Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşaq kitabxanasi
Yüklə 288,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ön söz ..................................................................................................2
- Dərnəklərin təşkili.................................................................12 Viktorinaların və oyunların təşkili......................................14
- Oxucuların informasiya mədəniyyəti..................................30 Litva Milli Uşaq Ədəbiyyatı Mərkəzinə səyahət............... 31
- “Kitabları uzun ömürlü edək” ............................................. 36
39
ya yatmalı, ya da kitab oxumalısan. Çox vaxt uşaqlar yatmaq əvəzinə kitab oxumağı üstün tuturlar. 8. Uşaqlarınızın oxumaq istədikləri kitabları heç vaxt əlçatmaz yerə qoymayın. Qoy kitablar onların olduqları hər bir yerdə olsunlar ki, müəyyən vaxt tapanda oxuya bilsinlər. 9.Uşaqlarınızı kitabı axıra qədər oxumadığı üçün cəzalandırmayın, ola bilsin ki, həmin kitab onun üçün maraqlı olmasın. Həm də soruşmayın ki, başa düşmüsən, xoşuna nə gəldi? və s. 10. Ən vacib və əsas yol: nümunə olmaq. Evdə televizor qarşısında seriallara baxmaq əvəzinə mütaliə ilə məşğul olun. Uşaq görsün ki, mütaliə sizin xoşunuza gəlir. Onda uşaqda sizin oxuduğunuz kitabla maraqlanmaq həvəsi oyanacaqdır.
Valideynlər üçün təşkil olunmuş kitab sərgilərində onların maraqlarına uyğun kitablarla yanaşı, rəfdə belə bir bölmə vermək olar: bu kitabları uşaqlarınıza oxuyun. Kitabları balacalara sevdirmək məqsədilə tövsiyə olunan kitablarda yaş qrupları nəzərə alınmalıdır. Sərgidə hətta kitabxananın abonement şöbəsində olmayan kitabların əldə edilməsi üçün nəşriyyatın vizit kartını da valideynlərin diqqətinə çatdırmaq olar. Bəzən valideynlər vaxt qıtlığı baxımından kitabları evdə oxumağa üstünlük verirlər. Belə olan halda nəşriyyatların, kitab mağazalarının vizit kartları onların köməyinə gələr. Kitabxanaçı valideynlərə sərgidəki kitablar haqqında da ətraflı məlumat verməli və onları inandırmalıdırlar ki, siz özünüz mütaliə etsəniz, uşağınız da sizə baxıb mütaliə edər. Söhbət zamanı bu məlumatları onlara vermək olar:
40
“Kitab oxumağın insan psixologiyasına və səhhətinə bir sıra müsbət təsirləri var. Kitab oxuyarkən ürək döyüntüsü normallaşır. Kitab oxumağın orqanizmə faydasını araşdıran britaniyalı mütəxəssislər də maraqlı nəticələr əldə ediblər. Onların qənaətinə görə, cəmi 6 dəqiqə kitab oxumaq insanda stresin səviyyəsini üç dəfə azaldır. Başqa üsullarla müqayisədə kitab oxumaq insanı daha tez sakitləşdirir və yüngülləşdirir. Sahib olduqları məlumatların yarıdan çoxunu oxumaqla əldə edən insan hər zaman yuxarıda qeyd olunmuş avantajların bir çoxuna sahib olmaqla bunlardan məharətli şəkildə istifadə etmiş, düşüncə, bacarıq və iş baxımından digərlərindən də fərqlənmiş olur. Oxuyaraq bir çox şeyin əslini öyrənən insanda eyni zamanda özünə inam olur, qətiyyətsizlikdən uzaq olur. Çox kitab oxuyan insan zəngin söz ehtiyatına sahib olmağın təsiri ilə gözəl nitq qabiliyyətinə malik olur, danışarkən hikmət dolu sözlərlə insanların ürəyinə asanlıqla yol tapa bilir. Bu da insanlarla münasibətini mükəmməlləşdirir, ictimaiyyətdə aktiv rol oynayan birinə çevirir. Zəngin söz ehtiyatına sahib olmağın başqa bir xüsusiyyəti isə sahibinə daha geniş düşünmə imkanı verməsidir. Mütaliə üçün vaxt məsələsi əsas əhəmiyyət kəsb edən amildir. Nədənsə asudə vaxtının demək olar ki, çoxunu mənasız şeylərə sərf edən insan 41
