28
Biri vardı, biri yoxdu, bir qaranquş vardı. Qaranquş bir evin eyvanında yuva
qurmuşdu. Ovuc boyda, qəşəng bir yuva. Içərisində də ətcəbalalar vardı.
Gündüzlər yuvada ancaq balalar olardı. Çünki anaları səhər tezdən uçub gedər,
göldən-çəməndən balaları üçün yem daşıyardı. Hər gəlib gedəndə də dincəlməz,
tezcə qayıdardı. Bir gün ətcəbalalar civildəşə-civildəşə analarına dedilər:
-Anacan, sən yoruldun, axı. Bir oturub dincəlsənə!
Ana qaranquş gətirdiyi yemindən balalarına verə-verə;
-Eyb etməz. Siz məndən nigaran qalmayın,-dedi və balaları üçün yem
dalınca uçdu.
Günlər beləcə keçirdi. Sarı ətcəbalalar tüklənib böyüyür, üçmaq üçün qanat
gətirirdilər. Yuva get-gedə onlara darısqallıq edirdi.
Həmişə bir-birinin qoynuna girib yatan balalar indi nə qədər sıxlaşsalar da
yenə də yuvaya sığmırdılar. Ana qaranquş gah bu yana çəkilir, gah da o yanda
dayanır, balalarının rahat yuxulamasına çalışırdı.
Qəribə idi ki, gecələr yuva elə bil böyüyür, balaların yeri genişlənirdi. Bu
necə iş idi?
Gəlin, bu sirri öyrənək,-deyə balalar sözü bir yerə qoydular.
O gecə hələ axşamdan yuxuları gəlsə də balalar yatmadılar. Çimir gələndə
ayaqları ilə gözlərinin altını, üstünü çırmaqlayırdılar ki, yuxuları qaçsın. Yenə də
bu yuxu onlara güc gəldi. Nə vaxt yatdıqlarını bilmədilər. Bir də gözlərini açanda
gördülər səhərə yaxındır. Təzə-təzə dan sökülür. Hava təzə-təzə işlıqlanır. Bəs
anaları hanı?...Tezcə yan-yörəyə boylandılar.
Ana qaranquş teleqraf xəttinin üstə yuxulamışdı...
Tədbirin sonunda kitabxanaçı Nəriman Süleymanovun hekayəsində ana bala
məhəbbətini geniş şəkildə uşaqlara izah etməyə çalışır.
Nağıl otağında kiçik yaşlı uşaqlar üçün sevimli yazıçısı, professor Zahid Xəlilin
“Yumru Yumaq və Qumru” adlı nağılını kitabxanaçı oxuyur və sonra isə hekayə
haqqında uşaqlara test tapşırıqları verir.
Gəlin indi “Yumru Yumaq və Qumru” adlı nağıla qulaq asaq.
Bir Yumru Yumaq var idi və yaman qorxaqdı. Buna görə də həmişə diyirlənə-
diyirlənə gedirdi ki, onu görən olmasın. Bir dəfə Yumru Yumaq yenə də diyirlənib
29
gedirdi. Birdən qabağına bir Yumru Yumruq çıxdı. Yumru Yumruq güclü və
qəzəbli idi.
-Ehey, Yumru Yumaq, hara belə? Məgər qorxmursan ki, yolda səni əzişdirib
palaza döndərərlər?
Yumaq dedi: -Qorxuram! Amma getməliyəm. Axı yumru-yumru qayaların
arasında Qumru adlı bir qız mənim yolumu gözləyir. O məndən corab toxuyub
xonça düzəldəcək və Yuxarı Yurddakı igid oğlana göndərəcəkdir.
-Bir halda ki, belədir, onda qoy mən də səninlə gedim. Yumru Yumruq da Yumru
Yumaga qoşulub getməyə başladı.
Əvvəl qabaqlarına bir dovşan çıxdı. Dovşan da yumaq kimi yumru idi:-Ay Yumru
Yumaq, ay Yumru Yumruq hara belə?Məgər qorxmursunuz ki, yolda yalquzaq sizi
parçalayar?
