4
marketinq planlarının tərtib edilməsinin hanısı formada həyata keçirilməsindən
asılı olmayaraq onun məqsədi müəssisənin nəyi necə etməli olduğunu, nə əldə et-
mək istədiyini və konkret situasiyalarda hansı işləri görməli olduğunu qabaqcadan
müəyyənləşdirməkdir. Başqa sözlə desək, marketinq planlaşdırılması prosesində
Bizim indiki vəziyyətimiz necədir?, Biz indiki vəziyyətə necə gəlib çıxdıq?, Biz
hara gedirik və ya getmək istəyirik?, Biz nəyə cəhd edirik?, Biz öz məqsədlərimizə
necə nail ola bilərik? və Biz lazım olan istiqamətdəmi irəliləyirik? suallarına cavab
tapmağa imkan verir. Bu sualların cavabına uyğun olaraq özünün marketinq
strategiyasını və işlənib hazırlanmış strategiyanın (və ya strategiyaların) həyata
keçirilməsi üzrə tədbirlər hazırlayır. Bütün bunla isə müəssisəyə dəyişkən bazar
situasiyasına uyğunlaşmağa və müəssisəyə qarşısına qoyduğu məqsədlərə nail
olmağa imkan verir.
Lakin ölkə müəssisələrinin istehsal fəaliyyətinin təşkili və idarə edilməsinin
müasir vəziyyətinin təhlili göstərir ki, onların böyük əksəriyyəti nəinki marketinq
planlaşdırılması, ümumiyyətlə planlaşdırmanı və planların tərtib edilməsini həyata
keçirmir, fəaliyyətlərinin gücül və zəif tərəflərini, ətraf mühit amillərinin yaratdığı
imkan və təhlükələri aşkar etmir, özlərinin bazar strategiyalarını tərtib etmirlər.
Bütün bunlar isə, son nəticədə, onların bazar uğuru qazana bilməməsinə gətirib
çıxarır. Bu baxmından ölkə müəssisələrində marketinq planlaşdırılmasının müasir
vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və onun təkmilləşdirilməsinə aid tövsiyələrin
hazırlanması aktual problemlərdən biridir. Deməli, buraxılış işi aktual bir məsələyə
– bazar şəraitində marketinqin planlaşdırılması məsələsinə həsr edilmişdir.
Mövzunun öyrənilmə səviyyəsi. Sənaye müəssisələrində strateji marketinq
planlaşdırılması problemi müxtəlif xarici ölkələrin alimləri və mütəxəssisləri tərə-
findən öyrənilmiş, ona dair dair tədqiqat işləri aparılmış və monoqrafiyalar
yazılmışdır. Bu mövzunun müəyyən aspektlərinin ölkə alimləri tərəfindən
öyrənilməsinə baxmayaraq bu mövzu müstəqil tədqiqat predmeti olmamışdır.
Dissertasiya işinin məqsədi. Dissertasiya işinin məqsədi müəssisənin
istehsal-satış fəaliyyətinin təşkili və idarə edilməsində marketinq planlaşdırılması-
5
nın rolu və yerinin qiymətləndirilməsi və onun təkmilləşdirilməsinə aid təkliflərin
hazırlanmasıdır.
Tə
dqiqatın predmeti. Tədqiqatın predmeti ölkəmizin sənaye müəssisələrində
strateji marketinq planlaşdırılmasının müasir vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və
bunun əsasında strateji marketinq planlaşdırılmasının təkmilləşdirilməsinə dair
təklif və tövsiyələrin hazırlanmasıdır.
Tə
dqiqatın obyekti. Tədqiqar obyekti kimi ölkəmizin lak-boya istehsal edən
müəssisələri, o cümlədən “Katsaki” məhdud məsuliyyətli cəmiyyəti seçilmişdir.