həmin vaxtın hər gün bir saatını mütaliəyə ayırmır. İşdən evə dönərkən evdə olan boş zamanı adətən televiziya verilişlərinə baxmaqla keçirən insan bu vaxtınının heç olmasa bir saatını kitab oxumağa ayırsa, bir çox müsbət keyfiyyətlər qazanmaqla yanaşı vaxtını dəyərləndirmiş olar. Ya da İnternet klublarda, kompüter arxasında, kafelərdə, əyləncə məkanlarında və başqa yerlərdə vaxtlarını keçirən gənclər bu vaxtlarının üçdə birini kitabxanalarda keçirsələr və kitab oxumağa ayrısalar cəmiyyətin ümumi düşüncə səviyyəsi yüksələr və geri qalan cəmiyyətlər sırasında olmaqdan qurtulmuş olar. Kitab oxumağı alışqanlıq halına gətirmiş insanlar bunun üçün xüsusi vaxt ayırmaz hər fürsəti dəyərləndirərlər. Yol gedərkən, birini gözləyərkən, səyahətə çıxarkən və mümkün olan hər vəziyyətdə oxuyacağı kitabı yanından ayırmazlar. Kitab oxuma alışqanlıq insanda tərbiyəvi bir xüsusiyyətdir. Bir çox məsələ kimi bu da insanda kiçik yaşlarından, hətta, bəzi alimlərə görə ana bətnindən başlayır. Uşaqlar anlamasalar belə valideyinlərin onların yanında uca səslə kitab oxuması körpələrdə kitablara sevgi yaradır. Xüsusən də uşaq zehninin ən intensiv dövrü sayılan üç-altı yaşlar arasında bunu etmək, təqdirə layiq bir addımdır.” Oxuyanın mənəvi inkişafına fayda verəcək kitablar eyni zamanda onun vəsvəsəyə qapılmasını və ümidsizliyə düşməsinin qarşısını alır. Unudulmamalıdır ki, kitablar fikir müharibəsinin silahlarıdır. Oxuyan və oxuduğunu yaxşı dəyərləndirməyi bacaran insan hər zaman öndədir, fərqlidir, mübahisə və müzakirə bacarığı yaxşı olan biridir...
42
Bir çox valideynlər övladlarının qətiyyən kitaba yaxın gəlmək istəmədiyindən şikayətlənirlər. Onlar heç cür başa düşmürlər ki, bu nədən irəli gəlir. Axı həm kitabın özü, həm də şəkilləri çox maraqlıdır! Belə rəftarın çox sadə səbəbi vardır: uşaqlar sadəcə olaraq onlarda rahat alınan şeyləri xoşlayırlar və özlərini zəhmətə salmaq istəmirlər. Tez bir zamanda sürətli mütaliəyə alışmaq hər uşaqda alınmadığından, əziyyətlə hərfləri sözlərə bir-bir əlavə etməkdənsə, onlar rahatca televizor və kompüter qarşısında əyləşməyə üstünlük verirlər. Axı burada hər şey rahat anlaşılır və aydındır. Kitabda isə oxuyana qədər, maraqlı yerə çatana qədər... Öz uşaqlarında mütaliə sevgisi yaradacaqlarına ümidlərini itirməmiş valideynlər mütəxəssislərin, kitabxanaçıların məsləhətlərinə qulaq asmalıdırlar. Biz kitabxanaçılar məsləhət görürük ki, əsas kitabın oxunma müddətinin uzun olması deyil, mütəmadiliyidir. Yəni mütaliə uzun müddətli yox, qısa fasilələrlə və tez-tez olmalıdır. Çünki insan yaddaşı uzun müddət gözün qarşısında duran məlumatı yox, gözün önündən çəkilən və yenidən görünən məlumatı daha yaxşı yadda saxlayır. Övladınıza sürətli mütaliəni öyrətmək üçün onunla kiçik fasilələrlə (bir məşğələni 5 dəqiqəlik hissələrə 43
