Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı


Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2014



Yüklə 2,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/29
tarix20.09.2018
ölçüsü2,96 Mb.
#69458
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29

Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2014 

 

55 



 

vermişdir.  Belə  ki,  “instrumental  dəyişənlər  metodu”  vasitəsi  ilə  hər  bir  subindeks 

ilə  iqtisadi  artım  arasında  əlaqə  qiymətləndirilmişdir.  Burada  2012-ci  ildə  ölkələr 

üzrə ÜDM-in artım tempi asılı dəyişən kimi, institusional mühit indeksi, ifrastruktur 

indeksi, təklif  və istifadə  indeksi, tətbiqə meyillik  indeksi və adambaşına ÜDM isə 

izahedici  dəyişən  kimi  istifadə  edilmişdir.  İnstrumental  dəyişən  qismində  

innovasiya  indeksi  qiymətləndirməyə  daxil  edilmişdir.  Qeyd  edək  ki, 

qiymətləndirmələr zamanı bütün dəyişənlər standartlaşdırılmışdır. 

Cədvəl  2-də  görünür  ki,  I  və  IV  qrup  ölkələrdə  nağdsız  ödənişlərin  inkişaf 

indeksləri  ilə  iqtisadi  artım  arasında  əlaqə  satistik  cəhətdən  əhəmiyyətli  deyil.  II 

qrup  ölkələrdə  isə  yalnız  institusional  amil  indeksi  üzrə  əmsal  əhəmiyyətlidir  və 

müsbətdir.  Bu  da  nağdsız  ödənişlərin  inkişafını  şərtləndirən  istitusional  amillərin 

iqtisadi  inkişafa  artırıcı  təsir  etdiyini  göstərir.  III  qrup  ölkələrdə  isə  artıq 

institusional  mühitlə  yanaşı  infrastruktur  və  tətbiqə  meyillik  indekslərinin  də 

əmsalları  əhəmiyyətli  çıxmışdır.  Buradan  nəticə  çıxarmaq  olar  ki,  nağdsız 

ödənişlərin  iqtisadi  artımı  dəstəkləməsi  üçün  ilk  növbədə  institusional  mühit 

təkmilləşdirilməli,  infrastruktur  qurulmalı  və  ödəniş  sahəsində  yeniliklərin  tətbiqi 

stimullaşdırılmalıdır. Növbəti  inkişaf  mərhələsində (II qrup)  isə institusional  mühit 

yaradılmış  infrastrukturdan  istifadəni  və  tətbiqə  meyilliyi  artırmaq  üçün  fon  kimi 

çıxış etməlidir.  



C

Ə

DVƏL 

1.

 

K

LASTER TƏHL

İ

L

İ

 ƏSASINDA ÖLKƏ QRUPLARI

 

Sıra 

nömrəsi 

I qrup   

Nağdsız ödənişlər 

yüksək inkişaf etmiş 

ölkələr 


II qrup   

Nağdsız ödənişlərə 

keçid mərhələsində 

olan ölkələr 



III qrup   

Nağdsız ödənişlər üzrə 

inkişaf etməkdə olan 

ölkələr 


IV qrup  

Nağdsız ödənişlər üzrə 

başlanğıc mərhələdə olan 

ölkələr 


  