Yumru Yumruq qəzəbləndi. Bir az da yumrulanıb qaşqabağını tokdü:-Yalquzagın
nəyindən qorxuruq? Qoy o bizdən qorxsun!
Dovşan Yumru Yumruğun nə qədər güclü və qorxmaz olduğunu indi gördü və
dedi:-Qoyun mən də sizinlə gedim!
-Lap yaxşı oldu deyə Yumru Yumaq atılıb düşdü. Amma atılıb düşəndə az qaldı ki,
çözələnsin.
-Bir az yavaş, əgər çözələnib açılsan, səni kim yumaq kimi sarıyacaq, deyə Yumru
Yumaq qəzəbləndi.
-Daha tullanmaram.
Onlar yollarına davam etdilər.
Birdən qabaqlarına vahiməli yekə bir Yumru Yumaq çıxdı. Bu elə yekə
Yumru Yumaq idi ki, hətta Yumru Yumruğun özü də bir az qorxan kimi oldu.
Birdən yekə Yumru Yumaq onların qarşısında dayandı və açıldı. Baxıb gördülər ki,
bu, ayıdır.
Ayı onlara çatmaq üçün özünü yumrulayıb dağdan diyirlədibmiş.
Ay Yumru Yumaq, Yumru Yumruq, Yumru dovşan, hara belə? Məgər
qorxmursunuz ki, yalquzaq qabağınızı kəsib sizi parçalayar?
Yumru Yumaq dovşan hamıdan qabaq dilləndi:-Canavarın nəyindən qorxacağıq,
qoy onun özü bizdən qorxsun?!
30
-Ayı fikirləşdi:-“Doğrudan da bunlar canavardan niyə qorxmalı idilər”.
Dedi:-Qoyun mən də sizinlə gedim .
-Lap yaxşı!
Yumru Yumaq ayı qabaqda, Yumru Yumaq dovşan onun dalınca, Yumru Yumağın
özü ortada, Yumru Yumruq isə arxada yola düşdülər.
Uzaqdan onları yalquzaq canavar gördü. Amma ayının qorxusundan onlara
yaxınlaşa bilmədi. Gedib bütün yalquzaqları topladı və əhvalatı onlara danışdı.
Canavarlar sözü bir yerə qoyub Yumru Yumaqları axtarmağa başladılar.
Yumru Yumağın dəstəsi gəlib Qumrunun oturduğu yumru-yumru qayalara
yetişdi. Qumru Yumru yumağı təzəcə əlinə götürüb ondan corab toxumaq istəyirdi
ki, bir də gördü canavar gəlir. Dostlarını xəbərdar etdi. Yumru yumruq o saat
düyünlənib qəzəblə qışqırdı:-Qoy gəlsinlər, hamısının başını əzəcəyəm!
Yumru Yumaq ayı donquldandı:-Deyəsən bunların ölümü çatıb.
Təkcə Yumru Yumaq dovşan tir-tir əsdi və dedi:
-Dostlar, onlar çox, biz az. Mənim bir təklifim var. Gəlin hamımız yumrulanıb
yerimizdə sakitcə dayanaq. Belə dursaq yumru qayalardan seçilmirik.
Bu söz hamısının ağlına batdı. Qayaların yanında yumrulanıb sakitcə
durdular. Canavarlar nə qədər axtardılarsa yumru yumaqları tapa bilmədilər.
Əvəzində onları aldatdığı üçün həmin yalquzağı parça-parça etdilər.
İndi isə uşaqlara test tapşırığı paylanılır. Bu test tapşırığını paylamaqda
məqsədimiz uşaqların bilik və bacarıqlarını yoxlamaqdan ibarətdir. Sualları düzgün
cavablandıran uşaq F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının müdriyyəti
tərəfindən mükafatlandırılır.
1.
Hansı adın qarşısında Yumru sözü olmamalıdır?
A)
Yumru Yumaq
B)
Yumru Yumruq
C)
Yumru canavar
2.
Hansı cərgədə “U” səsi daha çoxdur?
A)
Yumru dovşan
B)
Yumru Yumaq
C)
Yumru Qumru
3.
Hansı söz dovşanın xarakterinə uyğundur?