bölərək) məşğul olun. Onu iki saat ardıcıl olaraq kitab arxasında oturmağa vadar etməyin. Çox vaxt valideynlər televizor və kompüterin rolunu düzgün qiymətləndirmirlər. Onlar belə hesab edirlər ki, bu əşyalar öz işlərini görüblər və uşağın oxumaq həvəsini həmişəlik öldürüblər. Valideynlər belə düşünərək uşaqlarında kitab oxumaq vərdişini yaratmağa cəhd də etmirlər. Belə yanaşma tərzi kökündən səhvdir: səbrlə, məcbur etmədən, uşaqda kitab oxumağa həvəs yaratmaq lazımdır. Uşağa kitabın məzmunu barədə bir qədər maraqlı məlumat verib marağını oyatmaq, amma tam məzmununu danışmamaq yaxşı üsuldur. Əgər onda maraq oyansa, çox ehtimal ki, özü kitabı götürüb əvvəldən axıra qədər oxuyacaq. Amma valideynlər görsələr ki, uşaq əvvəlki kimi yenə də oxumağa meyl göstərmir, onda qənaətli oxuma rejiminə keçmək lazımdır. Bu, o deməkdir ki,hər 2-3 sətirdən sonra bir qədər dincəlmək lazımdır. Burada silsilə şəkillərin çox xeyri ola bilər. Uşaq qısa mətni oxuyub şəklə baxar və dərhal növbəti mətnə keçər. Hətta qısa mətnləri valideyn və uşaq növbə ilə də oxuya bilərlər. Uşağı sürətli mütaliəyə alışdırmaq üçün əla nəticə verən üsullardan biri də yatmazdan öncə kitab oxumaqdır. Məsələ ondadır ki, emosional yaddaş günün sonunda baş vermiş hadisələri ayırır və insan yatdığı zaman hələ də bu hadisələrin təsiri altında olur. Buna görə də beyin sürətli oxunuşu ayıracaq və tədricən ona alışacaq. Uşağın nə oxuduğu da çox önəmlidir. Pis kitab uşağın zövqünü korlaya bilər. Halbuki bu müddətdə uşaq yaxşı kitab oxuya bilərdi. Məhz bu məqamda uşaqların kitab seçimində kitabxanaçının məsləhəti ilə valideyn nəzarəti çox vacibdir. Bu seçimi asanlaşdırmaq üçün sadəcə yay tətilində oxumaq üçün məlumat-biblioqrafiya şöbəsinin hazırladığı ədəbiyyat siyahısını əldə etmək kifayət edər. Belə siyahılarda uşaqların yaşları, hansı sinifdə oxumaları nəzərə alınır. Valideynlər rahatlıqla orada qeyd olunan 44
kitablardan istifadə edə bilərlər. Kitabxanaların yay mövsümündə təşkil etdikləri “Yay oxu zalı”ndan da valideynlər düzgün bəhrələnə bilərlər. Belə ki, ailə bu istirahət məkanlarında təkcə dincəlməyəcək, həm də kitab oxumaqla öz dünyagörüşünü artıracaq, mütaliəyə uşaqların həvəsi artacaqdır. “Yay oxu zallarında” kitabxanaçılar ən gözəl ədəbiyyatları seçib ortaya çıxarmalıdırlar ki, oxucularda mütaliəyə həvəs yaratsınlar. Həmçinin “Yay oxu zalı”ndan istifadə edənlərə kitabxananın əlfəcinləri paylanır, hansı ki, əlfəcində kitabxananın ünvanı, əlaqə telefonu qeyd olunmuşdur. Çox yaxşı olar ki, valideynlər uşaqla oxunan kitabın məzmunu barədə müzakirə aparsınlar. Bu iş həm nitqin inkişafına, həm də məzmunun düzgün anlaşılmasına kömək edir və mühüm tərbiyəvi əhəmiyyətə malikdir. Uşaqların sürətli oxu qabiliyyətinə yiyələnmələri və kitaba sevgi bəsləmələri üçün valideynlərdən böyük səbr və dözüm tələb olunur. “Oxumaq vərdişi ailədə qazanılmalıdır”. Psixoloqlar belə hesab edirlər ki, kitab oxumaq vərdişi ilk əvvəl ailədə qazanılmalıdır. Bu səbəbdən də valideynlər uşağı müxtəlif kitablarla təmin etməli, ona tez-tez kitab oxumalıdırlar. Britaniyalı mütəxəssislər hesab edirlər ki, valideynlər kitab almağa uşaqları ilə birgə getməlidirlər. Bu zaman onlara kitab seçmələri üçün istədikləri qədər vaxt verilməlidir. Başlanğıcda övladınıza rahat əldə tuta biləcəyi, içində qısa