Azərbaycan respublikasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2. Mü əssis ənin marketinqd ə f əaliyy ətind ə planla şdırmanın yeri v ə rolu
19 səbəbindən onların yerinə yetirilməsində müəssisənin bütün bölmələrinin və idarəetmə pillərinin iştrak etməsini tələb etməsidir. Başqa sözlə desək, marketinqin funksiyalararası əlaqələndirmə üzrə fəaliyyətə çevrilməsidir. Funksiyalararası əlaqə isə yuxarıda qeyd edilən bazar subyektlərinin hər hansı biri və ya hamısı ilə bu və ya digər dərəcədə əlaqəsi olan müxtəlif şöbə və bölmələr arasında kommunikasiyanın yaradılmasını və mübadiləni mümkün edir. Deməli, funksiyalararası əlaqələndirmə bazar yönümlülüklə müəssisənin fəalyyətinin nəticələri arasında əlaqəlndirici rolunda çıxış edir. Beləliklə bazar yönümlü marketinq-menecment “istehlakçılara, düstribü- terlərə, nüfuzlu şəxslərə, rəqiblərə və makromühitə (yəni, bütünlükdə cəmiyyətə) yönəldilmiş və funksiyalararası əlaqələndirmə vasitəsi ilə bu dörd yönümlülüyün balansını təmin edən fəaliyyətdir”
Bazar iqtisadiyyatı şəraitində öz istehlakçılarını axtarıb tapan və onları qoruyub saxlaya bilən, rəqibləri ilə müqayisədə onlara daha çox fayda təklif edən firmalar bazar, kommersiya uğuru qazana bilir. Lakin bu zaman «Bəs bu istehlak- çılar kimdir» sualı meydana çıxır. Xidmət edilməsi zəruri olan istehlakçıların seçilməsi məsələsi menecerlər tərəfindən qəbul edilən ən əsas qərarlardandır. Özü də bu istehlakçıların, dəyərlərin necə yaradılması haqqında düşünmək lazımdır. Bura müvafiq texnologiyanın və rəqabət strategiyasının seçilməsi, rəqabət üstünlü- yünün yaradılması aiddir. Müəssisənin marketinq mühiti daima dəyişdiyindən o, özünün imkanları ilə bazar situasiyası, şəraiti arasında strateji balans yaratmaq məqsədilə həmin mühiti uyğunlaşmağı bacarmalıdır. Müəssisənin biznes mühitinin və özünün imkanlarının təhlili, marketinq fəaliyyətinin istiqamətləri haqqında qərarların qəbulu və bu qərarların praktiki realizasiyası prosesi marketinq planlaşdırılması adlandırılır. Marketinqə və planlaşdırmaya aid ədəbiyyat formal planlaşdırma prosesindən əldə edilən faydaların izahında heç də həmişə ardıcıl deyildir. Belə ki, bir sıra müəlliflər ətraf mühit amillərin tez-tez və sürətlə dəyişdiyindən və bunun nəticə-
20 sində formal planların dəyişən mühitə uyğun gəlmədiyindən onun əhəmiyyətsiz olduğunu söyləyirlər. Digər tərəfdən bu kompaniyanın fəaliyyətinin nəticələrinə planlaşdırmanın verdiyi «töhfələrin» müəyyən edilməsinin çətinliyi ilə izah edilir. Bunun çətinliyi çoxsaylı qarşılıqlı əlaqədə olan faktorların kompleks təbiətindən irəli gəlir. Buna baxmayaraq bir çox mütəxəssislər tərəfindən aparılan tədqiqatlar planlaşdırma prosesi ilə mənfəətlilik arasında müsbət əlaqənin olduğunu təsdiq edir. Formal strateji planlaşdırmanın ümumi üstünlüklərini aşkar etmək daha asındır. Strateji təfəkkür: - müəssisənin rəhbərliyinə indiki mərhələdə istifadə edilən strategiyanın mnasibliyini qiymətləndirməyə vadar edir; - müəssisənin rəhbəliyini alternativ strategiyaları nəzərdən keçirməyə vadar edir; - gələcəyə istiqamətlənməyə bacarmağı, qısa və uzun müddətli qərarların uzlaşdırılmasını tələb edir; - enerji və resursların problemlərdə təmərküzləşməsi meylini zəiflədir; - resursların bölüşdürülməsinin əsaslarını təmin edir; - müəssisənin güclü və zəif tərəflərini, həmçinin müəssisədən kənar amillərin yaratdığı imkan və təhlükələri nəzərə almağa imkan yaradır; - məntiqli və sistemli düşünməni nəzərdə tutur; - kommunikasiya, əlaqələndirmə (uzlaşdırma) və nəzarət vasitələrini təmin edir;
