Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Y.Ş.Şıxəliyev, İ.Ə. Qasımov, M. A.Şıxlinskaya
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ikinci sıra vərəm əleyhinə dərmanlar (ehtiyyat qrup) Etionamid (Eto)
- Protionamid (Pto)
- Sikloserin (Cs)
25
- sümük əzələ sistemində: bəzən-artralgiya, mialgiya, nadir halda tendinit, əzələ tonusunun artması, qıcolmalar, çox nadir halda vətərlərin qirilması, dayaq- hərəkat aparatının zədələnməsi nəticəsində yerişin dəyişməsi; -
dehidratasıya (diareya və ya mayenin azalması ilə əlaqədar), nadir halda böyrək funksiyasının pozulması, dehidratasiya nəticəsində böyrək catışmazIığı (əsasən yaşlı və böyrək funksiyasında pozğunluğu olan xəstələrdə); -
dermatoloji reaksiyalar: çox nadir- dəri reaksiyaları, toksik epidermal nekroliz( həyat ücün potensial təhlükə); -
anafilaktik reaksiyalar, anqionevrotik ödem, (qırtlağın ödemi daxil olmaqla) çox nadir halda anafilaktik şok; -
Preparatı 25ºC temperaturda, orijinal qablaşdırmasında, quru, işıqdan qorunan və uşaqların əli çatmayan yerdə saxlamaq lazımdır. Həll edilmiş məhlul 24 saat ərzində otaq temperaturunda stabilliyini saxlayır. Məhlulu dondurmaq olmaz.
Etionamid (Eto) –(Ethionamidum) bakteriostatik təsirə malik vərəm əleyhinə preparatdır. Etionamid iltihablaşmış vərəm ocaqlarında faqositoz prosesini qüvvətləndirir və spesifik iltihabın sorulmasını artırır. Preparat sürətlə və tədricən çoxalan həm hüceyrədaxili, həm də hüceyrəxarici, mikobakteriyalara qarşı lazımi dərəcədə aktivdir. Turş mühitdə effektliyini qoruyub saxlayır. Başqa preparatlara rezistentliyin yaranmasını tormozlayır. Etionamid terapevtik dozada qəbul edilərkən qanda konsentrasiyası 5-10 mkq/ml olur. Preparatı keçici adlandırırlar. çünki o, boşluqlara və inkapsulyasiya olmuş dəyişikliklərə daxil ola bilir. Qəbulundan 3 saat sonra etionamidin konsentrasiyası kazeozda 69% çatır, kavernada isə qan zərdabındakı konsentrasiyasının 75%-inə qədər çatır. Etionamid 14 yaşına qədər uşaqlara təyin olunmur. Etionamid tabletlərdə (0,25 qr) və şam kimi buraxılır. Etionamid hidroxlorid vena daxilinə inyeksiya üçün də istehsal olunur. Preparatı təyin etməzdən əvvəl qaraciyərin funksiyasını və mədə- bağırsaq yollarının vəziyyətini öyrənmək lazımdır. Yaşlılara preparat gündə 0,25 qr- dan 3 dəfə, yeməkdən sonra və kiçik dozadan başlayaraq tədricən maksimum dozaya çatdırılmaqla verilir. Əvvəlcə 0,25 qr olmaqla sutkada 1 dəfə, 5 gün sonra sutkada 2 dəfə, daha 5 gün sonra isə 3 dəfə qəbul olunur. Etionamid vena daxilinə damcı üsulu 26
ilə 400-500 ml 5% qlükoza məhlulunda və yaxud da izotonik natrium xlorid məhlulunda yeridilə bilər. Dərmanın qəbulu zamanı dispeptik əlamətlər (iştahasızlıq, çəkinin azalması, ağızda metal dadı), dəridə səpkilər, mərkəzi sinir sisteminin pozğunluqları (depressiya, yuxusuzluq) və s. müşahidə edilə bilər. Etionamidin görmə sinirinə patoloji təsir etməsi halları da mümkündür Bu preparatla müalicə zamanı hər ay qanın plazmasında transaminazaların yoxlanması vacibdir.
Etionamidi kəskin qastritdə, 12-barmaq bağırsağın və mədənin xorasında, kolitdə, qaraciyər sirrozunda, kəskin hepatit və qaraciyərin digər xəstəliklərinin kəskinləşmə fazalarında təyin etmək olmaz. Aparılan tədbirlər nəticəsində ağırlaşmanın qarşısı alınmazsa, preparat protionomidlə əvəz edilə bilər. Etionamid və protionamid sikloserinlə birlikdə qıcolmaları artırır, izoniazid və rifampisinlə qaraciyərə toksiki təsiri güclənir. Etionamid protionamidlə birlikdə verilmir. Belə ki, vərəm mikobakteriyasına qarşı çarpazlaşmış davamlığı var. Etionamid və tiosetazonun da çarpazlaşmış davamlığı olduğu qeyd olunur. Etionamidin və yaxud da protionamidi eyni zamanda pirazinamidlə birgə təyin edərkən mədə-bağırsaq yolları tərəfindən fəsadların yaranma təhlükəsi artır. Bu preparatın sikloserinlə qəbulu zamanı qıcolmaların yaranma riski artır. Izoniazid və rifampisinlə birgə qəbulu toksiki hepatitin yaranma riskini yüksəldir.
yaxındır. Etionamidə davamlı mikobakteriyalar protionamidə həssasdırlar. Preparat xəstələr tərəfindən yaxşı qəbul edilir. Etionamidi qəbul edə bilməyən xəstələrin təxminən 80%-ə yaxın hissəsi protionamidi normal qəbul edir. Protionamid 20-25 mq/kq sutkada təyin olunur. Protionamid 13 yaşına qədər uşaqlara təyin olunmur. Preparatın sutkalıq dozası 0,75 q-dır. Normal qəbul zamanı sutkalıq doza 1,0 q çatdırıla bilər. Sutkalıq doza 2-3 dəfəyə qəbul edilir. Proteonamid etionamidin qəbulu çətinlik törətdikdə təyin edilir. Etionamidə qarşı davamlıq müşahidə edildikdə protionamidin təyin edilməsi məsləhət deyil. Vərəm əleyhinə preparatların peroral təyini ağız boşluğunun və mədə-bağırsaq sisteminin selikli qişasının zədələnməsinə səbəb ola bilir. Belə reaksiyalar ən çox PAST, etionamid, protionamid kimi toksiki təsirli preparatların qəbulu zamanı baş verir. Mədə şirəsi sekresiyasının kimyəvi tərkibini etionamid və protionamid pozur bu da selikli qişanın əlavə zədələnməsinə gətirib çıxarır. Bu səbəbdən protionamidi kəskin qastritdə, 12-barmaq bağırsağın və mədənin xorasında, kolitdə, qaraciyər sirrozunda, kəskin hepatit və qaraciyərin digər xəstəliklərinin kəskinləşmə fazalarında təyin etmək olmaz. Hamilə qadınlara əks göstərişdir, eksperimentdə isbat olunub ki, dölə teratogen effekt göstərir
Sikloserin (Cs) – sintetik üsulla alınan antibiotikdir. Preparat 0,25 qramlıq tabletlər şəklində buraxılır. Sutkalıq dozası 0,75 qramdır (0,25 x 3). Bəzi xəstələr gün Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|