hekayələri və maraqlı şəkilləri olan kiçik kitablar alın, çünki o, məhz belə kitabları sevir. Almaniyalı pedaqoqlar deyir ki, nağıllara inamın öldüyü gün uşaqların inkişafı dayanacaq. İndi bir çox valideyn uşaqların daha nağıllara inanmadığından şikayətçidir. Bu inamı yaşatmaq üçün, gələcəyimiz olan uşaqların inkişafı naminə uşaq ədəbiyyatının nəşrini gücləndirmək, səmərəli təcrübələrdən yararlanmaq lazımdır. MKS-in uşaq şöbələrində və filiallarında, multimedia zalında kompüterin üzərində belə bir yazı qoyulmalıdır: 7 yaşına qədər uşaqlar yalnız valideynin icazəsi olarsa, 20 dəqiqə kompüterdən istifadə edə bilər. 45
Valideyn guşəsində kompüterin uşaqlara olan zərəri barədə də məlumatlar yerləşməlidir: Məsələn: Kompüter: Sağlamlığımıza vurduğu ziyan və onu necə aradan qaldırmaq olar? Kompüterin gözə ziyanı nə qədər təhlükəlidir? Kompüter ən çox gözə təsir edir. Adətən istifadəçilər bir az çox işlədikdə baş ağrısı, baş gicəllənməsi olur. Fasilə vermədən kompüterdən istifadə etdikdə isə görmə zəifləyir. Çox vaxt yaxını görmə qabiliyyətinin zəif olması irsi, qaranlıqda mütaliə, televizordan da asılı olur. Kompüterdən düzgün istifadə etdikdə isə bu halların qarşısını almaq olar: Monitordakı təsvirlərin tez-tez tutulması halları olarsa, ekranı yeniləmək lazımdır. Təsvirin məzmunu çox olanda göz yorulur. Göz musiqi altında statistik, böyük ölçülü şəkilli təsvirləri daha asan qəbul edir. Ona görə uşaqlar disklərdən istifasə etdikdə şəkillər musiqili, müəəlifin danışığı ilə verilirsə bunun uşaqların gözünə ziyanı olmur. Gözü ən çox yoran kompüterdə şəkil çəkməkdir. Burada musiqi əksinə onların fikirlərini yayındırır, hansı ki, bütün işi göz görür. Görməyə daha çox təsir edən ünsürlərdən biri də mətnin kompüterdən oxunmasıdır. Məhz bu xüsusiyyətinə görə də İnternet- çox təhlükəlidir, ona görə ki, lazım gəlir ki, çox və tez-tez oxuyasan. Nəhayət, gözü ən çox öldürən – kompüter oyunlarıdır. Hərəkətli təsvirlər, xırda elementlər – hamısı gözü yorur, hansı ki, onun dincəlməsi çox vaxt tələb edir. Uşaqların səhhətinə təsir edən ziyanlı faktorlardan biri də kompüterdə işləməkdir. Kompüter arxasında oturarkən ekranla onun arasında müəyyən məsafə (30-40 sm) olmalı, ekrana baxmaqla əlləri də eyni zamanda klaviatura üzərində işləməlidir. Bu hal bədəni müəyyən vəziyyətdə düzgün
46
saxlamağa xidmət etməklə, işin axırına qədər dəyişməməyə sövq edir. Bu səbəbdən düzgün oturuş vacib şərtlərdəndir: Tənəffüs sistemi. Klaviaturada yazmaqla əllərin qabağa uzanması döş qəfəsində tənəffüsün azadlığını pozur. Bir çoxlarında öskürək, astma xəstəliklərinin inkişafına səbəb olur. Kürək, boyun və başda ağrılar. İnsan bədəni uzun müddət eyni vəziyyətdə oturmağa öyrəşməmişdir. Belə halda əzələlərə qan yaxşı işləmir, əsəbləri gərginləşdirir. Ostexondroz. Uzun müddət kompüter arxasında oturmaq sümük-əzələ sisteminə çox təsir etməklə, onurğa sütununda əyrilik əmələ gətirir. Əl barmaqlarında damarların gərilməsi. Bu ən çox peşə xəstəliyidir. Kompüterdə işləyərkən çox yazıların yazılması, xırda şriflərlə işləmək həmin adamı yorur, onda xroniki xəstəliyin yaranmasına gətirib çıxarır. Kompüter arxasında necə oturmaq lazımdır? Kompüterdən istifadə