Azərbaycan respublikasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 Nəhayət, kompaniyanın fəaliyyəti bir neçə istiqamətdə diversifikasiya oluna bilər. Özü də bu zaman hər bir fəaliyyət istiqamətinə müəyyən istehlakçı qrupla- rına xidmət göstərən və müəyyən rəqblərlə qarşılaşan struktur bölməsi uyğun gəlir.Strategiya baxımından hər fəaliyyət istiqaməti müstəqil fəaliyyət göstərə bilər, yəni strateji təsərrüfat vahidi və ya strateji biznes vahidi əmələ gətirə bilər. Korportiv planının əsas tərkib hissəsi müəssisənin bütün növ mövcud resurslarının bu strateji biznes vahidləri arasında bölüşdürülməsidir. Korporasiya səviyyəsində qəbul edilən strateji qəraralar adətən başqa kompaniyaların satın alınması, hər hansı bir bölmənin satılması və diversifikasiyanın digər formaları ilə əlaqədar olur. Burada marketinq planlaşdırılmasının rolu həmçinin xarici mühitin yaratdığı imkan və təhlükələrin aşkar edilməsindən ibarət olur. Formal planlaşdırma prosesini çoxsaylı modellərinin olmasına baxmayaraq onların əksəriyyət planlaşdırmanın çoxfazalı, çox mərhələli strukturuna əsaslanır. Bu yanaşmaya görə marketinq planlaşdırılması prosesində aşağıdakı suallara cavab verilməlidir: 1. Bizim indiki vəziyyətimiz necədir? 2. Biz indiki vəziyyətə necə gəlib çıxdıq? 3. Biz hara gedirik və ya getmək istəyirik? 4. Biz nəyə cəhd edirik? 5. Biz öz məqsədlərimizə necə nail ola bilərik? 6. Biz lazım olan istiqamətdəmi irəliləyirik? Marketinqin, biznesin planlaşdırılmasını da biz öz şəxsi fəaliyyət planlarmızı tərtib etdiyimiz kimi tərtib edə bilərik. Bu halların hər ikisi üçün eyni planlaşdırma prosesi sxemindən istifadə etmək mümkündür. Bu prosesin mahiyyətini yuxarıda qoyulan suallara cavab verməklə başa düşmək mümkündür. Planlaşdırmanın mahiyyətini daha anlaqlı və daha aydın başa düşmək, tzah etmək üçün onu özümüzün daha yüksək vəzifə tutmaq üçün etdiyimiz hərəkətlərin timsalında izah edək. Planlaşdırılması prosesinin ilkin, istinad nöqtəsi «Bizim indiki vəziyyətimiz necədir?» sualının qoyluşudur. Bu suala cavab almaq üçün işin faktiki vəziyyəti 23 təhlil edilir, faktiki vəziyyətin konstatasiyası və gözlənilən nəticələrlə müqayisədə nail olunmuş uğurların qiymətləndirilməsi həyata keçirilir. Bunun nəticəsində isə bütün mümkün alterativlər aşkar etmək mümkündür. Marketinq planlaşdırılması kontekstində bura müəssisədaxili və müəssisdən kənar amillərin auditi aid edilir. Biz indiki vəziyyətə necə gəlib çıxdıq? Sualının cavabı əvvəllər nəzərdən keçirilmiş və vəzifələrin iyerarxiyasına gətirmiş strategiyaların iyerarxiyasına aid olan vəzifələrin formalaşdırılmasıdır. Bu sual əvvəlki sualın cavabında müəyyən edilmiş uğur və uğursuzlaqlara səbəb olmuş və əhəmiyyətli hadisələrin təhlilində təhlilində mərkəzləşir. Prosesin nümayişi kimi belə təsəvvür edək ki, birinci suala, yəni bizim indiki vəziyyətimiz necədir sualına belə bir cavab alınmışdır: «beş il ərzində kompaniyada qısa müddət ərzində istifadə edilən istehlak təyinatlı məhsulların satışı ilə məşğul olan və reklam, satışın həvəsləndirilməsi və yeni məhsulun hazırlanması sahəsində təcrübəsi olan menecer köməkçi vəzifəsidəni- yik». Bu situasiyada özünü qiymətləndirmə yalnız neqativ ola bilər: çünki bu vəzi- fəyə yüksəlmək üçün beş il böyük müddətdir. Bizi bu vəzifəyə gətirən yolun qiymətləndirilməsi a) təhsil (elmi dərəcənin) və ixtisas dərəcəsinin alınması və