Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşaq kitabxanasi
Yüklə 288,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
5
dili ilə seçilir. Uşaq folklor antalogiyasının banisi sayılan Firidun bəy Köçərli deyirdi: “O millət ki, öz tarixini, vətənini, dilini sevir – bu qisim əsərləri kamal-şövq və diqqətlə cəm edib sərmayə kimi saxlayır və balalarının ilk təlim və tərbiyəsini onları oxutmaq ilə başlayır». Uşaq ədəbiyyatı nümunələri tariximizlə, soykökümüzlə, mənəvi dəyərlərimizlə bağlı olduqda yetişməkdə olan yeni nəsli vətəni sevməyə, el- oba üçün xeyirli işlər görməyə səslədikdə daha gərəkli və yaddaqalan olur, maraqla oxunur. İnamla demək olar ki, uşaq ədəbiyyatı da bu qayəni özündə ehtiva edən nümunələrlə zəngindir. Uşaq folklor antalogiyasının banisi olan Firidun bəy Köçərli hər bir uşaq ədəbiyyatı nümunəsinin təkcə uşaqlar üçün deyil, böyüklər üçün də maraq dairəsində olduğunu deyirdi. Firidun bəy bunu bir pedaqoq və ədəbiyyatşünas kimi həssaslıq və peşəkarlıqla belə dəyərləndirirdi: « Böyük adamların ürəklərinin açılmağına səbəb o olacaqdır ki, onlar mütaliə əsnasında öz uşaqlıq vaxtlarını ixtiyarsız xatırlarına gətürəcəklər. Bu isə, yəni qəlbi şad etmək, özlüyündə bir xidmətdir.» Kitab, təfəkkürün yorulmayan qanadı, zamanın dalgaları üzərində səyahət edən və öz qiymətli yükünü nəsillərdən-nəsillərə daşıyan fikir gəmisidir. Bu gəmi ilə səyahət edərək mütaliə edən insan kamilləşir, onun nitq və qabiliyyəti inkişaf edir, bilikli, söhbətcil, hazircavab olur, bəd, pis əməllərdən uzaqlaşır. Lev Nikolayeviç Tolstoy demişdir: “Mütaliədən aldığım ləzzəti, dünyanın heç bir ləzzətinə dəyişmərəm”. Ümumiyyətlə, insanın mənəvi inkişafı mütaliə vərdişinə bağlıdır. Bugünkü günümüzdə kitab oxumaqdan gözəl əyləncə tapmaq çətindir. Bizim köməyimizə bu işdə kitabxanalar gəlir. Böyüklər hər bir uşaqla emosional münasibət qurmağa səy göstərməlidirlər. Uşaqların saçını tumarlamaq, onların könlünü ələ almaq, onları dinləmək bacarığı uşaqlarla işləyən hər bir insanda olmalıdır. Çox vaxt uşaqlar ailədə deyə bilmədiklərini onlarla daha yaxşı ünsiyyət quran 6
kitabxanaçıya deyə bilirlər. Bu mənada da uşaqlarla işləyən kitabxanaçılar psixoloq olmalıdırlar. Böyüklər uşağın təşəbbüsünə, təşəbbüs göstərmək cəhdlərinə həmişə cavab verməyə hazır olmalıdırlar. Uşaq, adətən, özünü rahat hiss etmədikdə buna ehtiyac duyur. Uşağın kədərlənməsinin səbəbləri müxtəlif ola bilər: fiziki nasazlıq, ailədə münaqişə, yaşıdlarından inciməsi, nəyisə bacarmaması, böyüklərin onu dinləməməsi və sair. Bu zaman kitabxanaya gələrkən kitabxanaçının vəzifəsi uşağın keçirdiyi hisslə- ri başa düşmək, ona kömək etmək və uşağı nəsihətamiz şəkildə vəziyyətdən çıxarmaqdır. F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında kiçik yaşlılar arasında keçirilən “Kitabxanaçı necə olmalıdır?” adlı rəy sorğusunun nəticələrinə görə kitabxanaçı gülərüz, onları başa düşən, ürəyindən keçənləri duya bilən, sehrbaz, bütün kitablardan xəbərdar olan bir kəs olmalıdır. Uşaq ədəbiyyatı ilə uşaqlara xidmət edən kitabxanaçı daha çox oxunan, uşaqların maraqla qarşıladıqları, həmçinin özünün də xoşuna gəldiyi ədəbiyyatı təbliğ edir. Bu səbəbdən də uşaq ədəbiyyatı yazanlar müasir uşaqların gündəlik həyatlarından xəbərdar olmalı, onların üzləşdikləri problemləri bilməlidirlər. Uşaq ədəbiyyatında həyatın bütün sahələri əks olunmalıdır. Həyatda elə bir problem yoxdur ki, uşaq ədəbiyyatında ona toxunmaq mümkün olmasın. Uşaq maraqlarını səngitmək, onu lazımi məcraya yönləndirmək baxımından uşaq ədə- biyyatının xidməti əvəzsizdir.
7
I hissə: Kitabxanada dərslərin təşkili
Müasir məkanda oxumaq, yazmaq bacarığı ilə
yanaşı, informasiyanı ə ld ə
etm ək bacarığı, oxu mə d ə
ə ti v
ərdişlə rin
ə yiy
ə l ə nm ək bacarığı da tə l ə
olunur:
Kitaba maraq, şüurlu münasibət, oxu gigiyenası, kitabla rə ftar etm
ə k qaydalarını bilmə k;
Kitabı mü st əqil seçmək bacarığı, kataloq, kartotekalardan və tövsiyə
siyahılarından istifadə etm ək bacarığı;
Müxtəlif sorğu ə d əbiyyatı ilə tanışlıq
- lüğə
tl ə r, ensklopediyalar, d ə rs
prosesind ə
ə ld ə edil ə n bilikl ə ri t
ə kmill
əşdirmə k m
ə qs ə dil ə h ə min
ə d ə biyyatla s ə rb əst işlə m ək bacarığı. Uşaq kitabxanalarında keçirilə c ə
ə rsl
ə rin m
ə qs ədi uşaqlarda kitaba müntə z ə m maraq oyatmaq, kitab, q ə zet, jurnal il ə ilkin r
ə ftar etm
ə k bacarığı və kitabxana al ə mind ə
düzgün istiqamə tl ə ndirm əni öyrə tm ə kd ə n ibar ə tdir. D ə rsl
ər keçirilə rk ən uşaqların yaş xüsusiyyə tl ə rini d ə n ə z ə r ə
almaq lazımdır. Hal-hazırda məktəb kitabxanalarının texniki təhcizat baxımı yüksək səviyyəsi ilə fərdi kitabxanalardan heç də fərqlənmir. Hətta fərdi kitabxanalar ilə rəqabət imkanına malikdir və elə oxucu axınının əvvəlki Yüklə 288,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|