Tə
dqiqatın elmi və
nə
zə
ri ə
sasları. Tədqiqatın elmi-nəzəri əsasını iqtisadçı
alimlərin və marketinq mütəxəssislərin elmi-nəzəri tədqiqatları və bu sahəyə aid
normativ-hüquqi aktlar, həmçinin sahibkarlığın inkişafına dair dövlət proqramları
təşkil edir.
Tə
dqiqatın informasiya tə
minatı.
Dissertasiya işinin hazırlanmaında
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlimatlarından və lak-boya istehsal
edən müəssisələrin statistik və operativ hesabatlarından istifadə edilmişdir.
Tədqiqatın elmi yeniliyi. Tədqiqat işinin elmi yeniliyinə aşağıdakılar aiddir:
- sənaye müəssisələrinin idarə edilməsində strateji marketinq yeri və rolu
müəyyənləşdirilmiş və onun müəssisələrin fəaliyyətinin bazar yönümlülüyünün
təmin edilməsi konsepsiyası olduğu əsaslandırılmışdır;
- sənaye müəssisələrində marketinqin planlaşdırılması, o cümlədən strateji
marketinq planlaşdırılmasının həyata keçirilməsi proseduru öyrənilmişdir;
- ölkəmizin lak-boya istehsal edən müəssisələrinin marketinq fəaliyyətinin
SWOT–analizi həyata keçirilmiş və onların zəif və güclü tərəfləri aşkar edilmişdir;
- satışın həcminin proqnozlaşdırılması alqoritmi və modeli hazırlanmışdır;
- strateji marketinq planlaşdırılmasına,, o cümlədən müəssisələrdə biznesin
inkişafı strategiyalarına dair təkliflər verilmişdir.
Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti. Dissertasiya işində verilən təklif və
tövsiyələrin
həyata
keçirilməsi
sənaye
müəssisələrində
marketinqin
planlaşdırılmasının tətbiqinə və təkmilləşdirilməsinə müəyyən qədər yardımçı ola
bilər.
6
Dissertasiya işinin strukturu.Dissertasiya işi giriş, 2 fəsil və nəticə və
təkliflərdən ibarət olmaqla ... səhfədir.
Dissertasiya işinin girişində mövzunun aktuallığı əaslandırılır, onun predmeti
və obyekti verilir, elmi-nəzəri əsasları izah edilir və elmi yenilikləri verilir.
Dissertasiya işinin “Marketinq planlaşdırılması onun təşkili təşkili və idarə
edilməsinin əsasıdır” adlanan I fəslində strateji marketinqin mahiyyəti açılır və
onun müəssisələrin fəaliyyətinin bazar yönümlülüyünü təmin edən bazar
konsepsiyası olduğu əsaslandırılır, müəssisələrin fəaliyyətində strateji marketinq
planlaşdırılmasının yeri və rolu, marketinqin planlaşdırılmasının formaları və
prinsipləri izah edilir, strateji marketinq planlaşdırılması prosesi və bu prosesin hər
bir mərhələsinin mahiyyəti və məzmunu , həmçinin planlaşdırmanın təşkili
məsələsi ətraflı şərh edilir.
Dissertasiya işinin ikinci - “Mövcud iqtisadi şəraitdə sənaye müəssisələrinin
marketinq fəaliyyətinin planlaşdırılması” - fəslində SWOT-analizin mahiyyəti və
onun aparılması qaydası izah edilir, ölkəmizin lak-boya istehsal edən müəssisə-
lərinin marketinq fəaliyyətinin SWOT-analizi aparılır, bu sahədə olan güclü və zəif
tərəflər aşkar edili, marketinq fəaliyyətinin əsas göstəricisi olan satışın həcminin
proqnozlaşdırılmasının alqoritmi və modeli verilir, strateji marketinq planlaşdırıl-
masının həyata keçirilməsinə dair təklif və tövsiyələr verilir.
Dissertasiya işinin “Nəticə və təkliflər” bölməsində apaılmış tədqiqat əsasında
əldə edilmiş nəticələr və verilmiş təklif özəksini tapmışdır.