edərkən oturacağ çox rahat olmalı, rahat vəziyyətdə oturub işləməlisən. Kürəyi oturacağa söykəyib düz oturmalısan, ayaqların isə mütləq döşəməyə dəyməlidir. Başını dik saxlamalı, çox gabağa uzatmamalısan. Oturacağ bərk olmalı, bel hissə mütləq söykənməlidir. Buna dörə də kompüter alarkən mebellər düzgün seçilməlidir. Masa, oturacaq, digər aksesuarlar xüsusi olaraq uşaqlar üçün seçilməlidir. Oturacaq rolikdə olmalı, dirsəklər üçün söykənəcək olmamalı, stulun mütləq kürək üçün arxalığı, oturacağı fırlanmalıdır ki, uşaq istədiyi vaxtda oturduğu yerdə başqa istiqamətlərdə dönməklə, həm döş qəfəsi, həm də onurğa sütununu hərəkət etdirə bilsin. Belə oturacaqları hündürlüyə görə uzadıb kiçiltmək olur. Masa xüsusi olaraq kompüter üçün hazırlanmalı, aşağı siyirməsi diyircəklər üzərində hərəkətli olur ki, klaviatura onun üzərində yerləşir. Məsələ ondadır ki, uşaq yazanda, şəkil çəkəndə, mausla işləyəndə, ona 47
hündür masa lazımdır. Çap edəndə klaviatura ilə masanın hündürlüyü arasındakı məsafə 7-10 sm aşağı olmalıdır. Ən vacib faktorlardan biri də psixi gərginlikdir. Kompüterdə işləyərkən diqqəti cəm etməyi bacarmalısan. Maraqlı oyunlar çox gərginlik tələb edir, hansı ki, adi şəraitdə bu belə olmur. İşləyərkən mütləq arada (hər 30 dəqiqəyə 15 dəqiqə, böyüklərə isə 10 dəqiqə) tənəffüs etmək lazımdır. Tənəffüs vaxtı gözün yorğunluğunu aradan qaldıran fiziki məşqlər etmək lazımdır. Uşaq kompüterdə hansı saytlardan istifadə edirsə mütləq valideyn nəzarət etməlidir. Çünki bəzi saytlarda əxlaqa zidd reklamlar gedir. Şüalanma: Kompüterin monitorundan şüalanma – həmişə valideynləri narahat edən məsələ olmuşdur. Müasir monitorlarda təhlükəsizlik üçün çox şey nəzərə alınmışdır. Belə ki, qamma və neytron şüaları ən təhlükəlidir, monitordan şüalanmır. Monitordan yalnız çox cüzi miqdarda ionlaşdırılmış şüalanma olur ki, bu da təbii radiasiya fonunda 2-3 dəfə azdır. Ona görə insan sağlamlığı üçün təhlükəli deyil. Amma uzun müddət fasilə vermədən kompüter qarşısında oturanların gözü və dərisində allergiyalar ola bilər. Adətən monitora müdafiə ekranı taxırlar. Zəngin mənəviyyata, yüksək bədii zövqə malik, kamil şəxsiyyət yetişdirilməsi tərbiyəçilərin, metodistlərin, pedaqoqların, kitabxanaçıların daim diqqət mərkəzində olduğu kimi validyenlərin də bir nömrəli işi olmalıdır. Hazırda uşaqların İnternetdən istifadəsi bir reallığa çevrilib: "Bu gün bəzi uşaqların aqressiv olmasının səbəbi nəinki sosial şəbəkələr, hətta televiziyada izlədikləri cizgi filmləridir. Çünki hazırda bir çox xarici cizgi filmlərində xeyirxahlıq, qocaya, kimsəsizə yardım etmək kimi fikirlər deyil, öldürmək, güc tətbiq etmək kimi kadrlar yer alıb. Bundan başqa, əyləncə mərkəzlərində, İnternet klublarda uşaqlar üçün tətbiq edilən oyunlar hamısı mənfi amillər aşılayır. Eləcə də yeniyetmələr saatlarla İnternetdə, Facebook kimi sosial şəbəkələrdə vaxt keçirirlər. İndiki uşaqlar uşaq həyatından kənar 48