Ölkə 


İndeks  Ölkə 

İndeks  Ölkə 

İndeks  Ölkə 

İndeks 


Finlandiya 

4.41 

Qatar 


2.64 

Malayziya 

1.86 

Qvatemala 



-0.67 

Niderland 



3.86 

BƏƏ 


2.31 

Bəhreyn 


1.42 

Rusiya 


-0.72 

ABŞ 



3.75 

Malta 


1.91 

Cənubi Afrika 

0.81 

Dominkan Resp 



-0.82 

Birləşmiş 



Krallıq 

3.62 


Çili 

1.56 


Mavriki 

0.75 


Livan 

-0.94 


Danimarka 

3.60 

İspaniya 



1.48 

Panama 


0.62 

Ukrayna 


-1.15 

Avstraliya 



3.60 

Kipr 


1.35 

Türkiyə 


0.47 

Paraqvay 

-1.26 



Yeni 



Zellandiya 

3.60 


Litva 

1.22 


Braziliya 

0.32 


Honduras 

-1.28 


Lüksemburq 

3.50 

Oman 


1.18 

Taylan 


0.18 

Pakistan 

-1.36 



Kanada 



3.46 

Polşa 


0.92 

İordaniya 

0.03 

Uqanda 


-1.46 

10 


Almaniya 

3.32 


Sloveniya 

0.78 


Çernoqoriya 

0.02 


Banqladeş 

-1.65 


11 

Avstriya 

2.93 

Macarıstan 



0.64 

Meksika 


0.02 

Nigeriya 

-1.66 

12 


Belçika 

2.82 


Kosta Rika 

0.43 


Kolumbiya 

0.01 


Nikaraqua 

-1.80 


13 

Fransa 


2.79 

İtaliya 


0.43 

Hindistan 

-0.07 

Nepal 


-1.96 


Mərkəzi Bank və İqtisadiyyat – N2, 2014 

 

56 



 

14 


İsrail 

2.63 


Xorvatiya 

0.23 


Çin 

-0.08 


Mali 

-2.06 


15 

Estoniya 

2.56 

Uruqvay 


0.17 

Şri-Lanka 

-0.10 

Mozambik 



-2.07 

16 


İrlandiya 

2.44 


Küveyt 

-0.07 


Trin. və Tob 

-0.20 


Zimbabve 

-2.12 


17 

Koreya 


1.39 

Botsvana 

-0.54 

Rumıniya 



-0.23 

Madaqaskar 

-2.33 

18 


Latviya 

1.35 


  

  

Filippin 



-0.27 

Siera Leone 

-2.38 

19 


Portuqaliya 

1.29 


  

  

Bolqarıstan 



-0.34 

Anqola 


-3.06 

20 


  

  

  



  

Peru 


-0.36 

Burundi 


-3.55 

21 


  

  

  



  

Yunanıstan 

-0.48 

 

  



22 

  

  



  

  

Yamayka 



-0.51 

 

  



23 

  

  



  

  

Mərakeş 



-0.54 

 

  



24 

  

  



  

  

Salvador 



-0.62 

 

  



25 

  

  



  

  

Qana 



-0.69 

 

  



26 

  

  



  

  

Bosniya və 



Hers. 

-0.75 


 

  

27 



  

  

  



  

Tunis 


-0.78 

 

  



28 

  

  



  

  

Serbiya 



-0.80 

 

  



29 

  

  



  

  

Moldova 



-0.93 

 

  



30 

  

  



  

  

Ekvador 



-0.98 

 

  



31 

  

  



  

  

Seneqal 



-1.17 

 

  



32 

  

  



  

  

Svazilend 



-1.70 

 

  



33 

  

  



  

  

Argentina 



-1.72 

 

  



34 

  

  



  

  

Lesoto 



-1.92 

 

  



35 

  

  



  

  

Malavi 



-1.95 

 

  



36 

  

  



  

  

Burkina Faso 



-2.38 

 

  



37 

  

  



  

  

Benin 



-2.39 

 

  



38 

  

  



  

  

İndoneziya 



-0.14 

 

  



39 

  

  



  

  

Qazaxıstan 



-0.17 

 

  



40 

  

  



  

  

Kenya 



-0.55 

  

  



 

C

Ə

DVƏL 

2.

 NAĞDSIZ ÖDƏN

İ

ŞLƏ

R

İ



İ

NKIŞAF AM

İ

LLƏR

İ

N

İ



İ

QT

İ

SAD

İ

 ARTIMA TƏS

İ

R

İ

 

İzahedici dəyişən

 

I qrup  

II qrup  

İnstitusional mühit 

-0.14 

  

  

  

0.67*** 

  

  

  

İnfrastruktur 

  

0.17 

  

  

0.79 

  

Təklif və istifadə 

  

0.17 

  

  

1.91 

  

Tətbiqə meyllik 

  

0.12 

  

0.57 

Adambaşına ÜDM 

0.15 

  

  

  

-0.47* 

  

  

  

  

III qrup  

IV qrup  

İnstitusional mühit 

0.37** 

  

  

  

-0.24 

  

  

  

İnfrastruktur 

  

0.66** 

  

-0.85 

  

Təklif və istifadə 

  

1.49 

  

0.51 

  


Yüklə 2,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə