Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşaq kitabxanasi
Yüklə 288,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
18
iki kitab dolabı,divan və yaxud arxası olmayan yumşaq oturacaqlı skamya, rəngli printer aparatı olmalıdır. Yerə uşaqlar üçün xalça salınmalı, xalçanın üstündə yumşaq mütəkkələr qoyulmalıdır. Nağıl otağında kiçik yaşlı uşaqlar üçün oturacaqlar müxtəlif rənglərdə olsa daha yaxşı olar. Yaxşı olar ki, nağılı söyləyən kitabxanaçı hər dəfə qrimlənsin, özünü nağıl danışan nənə obrazına oxşatsın. Uşaqlar bu geyimdə onu tanımasınlar, yalnız nağıl danışan nənə kimi qəbul etsinlər. Kənd filiallarında bu işi nənələri kitabxanaya dəvət etməklə həyata keçirmək olar. Bu otaqda ən fəal nənə uşaqları ətrafına yığıb corab toxuya-toxuya, cəhrədə yun əyirə-əyirə, və yaxud xalça toxuyaraq nağıl söyləyər. Informasiyalaşdırılmış cəmiyyətə keçidlə əlaqədar olaraq kitabxanaların əhaliyə xidmət formaları zamanın tələbinə uyğun dəyişdirilir. Xüsusilə də bu məsələyə uşaq kitabxanalarında böyük diqqət yetirilir. Belə demək olar ki, inkişaf etmiş dövlətlərdə təşkil olunan uşaq kitabxanaları, eləcə də kütləvi kitabxanaların uşaq şöbələrində məkana daha çox üstünlük verilir. Kiçik yaşlı oxuculara xidmət şöbəsinin uşaqların estetik zövqünə uyğun gözəl tərtibatı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Burada uşaqların təkcə mütaliə yox, həm də gözəl istirahətləri üçün hər bir şey nəzərə alınmalıdır. Uşaqlarda təfəkkürün və digər şəxsi keyfiyyətlərin formalaşması məhz mütaliə prosesi zamanı baş verir. Yəni uşaq kitabxanalarında mütaliə sistemli və ardıcıl təşkil edilməlidir. Bu da onların təfəkkür tərzinin formalaşmasına müsbət təsir göstərir. Uşaq təfəkkürü hələ tam formalaşmamış olduğundan onların mütaliəsinə nəzarət, rəhbərlik etmək, istiqamətləndirmək zəruridir. Uşaqlıq dövründən yeniyetməlik dövrünə və digər yaş dövrünə keçiddə uşaqlar qarşılarına çıxan müxtəlif problemləri həll etmək üçün tələb olunan vərdiş və təcrübəni kitabxananın bilavasitə iştirakı ilə təşkil edilən mütaliənin köməyi ilə qazanırlar. Buna görə də uşaqlarda mütaliə mədəniyyəti tərbiyəsi formalaşdırılması ilə həm ailədə, 19
həm də pedaqoji qaydada məktəblərdə və kitabxanalarda məşğul olunmalıdır. Çünki bu günün uşağı gələcəkdə bu resurslarının istifadəçisidir və uşağın gələcəkdə bu resurslardan necə istifadə etməsi kitabxanaçıdan bilavasitə asılıdır. Bu zaman uşaqlara fərqli yanaşmaq vacibdir. Çünki onlar kitabxanaçının köməyinə həmişə dərin ehtiyac duyurlar. Kitabxanaçı uşaqların mütaliəsinə rəhbərlik edərkən üç əsas məsələyə diqqət yetirməlidir. Kitab seçməkdə uşağa kömək etmək; Seçilən kitabın oxunmasına həvəs yaratmaq; Seçilən kitabın səmərəli mütaliəsi üçün düzgün istiqamət vermək Ümumiyyətlə, kitabxana faktorunda valideyn əsas, aparıcı rollardan birini oynayir. F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında müxtəlif yaş qrupuna uyğun dərnəklər fəaliyyət göstərir. Bunun bariz nümunəsi nağıl otağıdır. Xüsusi təyin olunmuş günlərdə Nağıl saatı keçirilir. Valideyinlərlə birlikdə, məktəbəqədər uşaqlar