böyüyürlər. Onlar həyətdə uşaqlarla oynamaq, dost olmaq əvəzinə sosial şəbəkələrdə tanımadıqları insanlarla dostluq qurmağa çalışırlar. Valideynlər xüsusilə uşaqlarını həmin sosial şəbəkələrin ziyanı ilə tanış etməli, kitabxanadan R.Əliquliyev və R.Mahmudovun“ İnformasiya asılılığı problemləri və onlarla mübarizə yolları ” (Bakı, Ekspress-İnformasiya nəşriyyatı, 2009-cu il) kitabını mütaliə edib uşaqlarını maarifləndirməlidirlər. Kitabda İnternet-asılılığın tibbi-psixoloji profilaktikası, uşaqların bu təhlükədən qorunması, habelə bu problemlərlə mübarizə sahəsində beynəlxalq təcrübə tədqiq edilir, yeni təklif və tövsiyələr irəli sürülür. Beynəlxalq Uşaq Kitabı Şurası Andersen mükafatına layiq olan kitabların respublikamızda tərcümə edilərək oxucuların diqqətinə çatdırılması daha önəmlidir. Bu kitabların müzakirəsi yeniyetmə oxucunun bir vətəndaş kimi yetişməsində, günün fövqündə durmasında, sabahkı siyasətin proqnozundan baş çıxarmasında mühüm rol oynayır. Bütün bunlar bu günün yeniyetməsi üçün vacibdir. Çünki bu günün yeniyetmə oxucusu, şagirdi sabah müstəqil respublikamızın çiçəklənib dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələrdən birinə çevrilməsi işində aparıcı qüvvə olacaqdır. Onu bu işə hazırlamaq valideyn, müəllimlərlə bərabər həm də kitabxanaçının vəzifəsidir. İlk növbədə hər bir kitabxanaçı müasir ədəbiyyatla tanış olmalı, öyrənməli və oxucuya çatdırmalı, bu işdə kitabxana işinin bütün forma və metodlarından istifadə etməlidir. Kitabların müzakirəsi zamanı həmin kitabın elektron təqdimatı hazırlanmalıdır. Təqdimatda əsərlə bağlı maraqlı suallar qoyulmalıdır. Müzakirələr zamanı oxucular öz fikirlərini sərbəst şəkildə söyləməklə geniş informasiya əldə etməyə nail olurlar. Həyatımız yeniliklərlə, quruculuq işləri ilə zəngindir. Müstəqil Azərbaycanın azad övladı olan uşaqlar təkcə fantastik xəyallarla deyil, texnoloji reallıqlarla yaşayırlar. Bugünün uşaqlarının həyatı, romantikası, 49
düşüncələri, marağı həyatın özü qədər yenidir, cəlbedicidir. Uşaq yazıçılarının məhz kitabxanada birləşməsinə ehtiyac vardır. Belə ki, qloballaşan dünyanın tələbləri uşaq ədəbiyyatının təbliğində, yayılmasında özünü göstərməlidir. Dünyada şöhrət qazanan ən yaxşı uşaq əsərləri tərcümə edilərək uşaqlarımıza çatdırılmalı, onların dünyagörüşlərinin artmasında mühüm rol oynamalıdır.
50
MÜNDƏRİCAT
Giriş .....................................................................................................4 I Kitabxanada dərslərin təşkili ..........................................................7 Dərnəklərin təşkili.................................................................12 Viktorinaların və oyunların təşkili......................................14 Nağıl otağı..............................................................................16 II Uşaqlarda mütaliə mədəniyyətinin aşılanması ............................27 Oxucuların informasiya mədəniyyəti..................................30 Litva Milli Uşaq Ədəbiyyatı Mərkəzinə səyahət............... 31 Kompüter və uşaq yaradıcılığı............................................ 34 III Valideynlər və uşaq mütaliəsinə rəhbərlik edənlərlə iş.............. 35 “Kitabları uzun ömürlü edək” ............................................. 36
Metodik vəsaiti hazırladı: F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının elmi işlər üzrə direktor müavini Zahirə Dadaşova
Yüklə 288,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|