Azərbaycan respublikasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.1. Strateji marketinq mü əssis əl ərin f əaliyy ətinin bazar yönümlülüy- ünün t əmin edilm əsi konsepsiyasıdır
7
ə
Müasir dövrdə bazarda uğur qazanmış və qazamanmaq istəyən müəssisələr üçün marketinq biznes təşkilinin və onların bazarda strateji və taktiki davranışlarını müəyyənləşdirən əsas ideologiyadır. Bununla əlaqədar olaraq müəssisənin marke- tinq fəaliyyətinin iki əsas istiqmətini: a) analitik, yəni bazarın başa düşülməsi və onun hərtərəfli təhlili və b) aktiv, yəni bazaar daxilolma və bazaar təsir etmə istiqmətlərini fərqləndirirlər. Deməli, müasir marketinq proses olaraq daxili iki istiqamətliliyə - aktiv və analitik istiqmətlərə malikdir. Adətən, praktik marketşünaslar marketinqin “analitik” tərəfi iə müqayisədə onun aktiv tərəfinə daha çox diqqət yetirirlər. Bu ikitərəfliliyi qeyd etmək və göstərmək üçün marketinqin əlavə xarakteristikasından – strateji və əməliyat xarakteristikalarından istifadə edirlər. Buna uyğun olaraq müəssisədə bütünlükdə marketinq fəaliyyəti əməliyyat və strateji marketinqi əhatə edir.
Əməliyyat marketinqi qarşıya qoyulmuş məasədə (və ya məqsədlərə) nail olmaq üçün marketinqin bütün vasitələrindən: məhsuldan, qiymətdən, satışdan və kommunikasiyadan istifadə etməklə mövcud bazarların qorunub saxlanmasına yönəlik qısamüddətli planlaşdırmanı əhatə edən fəaliyyət yönümlü prosesdir. Əməliyyat marketinqin rolu potensial istehlakçıları məlumatlandırmaq və və məhsulun fərqli xüsusiyyətlərini nümayiş etdirmək üçün kommunikasiya siyasətinin hazırlanması və məhsulun satışın təşkil edilməsidir. Bu mahiyyətcə maketinq kompleksinin elementlərinin köməyi ilə hədəf bazarında və ya bazarlarında müəyyən paya nail olunmasını təmin edən kommersiya fəaliyyətidir. Əməliyyat marketinqi planlarında konkret vaxt ərzində lonkret regionda müəssisənin hər bir ticarət markasının məqsədi, bazaar mövqeyi, taktikası və büdcəsi əks etdirilir. 8 Əməliyyat marketinqin başlıca məqsədi və vəzifəsi satışdan gəlir əldə edilməsi və ya nəzərdə tutulan əmtəə dövriyyəsinin təmin edilməsidir. Bu o deməkdir ki, müəssisə daha effektli satış metodlarından istifadə etməklə “satmalıdır”, məhsula sifarişlər tapmalıdır və bunları minimum xərclərlə həyata keçirməlidir. Müəyyən satış həcminə nail olunması sahəsində qarşıya qoyulan bu məqsəd satış şöbəsi üçün məhsulların saxlanması və fiziki bölüşdürülməsi proqramlarına, istehsal şöbəsi üçün müvafiq istehsal proqramına transformasiya olunur. Beləliklə, əməliyyat marketinqi qısa zaman kəsiyində müəssisənin mənfəətliliyini müəyyənləşdirən həlledici milder. Əməliyyat marketinqin enerjililik səviyyəsi müəssisələr, xüsusən də rəqabət mübarizəsinin kəskin olduğu bazarlarda fəaliyyət göstərən müəssisələr üçün həlledici elementdir. stənilən məhsul, hətta ən keyfiyyətli məhsul bazarda həm istehsalçı, həm də istehlakçı üçün münasib olan qiymətə satılmalı, hədəf istehlakçıların vərdişlərinə utğunlaşdırılmış rahat və əlverişli satış məntəqələrində əlçatan olmalı və məhsulların irəlilədilməsini və onların fərqləndirinci xüsusiyyətlərinin nəzərə çapdıran kommunikasiya himayəsi ilə təmin olunmalıdır. Əməliyyat marketinqi, birinci növbədə, rekalmın və satışın həvəsləndirilməsinin