-müəssisənin işçilərini strateji proseslərə cəlb etməklə kollektivdə mənəvi mühitin yaxşılaşdırılmasına imkan yaradır; - strateji proseslərdə əməkdaşların iştirakı onların kompaniyada həyata keçirilən dəyişikliklərə müqavimətini azaldır və ya tamamilə aradan qaldırır və s. Marketinqin planlaşdırılması müəssisənin marketinq fəaliyyətinə təsir edən ətraf mühit amillərinin və öz imkanlarının təhlili, marketinqin məqsədinin müəy- yən edilməsi, həmçinin marketinq fəaliyyətinin istiqamətləri üzrə qərarların qəbulu və onların həyata keçirilməsi üzrə tədbirlər, üsullar və metodlar kompleksidir. Planlaşdırmanın məqsədi müəssisənin nəyi necə etməli olduğunu, nə əldə et-
21 mək istədiyini və konkret situasiyalarda hansı işləri görməli olduğunu qabaqcadan müəyyənləşdirməkdir. Marketinqin planlaşdırılması prosesi onun realizasiyası üzrə ardıcıl mərhələ və əməliyyatların, yerinə yetirilən hərəkətlərin məcmusudur. Marketinqin planlaşdırılması strateji planlaşdırma kimi məhşur olan daha geniş konsepsiyanın bir hissəsidir. Bu konsepsiya maruketinqlə yanaşı kompaniya- nın fəaliyyətinin istehsalın, maliyyənin və heyətin idarə edilməsi kimi strateji isti- qamətlərini də əhatə edir və bu məsələlərə kompaniyanın strateji inkişaf və xarici mühit konteksində nəzərdən keçirir. Strateji planlaşdırmanın təyinatı kompaniyanın formalaşdırılmasını və yenidən formalaşdırılmasını elə həyata keçirməkdən ibarətdir ki, onun fəaliyyəti və bu fəaliyyətin məhsulları daima onun korporativ məqsədlərinə, məsələn, mənfəətin və ya satışın həcminin artırılması məqsədinə uyğun gəlsin. Kompaniyanın ətraf mühit amilləri ilə qarşılıqlı fəaliyyətinin idarə edilməsinə marketinq üzrə hərbərlər məsuliyyət daşıdığıdan onlar strateji planlaşdırma aparıcı rol oynayırlar. Müəssisənin strateji inkiafında marketinq planlaşdırılmasının rolunun düzgün qiymətləndirilməsinə edilən cəhdlər kompaniyanının fəaliyyətinin xüsusiyyət- lərindən irəli gələn bəzi çətinliklərlə qarşılaşır. Ən sadə halda kompaniya yalnız bir bazara və yalnız bir məhsul təklif edə bilər. Bu halda marketinq marketinq planlaşdırılmasının rolu bu məhsulun marketinq kompleksinin istehlakçıların ehtiyaclarına uyğun gəlməsindən, həmçinin digər məhsulların yeni bazarlarda satışı üçün kompaniyanın güclü tərəflərindən istifadə edilməsi imkanlarının axtarılıb tapılmasından ibarət olur. Lakin bir çox kompaniyalar çoxsaylı bazarla geniş çeşiddə məhsullar təklif edir. Bu situasiyada da marketinq planlaşdırılmasının strateji planda rolu birinci situasiyadakı kimidir. Lakin korporativ idarəetmənin daha bir funksiyası: mövcud resursların məhsul çeşidləri arasında bölüşdürməsinin xarakterini müəyyənləşdirmək funksiyası vardır.Resursların məhsul çeşidləri arasında bölüşdürülməsi digər məsələlərlə yanaşı həm də hər bir məhsul üçün bazarın cəlbediciliyi səviyyəsindən asılı olduğundan müvafiq idarəetmə qərarları marketinq xidmətinin iştirakı ilə qəbul edilməlidir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|