-ı Ģərifdə Mövləvi oldığını guĢ idüb, xid- mət-i Ģəriflərinə Ģitaban və ġama gəldükdə anları vasil-i rəhmət-i Rəhman olmıĢ bulmaqla DərviĢ Dədə və Hicazi Dədə əmsali zəvat-i kiramdan təhsil-i fünun-i «Məsnəvi» və daxil-i güruh-i Mövləvi olub, bir zaman Dədə Ruhi-yi Bağdadi və Səmti ilə səya- hət etmiĢ və təkmil-i nəfs-i zəkiyyə içün hər canibə gitmiĢ. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|