vasibliyi səbəbindən marketinqin ən ifadə edilmiş, ən nəzərə çarpan aspektidir. Bir sıra müəssisə və təşkilatlar fəaliyyətlərində marketinqin tətbiqinə reklamdan istifadə etməklə başlamışlar. Bəzi müəssisə və təşkilatlar, məsələn istehsal-texniki təyianatlı məhsul istehlakçıları isı uzun müddət ərzində marketinqi reklamla eyniləşdirərək onu fəaliyyətlərində tətbiq etməkdən imtina etmişlər. Beləliklə, əməliyyat marketinq müəssisənin məhsullarının bazara daha effektli irəlilədilməsini təmin edən kommersiya alətidir, onsuz ən yaxşı planlar da qənaət- bəxş nəticələr əldə etməya şərait yaratmaya bilir. Lakin eyni zamanda etibarlı və dügün hazırlanmış strategiasız da mənfəət əldə etməyə imkan verən əməliyyat marketinqi mümkün deyildir. Məqsədsiz dinamizim riskdən başqa bir şey deyildir. Əməliyyat marketinqi planı nə qədər düzgün tərtib olunsa da o, tələbat olmadığı halda tələb fprmalaşdıra, gizli tələbatları aktivləşdirə, həmçinin ləğv olunmalı
9 fəaliyyəti himayə edə bilməz. Deməli, əməliyyat marketinqi yalnız strategiyaya əsaslandıqda, bu strategiya isə bazarın tələbatı və onun inkişaf imkanları əsasında tərtib edildiyi halda mənfəət əldə etməyə imkan verə bilər. Başqa sözlə düsək, əməliyyat marketinqi strateji marketinqlə uzlaşdırılmalı və birgə həyata keçirilməlidir. J, J. Lambenə görə strateji marketinq bazarların və ayrı-ayrı istehlakçı qruplarının tələbatlarının müntəzəm və sistematik öyrənilməsi, bu qrupların tələbatlara uyğun gələn, rəqib məhsullardan fərqli üstün xüsusiyyətlərə malik olan və istehsalçıya rəqabət üstünlüyü təmin edən məhsulların hazlrlanması prosesidir. Başqa bir tərifə görə strateji marketinq bazar yönmlü müəssisələrdə rəqib məhsullarla müqayisədə istehlakçılara daha yüksək faydalar, dəyərlər təklif edən məhsul və xidmətlərin hazırlanması yolu ilə orta bazar göstəricilərdən üstün göstəricilərə nail olunması məqsədi ilə həyata keçirilən marketinq fəaliyyətidir. Digər tərifə görə strateji marketinq ətraf mühitin dəyişkənliyini nəzərə alan və istehlakçıların ehtiyaclarının ödənilməsi səviyyəsinin yüksəldilməsinə yönəlik strategiyanın hazırlanması prosesidir. Strateji marketinqdə marketinqin analitik istiqaməti ön plana çıxır. Buna görədə strateji marketinq, hər şeydən əvvəl, fərdlərin və müəssisələrin tələbatlarının aşkar və təhlil edilməsi, həmçinin onların gizli tələbatlarının aktivləşdirilməsi üzrə tədbirlər hazırlamaqdır. Marketinq baxımından istehlakçı məhsulu sadəcə məhsul almaq naminə yox, hər hansı bir tələbatını ödəmək və ya hər hansı bir problemini həll etmək naminə alır. Onların tələbatlarının ödənilməsinə və ya probleminin həll edilməsinə isə daima dəyişən müxtəlif texnologiyalardan istifadə etməklə nail olmaq mümkündür. Strateji marketinqin məqsədi əsas bazarların inkişafına paralel olaraq inkişaf etməyə və ödənilməli olan çeşidli tələbatların öyrənilməsi vasitəsi ilə satışın uzunmüddətli artımını və müəssisənin effektli fəaliyyətini təmin edən mövcud və potensial bazarların identifikasiyasına nail olmaqdır. dentifikasiya edilmiş bazarlar və ya seqment cəlbediciliyi kəmiyyətcə bazarın potemsialı ilə qiymətləndirilən, dinamikası isə bazarın həyat dövranı ilə xarakterizə
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|