25
İnsan hüquqlarını demokratik inkişafın ayrılmaz hissəsi, bəşəriyyətin ədalətli
cəmiyyətə qovuşmaq idealının ali təzahürü, vətəndaş cəmiyyətinin yetkinliyinin
əsas meyarı kimi qəbul edən hər dövlət sağlam gələcəyi naminə körpələrin yüksək
sosial-mənəvi mühitdə böyüməsinə çalışır. Dövlətin hüquq sisteminin əsasını təşkil
edən Konstitusiya və qanunlara uşaq hüquqlarına etibarlı təminat mexanizmlərinin
yaradılması isə, ilk növbədə onların layiqli, firavan yaşayış səviyyəsinin, təlim-
tərbiyyəsinin, təhsilinin, sosial müdafiəsinin, saglamlığının yüksək səviyyədə
təşkilini nəzərdə tutur.
Uşaq Hüquqları haqqında, Azərbaycan Respublikasının Qanunu 1998-ci il
mayın 19-da qəbul olunub. Uşaqların bu qanunda nəzərdə tutulmuş hüquqları və
vəzifələri 18 yaşına çatmamış hər bir şəxsə aid edilir. Bu Qanunun bəzi
maddələrini uşaqların nəzərinə çatdırmaq üçün F. Köçərli adına Respublika Uşaq
Kitabxanasında “Hüquqlarımızı öyrənək” adlı anket-sorgu hazırlanır. Anket
sorgusu orta və böyük yaş qrup uşaqlar üçün nəzərdə tutulur.
Sualları sizə təqdim edirik:
1. Sual? Uşaq Hüquqları Konvensiyası neçənci ildə qəbul olunub?
Cavab: Uşaq Hüquqları Konvensiyası 1989-cu il noyabrın 20-də BMT-nin
Baş Assambleyası tərəfindən qəbul olunub.
2. Sual? Uşaq Hüquqları haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu
neçənci ildə qəbul olunub?
Cavab: Uşaq Hüquqları haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu 1998-
ci il may ayının 19 qəbul olunub.
3. Sual? Uşaqların bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hüquqları və vəzifələri
neçə yaşına çatmamış uşaqlara aid edilir?
26
Cavab: 18 yaşına çatmamış uşaqlara bu qanunda nəzərdə tutulmuş hüquq və
vəzifələr aid edilir.
4. Sual? Uşaq Hüquqları Konvensiyasının neçə maddəsi var?
Cavab: Uşaq Hüquqları Konvensiyası 54 maddədən ibarətdir. Bütün
hüquqlar 4 geniş kateqoriyaya bölünür.
*İnkişaf hüquqları
*Müdafiə hüquqları
*İştirak hüquqları
*Yaşamaq hüquqları
5. Uşaq Hüquqları Konvensiyasına neçə dövlət daxildir?
Cavab:192
6. Sual?Uşaqların hüquq bərabərliyi nədən ibarətdir?
Cavab: Bütün uşaqlar bərabər hüquqa malikdirlər. Sosial və əmlak
vəziyyətindən, saglamlığından, irqi və milli mənsubiyyətdən, dilindən, təhsilindən,
dinindən , siyasi baxışlarından bir sözlə yaşayış yerindən asılı olmayaraq uşaqlar
ayrı seçkiliyə məruz qala bilməzlər.
7. Sual? Hansı dövlətlər Uşaq Hüquqları Konvensiyasına daxil deyil?
Cavab: ABŞ, Somali
7.Uşaq Hüquqları Komitəsi harada yerləşir?
Cavab:Cenevrədə
Dünyada ata-anaya, cəmiyyətə və dövlətə uşaq qədər xoşbəxtlik, sevinc
gətirən heç bir şey yoxdur. Uşaq dünyanın ən böyük səadəti, Tanrının verdiyi
nemətdir. Müstəqil Azərbaycanda uşaqıların daha yaxşı oxuması, sağlam vətəndaş
kimi böyüməsi üçün geniş imkanlar yaranmışdır. Ölkəmiz uşaq hüquqlarına dair
beynəlxalq normativ aktlara qoşulmuş, bu sahədə milli qanunvericilik
formalaşmışdır. Uşaqların hüquq və azadlıqlarının qorunması, Qərb standartlarına
uyğun təhsil və tərbiyəsi üçün hüquqi zəmin yaranmış, bütün bunlar reallıqda öz
əksini tapmışdır.
1 İyun Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günüdür. Bu gün Azərbaycan
uşaqlarının şənlik, xoşbəxtlik və gələcəyə ümid günüdür. Bu bayramı F. Köçərli
27
adına Respublika Uşaq Kitabxanası hər il olduğu kimi, möhtəşəm şəkildə qeyd
edir. Uşaq bayramı münasibətilə F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası
bayram əhval-ruhiyyəsi ilə bəzədilir. Kitabxana şarlar, gül dəstələri, əl şləri
sərgiləri ilə bəzədilir. Oxu zalı, nağıl otagında bir çox stendlər, sərgilər qoyulur.
Kitabxanamızın nağıl otagında təşkil olunan tədbirlərdən biri də “Biri vardı, biri
yoxdu...”adlı nağıl saatıdır. Nağıl saatı əsasən kiçik yaşlı uşaqlar üçün nəzərdə
tutulur. Valideyinləri ilə tədbirə gələn uşaqlar ilk əvvəl kitabxana ilə tanış olur,
sonra isə 1 iyun Beynəlxalq uşaqları Müdafiə Günü ilə əlaqədar olaraq hazırlanmış
“Uşaqlar bizim gələcəyimizdir” adlı video-carxa tamaşa edirlər.
Kitabxanaçı Rafiq Yusifoğlunun “Uşaq” şeiri ilə tədbiri açıq elan edir.
Korpələri incidəndə
Ağacların budağında
Xeyir-şər qarışıq düşür.
Açılan çiçək-körpədi.
Uşaq görəndə adamın
Köksümüzdə gecə-gündüz
Çöhrəsinə işıq düşür.
Döyünən ürək körpədi.
Cocuq sevginin bəhrəsi,
Ömrümüzü, günümüzü
Cocuq həyatın duzudu.
Uşaq təbəssümü bəzər,
Cocuq yolumuz üstündə
Uşaqsız ev, uşaqsız el
Parlayan dan ulduzudu.
Susuz dəyirmana bənzər.
Uşaqların maraqla gözlədiyi an yaxınlaşdı. Kitabxanaçı Nəriman Süleymanovun
“Ana quşun yuxusu” adlı hekayəsini danışır.