bizi qiymətləndirməmisə görə həm kommunikasiya, həm də analitik fəaliyyət sahəsin- də çox yüksək olan şəxsi peşəkarlıq təcrübəmizin təkmilləşdirilməsi mərhələlərin- dən ibrət ola bilər. Növbəti – «Biz hara gedirik və ya getmək istəyirik» sualı fəaliyyətimizdə heç nəyin dəyişməyəcəyi halda gələcəkdə bizi nəyin gözləməsi və ya bizim vəziyyəti- mizin necə olacağı məsələsində təmərküzləşir. Əgər biz fəaliyyətimizdə heç nə dəyişdirmədən əvvəlki kimi davam edəcəkyiksə onda nəticələr necə olacaqdır? Bu halda bizim qiymətləndirmə belə ola bilər: fəaliyyətimizi əvvəlki kimi davam etdirəriksə biz kompaniyada 3 ildən sonra marka üzrə menecer vəzifəsinə, 10 ildən sonra isə məhsul üzrə menecər vəzifəsində işləyəcəyik. Lakin «Biz nəyə cəhd edirik?» sualına da cavab vermək lazımdır. Bu sualın cavabı bizim nəyə nail olacağmızla nəyə nail olmaq istədiyimizi, nəyə cəhd etdiyimizi müqayisə etməyə imkan verir. Bu, planlaşdırmanın əsas sualıdır. Əgər bizim ümidələrmiz indiki fəaliyyətimizə əsaslanan perspektivin real qiymətləndirilməsi ilə üst-üstə düşürsə,
24 onda biz indiki fəaliyyətimizi davam etdirməliyik. Deməli, bizim 3 ildən sonra marka üzrə menecər vəzifəsinə və 10 ildən sonra məhsl üzrə menecer vəzifəsinə yüksəlməmiz bizi tamamilə qane edir. Əgər biz bununla razılaşmırıqsa və 1 ildən sonra marka üzrə menecer, 5 ildən sonra məhsul üzrə menecer olmaq istəyiriksə, onda özümüzün davranışımızı, fəaliyyətimizi dəyişdirməliyik. Bizim situasiyanı qiymətləndiməmizin mahiyyəti ondan ibarət olacaqdır ki, indiki fəaliyyətimiz nail olmaq istədiyimiz vəziyyət üçün, tutmaq istədiyimiz vəzifə üçün kifayyət qədər effektli deyildir. Buna görə də «Biz öz məqsədlərimizə necə nail ola bilərik?» sualına da cavab vermək lazımdır. Bu vaxt biz yaradıcılıqla fikrləşir, öz məqsədmizə nail olmağın mümkün yollarını axtarırıq, özümüzün fəaliyyətimizdə, işlərmizdə dəyişikliklər etmək imkanlarını nəzərdən keçiririk, onu necə daha effektli etmək məsələsi üzərində düşünürük; iş vaxtından əlavə işləməyin mümkün nəticələrini qiymətləndiririk; kompaniyada daha böyük uğurlar qazanmış işçilərin iş metodlarını nəzərdən keçirir və onların uğurlarının səbəblərini təhlil edirik. Bu proses çərçivəsndə biz vaxtaşırı fəaliyyətimizin indiki vəziyyətimizlə müqayisədə cəhd etdiyimiz vəziyyətə nail olmağı vəd edən istiqamətlərinə dair qərarlar qəbul edirik. Beləliklə, biz «Biz öz məqsədlərimizə necə nail ola bilərik?» sualının cavabı əsasında gələcək strategiya- mızın təməlini hazırlayırıq. Nəhayət, özümüzün fəaliyyətmizdə dəyişikliklərin edilməsinə dair qərarlarmızı praktikada həyata keçirməklə biz vaxtaşırı «Biz lazım olan istiqamətdəmi irəliləyirik?» sualına cavab axtarmaqla özümüzün vəziyyətimizi yoxlayırıq. Əgər bu suala cavab müsbət olarsa, onda biz karyera planımızı və ya hər hansı bir vəzifəyə nail olmaq planımızı dəyişdirmirik, bu sualın cavabı mənfi olduqda isə ona müəyyən dəyişikliklər edirik. Biznes sahəsində planlaşdırma mahiyyət etibarı ilə bizim hər hansı bir vəzi- fəyə nail olmaq üçün tərtib etdiyimiz planlarla, etdiyimiz hərəkətlərlə eynidir. Lakin praktikada hər şey kifayət qədər çətin və mürəkkəbdir. sətnilən müəssisə özlərinin özəl maraqları, xarakterləri və baxışları olan çoxlu sayda insanlardan ibarətdir. Şübhəsizdir ki, yuxarıda göstərilən suallara onların cavabı müxtəlif
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|