üçün nağıl otağında kitabxanaçı hər hansı bir ölkənin və ya yazıçının nağılını söyləyir. Nağılı nəql edən kitabxana işçisi o qədər maraqlı uşaq anlamına yaxın dildə danışır ki, ətrafında toplaşan uşaqlar, valideynlər, məktəbliləri müşaiyət edən sinif müəllimləri, həmin aləmin sehrinə daxil olaraq bilavasitə nağılın iştrakçısına çevrilirlər. Nağıl nəql olunan zaman uşaqlara söz azadlığı verilir. Uşaqları ələ almağı bacaran psixoloq onlara heç nəyi irad tutmur, çünki son nəticədə verilən suallar o qədər məntiqli və sadədir ki, uşaqların verdikləri cavab valideyinləri sevindirir. Nağıl bitəndən dərhal sonra məktəbəqədər uşaqlar valideyinləri ilə birgə əl işləri üzrə xüsusi ayrılmış dərnək otağına keçirlər, bu otaqda uşaqlar nağıldan aldıqları təəssüratı öz təfəkkürləri, fantaziyaları toplumu çərçivəsində ağ kağız üzərində valideyinlərinin koməkliyi ilə təsvir edirlər. Bu uşaqlar ilə birlikdə nağıla qulaq asan I-V sinif şagirdləri elə buradaca qalaraq daha geniş şəkildə “dahiyanə” nağılı təhlil edir, nağılın müsbət və mənfi təsirini heyrətamiz, idraklı, ağıllı fikirlərlə analiz edirlər. Bu 20
zaman onları gətirən sinif müəllimləri əllərindəki konvertdən kvadrat şəklində kəsilmiş və üzərində müxtəlif meyvələr və nağıl qəhramanları çəkilmiş kağızlarla uşaqların bilik əmsallarını qiymətləndirərək, ağıllı, müdrikcəsinə cavab verən uşağa təqdim edir. Nağıl bitəndən və təhlil olunandan sonra kitabxanaçı uşaqlarla fiziki elementlərlə dolu psixoloji oyun aparır. Nağıl otağında hər dəfə bir ölkənin yazıçısı, nağılı haqda məlumat verilir. Məlumatlar daha çox konkret, uşaqlar üçün maraqlı faktlar əsasında toplanmalıdır. Məsələn, “Yapon xalq nağılları” kitabı üzrə ilk növbədə kitabxanaçı həmin dövlətlə bağlı maraqlı məlumatlar verməli, onların bildikləri cizgi filmlərinin adlarını çəkməli, sonra isə nağılı oxumalıdır. Növbəti dərsdə “Yaponiya – möcüzələr diyarı haqqında nə bilirik?- adlı uşaqlar arasında diskussiya aparmaq olar. (Məsələn: Yaponiya (Şərqi Asiyadakı arxipelaqda yerləşən və 6852 adadan ibarət olan dövlət: dörd böyük adası - Hokkaydo, Hönsü, Sikoku və Küsü; eləcə də kiçik adaları. Paytaxtı 1868-ci ildən Tokio şəhəridir. Dövlət quruluşu konstitusiyalı monarxiyadır. Ölkə konstitusiyası 1947-ci ildə qəbul olunmuşdur. Daimi hərbi qüvvəsi yoxdur. Əhalinin sayına görə Yaponiya dünyanın birinci on ölkəsi sırasına daxildir) Belə diskussiyaların köməyi ilə uşaqlar həmin ölkələr haqqında danışmaqla dünyagörüşlərini inkişaf etdirəcək, maraqlı məlumatlar əldə edəcəklər. “Yaponiya möcüzələr diyarı haqqında nə bilirik?” adlı rəsm, əl işləri müsabiqəsi keçirmək olar. Müsabiqədə oxucular bildiklərini şəkil, kollaj, aplikasiya və s.formada təqdim edirlər. Onlardan ən yaxşıları seçilərək müsabiqənin qalibi olmaqla mükafat əldə edir. Müsabiqədə 5-15 yaş arasında uşaqlar iştirak edir. Müsabiqənin şərtlərindən ən başlıcası odur ki, yaradıcılıq işləri öz fərdiliyi, originallığı ilə seçilməlidir və Sən Yaponiyanı necə görürsən? sualını iştirakçı tam əhatə etməlidir. Yüklə 288,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|